“Sprekende geschiedenis” heeft een nieuwe website! Met een frisse uitstraling, verbeterde structuur en praktische workflows helpen we je nóg beter op weg in de wereld van oral history.
Of je nu net begint of al langer actief bent: de vernieuwde pagina ‘Aan de slag’ biedt ondersteuning van interviewvoorbereiding tot opname en toestemming – inclusief handige tools en handleidingen.
Ook de pagina Collecties groeit door. Je vindt daar inmiddels meer dan 400 oral history-collecties en onderzoeken uit heel Nederland en Vlaanderen. Ken jij een collectie die niet mag ontbreken? Laat het ons weten per mail – we horen graag van je.
Deze nieuwe website is meer dan alleen een nieuw jasje. Het is een volgende stap in de professionalisering van het Knooppunt Oral History als landelijke netwerkorganisatie. Een plek waar kennis, praktijkervaring en samenwerking samenkomen – met als doel oral history beter zichtbaar, toegankelijk en vanzelfsprekend te maken in erfgoed, onderzoek en onderwijs.
De komende tijd werken we nog aan enkele verfijningen, maar het fundament staat – en we zijn trots op het resultaat.
Foto: Gamelanensemble tijdens de lancering van het Netwerk Surinaams-Javaanse Gamelan (NSJG) – Stichting Herdenking Javaanse Immigratie.
Sinds begin dit jaar werken “Sprekende geschiedenis”, provinciale erfgoedpartners en het Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE) samen met lokale initiatieven aan het beter zichtbaar maken van lokale en onderbelichte verhalen rondom erfgoed en geschiedenis.
De afgelopen periode zijn gesprekken gevoerd met initiatiefnemers in Zeeland, Gelderland en Zuid-Holland. Daaruit blijkt veel enthousiasme en betrokkenheid, maar ook een behoefte aan praktische ondersteuning. Er leven nog veel vragen, zoals: Hoe kun je oral history-interviews duurzaam archiveren? Welke bestandsformaten zijn geschikt voor langdurige opslag? Hoe koppel je interviews aan objecten of collecties? En hoe publiceer je ze op een toegankelijke manier online?
Binnen het project is een landelijke klankbordgroep actief met vertegenwoordigers van diverse organisaties, waaronder erfgoedinstellingen, archieven en gemeenschappen. Deze groep denkt mee over praktische tools en formats die lokale initiatieven ondersteunen bij het verzamelen, bewaren en delen van oral history.
De eerste bijeenkomst van de klankbordgroep staat gepland voor begin juli. Doel is om ervaringen te bundelen, verbindingen te leggen en ontwikkelde kennis breder toepasbaar te maken. De landelijke klankbordgroep bestaat uit vertegenwoordigers van onder meer DANS, Tresoar, Tracé Limburgs Samenlevingsarchief, Beeld & Geluid, het Moslimarchief, het Veteraneninstituut en andere betrokken organisaties.
Over het project
Verborgen Verhalen brengt in kaart wat lokale initiatieven nodig hebben om oral history duurzaam te registreren, bewaren en presenteren. Het project sluit aan bij de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed (NSDE) en draagt bij aan het uitbreiden van het Termennetwerk voor oral history. Het is een initiatief van het Knooppunt Oral History “Sprekende geschiedenis”, in samenwerking met Stichting OPEN en het Netwerk Digitaal Erfgoed.
Het project wordt mogelijk gemaakt door het Faro-programma van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en uitgevoerd in Gelderland, Zuid-Holland en Zeeland, samen met de provinciale erfgoedhuizen en lokale praktijkinitiatieven zoals de Werkgroep Oral History Gelderland, De Vlasklas, het Industrieel Museum Sas van Gent, Stichting Javaanse Immigratie en de Oudheidkundige Vereniging Bleiswijk.
Het verdrag van Faro stelt de mens en de samenleving centraal en hún relatie met erfgoed. De drie belangrijkste doelen in het verdrag zijn meedoen en meebeslissen in de erfgoedpraktijk stimuleren, erfgoed inzetten voor sociaal-maatschappelijke doelen en openstaan voor andere erfgoedopvattingen.
Op 18 juni 2025 nam Marijn Braam namens “Sprekende geschiedenis” deel aan het panel “Archiving and Preservation of Oral History: Recorded Voices of the Past in the Digital Age” tijdens het jaarlijkse DARIAH-congres in Göttingen. Samen met Norah Karrouche (Vrije Universiteit Amsterdam / StoRe), Sanneke Stigter (Universiteit van Amsterdam / OH-SMArt) en Annette Langedijk (SURF / Meaningful Memories) gaf Marijn een inkijkje in de Nederlandse samenwerking rond het duurzaam archiveren, toegankelijk maken en hergebruiken van oral history – onder leiding van Jetze Touber (Data Station Manager Humanities / DANS).
Marijn bracht namens “Sprekende geschiedenis” het project Verborgen Verhalen onder de aandacht. In dit project wordt samen met lokale en regionale erfgoedpartners onderzocht hoe de digitale infrastructuur rondom oral history versterkt kan worden. Centraal staat de vraag hoe mondelinge getuigenissen duurzaam beschikbaar kunnen worden gesteld – ook voor kleinere erfgoedorganisaties en gemeenschappen die vaak beperkte toegang hebben tot technische ondersteuning of standaarden.
Tijdens het panel werd gereflecteerd op ethiek, infrastructuur en technologische innovatie – steeds in relatie tot de menselijke verhalen die oral history zo waardevol maken. De Nederlandse aanpak werd niet gepresenteerd als blauwdruk, maar als uitnodiging tot kennisdeling en samenwerking met het bredere Europese oral history-veld.
De afsluitende discussie onderstreepte het belang van internationale afstemming. Een mogelijke vervolgstap zou kunnen zijn het opzetten van een DARIAH Working Group Oral History, om deze samenwerking verder te verdiepen en structureel te maken.
“Sprekende geschiedenis” zoekt een stagiair communicatie (vanaf september 2025) 24 – 32 uur per week – periode van minimaal 4 maanden | Standplaats: deels op afstand, deels in Amsterdam en Rotterdam | Duur: 4 tot 6 maanden
Heb jij een vlotte pen, oog voor detail en interesse in geschiedenis, erfgoed of verhalen van mensen? Sprekende geschiedenis zoekt vanaf september een stagiair communicatie die ons team ondersteunt bij de doorontwikkeling van onze communicatie en zichtbaarheid.
“Sprekende geschiedenis” is een netwerkorganisatie die zich inzet voor de ontwikkeling en zichtbaarheid van oral history in Nederland. De organisatie ondersteunt professionals en vrijwilligers die werken met oral history en stimuleert kennisdeling, samenwerking en het toegankelijk maken van collecties. Binnen deze context speelt communicatie een sleutelrol: van het delen van actuele projecten en bijeenkomsten tot het zichtbaar maken van het belang van oral history voor erfgoed, onderwijs en samenleving. Als stagiair communicatie draag je hier actief aan bij en leer je de praktijk van communicatie binnen een maatschappelijke organisatie kennen.
Wat ga je doen?
- Je werkt mee aan uiteenlopende communicatietaken, waaronder:
- het bijhouden van onze nieuwe website en het actualiseren van content
- schrijven en redigeren van teksten voor web en nieuwsbrief
- opstellen en versturen van mailings
- ondersteunen bij de contentplanning en productie voor onze social media
- meewerken aan de communicatie rondom projecten, expertmeetings en het jaarlijkse Oral History symposium
- Deelnemen aan (interne) overleggen en uitvoeren van administratieve taken
Je krijgt ruimte om zelfstandig taken op te pakken, mee te denken en je ideeën in te brengen. Je werkt nauw samen met de communicatieadviseur en krijgt een inkijk in het bredere werk van Sprekende geschiedenis als netwerkorganisatie voor oral history in Nederland.
Wat breng jij mee?
- Je volgt een mbo+, hbo- of wo-opleiding in Communicatie, Marketing (redactie), Journalistiek, Media, bij voorkeur derde of vierdejaars
- Je schrijft foutloos Nederlands en kunt helder en toegankelijk formuleren
- Je hebt affiniteit met erfgoed, geschiedenis of maatschappelijke thema’s
- Ervaring met Canva, Mailchimp, WordPress of sociale media is een pré
- Je bent nauwkeurig, leergierig en werkt zelfstandig
Wat bieden wij?
- Een veelzijdige stage in een klein en betrokken team
- De mogelijkheid om bij te dragen aan actuele projecten in het veld van oral history
- Je volgt een hbo opleiding in Communicatie, Marketing (redactie), Journalistiek, Media, bij voorkeur derde of vierdejaars
- Een stagevergoeding van €550 netto per maand op basis van een fulltime dienstverband (conform de richtlijn van de Museumvereniging)
- Ruimte voor persoonlijke ontwikkeling en begeleiding
Over “Sprekende geschiedenis”
Sprekende geschiedenis is het landelijke netwerk voor oral history. Wij maken kennis, ervaring en oral history collecties toegankelijk voor onderzoekers, erfgoedprofessionals en geïnteresseerden. Met onze portal, bijeenkomsten, cursussen en jaarlijkse conferentie zetten we ons in voor bredere zichtbaarheid en duurzame borging van oral history in Nederland.
Interesse?
Stuur je motivatie en cv uiterlijk 16 augustus 2025 naar info@sprekendegeschiedenis.nl, t.a.v. Ivana Barić. Vermeld in de onderwerpregel: stage communicatie. Voor vragen over de stage kun je ook contact opnemen via hetzelfde mailadres.
Sprekende geschiedenis is een open en toegankelijke organisatie die werkt aan meerstemmigheid in erfgoed en geschiedenis. We moedigen iedereen aan te solliciteren, ongeacht achtergrond, leeftijd of gender.
Hoe geef je ruimte aan verhalen die te lang zijn genegeerd?
Bij FOTODOK staat deze zomer de ervaring van Bosnische Nederlanders centraal, dertig jaar na de genocide in Srebrenica. In de tentoonstelling wordt onderzocht hoe we vandaag de dag naar Srebrenica kijken – en vooral: hoe we erover praten.
Persoonlijke getuigenissen uit de podcast De elf stemmen van Srebrenica vormen het vertrekpunt. Deze oral history-fragmenten geven stem aan overlevenden en betrokkenen en spelen een centrale rol in de museale presentatie. De tentoonstelling wordt aangevuld met nieuw werk van kunstenaars Nicole Segers en Anita Karabašić, winnaars van de open call (in samenwerking met Studio Camera en Beeld & ARZ), waarin beeldmakers werden uitgenodigd om de beeldvorming rond de genocide te bevragen.
Daarnaast maakt fotograaf Robin de Puy, geïnspireerd door de podcastverhalen, visuele vertalingen van deze getuigenissen – waarvan een deel bij FOTODOK te zien is.
Meer informatie over het project is hier te lezen.
Waarom gebruik(t)en mensen drugs? En welke betekenis geven ze eraan? Het historisch onderzoeksproject Drugs Monologen verzamelt persoonlijke verhalen van mensen die willen vertellen over hun ervaringen met drugsgebruik in het verleden. Hun verhalen vormen waardevolle historische bronnen om te begrijpen hoe drugsgebruik en maatschappelijke veranderingen elkaar door de decennia heen beïnvloeden. Het project maakt daarbij gebruik van verschillende vormen van oral history: van individuele interviews en thematische groepsgesprekken tot ingezonden audioverhalen die mensen zelf inspreken en insturen.
Experimenteerde jij in je hippiejaren met wiet of LSD? Droomde je weg bij opium of raakte je in de greep van de heroïne? Haalde je nachten door op speed of coke? Of stond je te housen op XTC? Sinds de jaren zestig zijn drugs niet meer weg te denken uit de Nederlandse samenleving. Ze vormen een complex en vaak controversieel onderdeel van het leven voor velen. De drugsgeschiedenis van Nederland bestaat daardoor uit veel verhalen. Voor sommigen is het een verhaal van rebellie, bevrijding of expressie. Voor anderen van misbruik, stigmatisering of trauma.
Het verhaal centraal
Ondanks de overvloed aan discussies over drugsgebruik in de media, politiek en samenleving, blijft één cruciale stem vaak ongehoord: die van gebruikers zelf. Drugs Monologen wil deze stilte doorbreken. Het doel is om herinneringen over drugsgebruik te verzamelen en te analyseren. Door terug te kijken op de verhalen van mensen die er zelf ervaring mee hebben, wordt een beter inzicht verkregen in de verschillende motieven en ervaringen rondom drugsgebruik en worden de gevolgen van het drugsbeleid door de jaren heen onderzocht.
Meedoen: anoniem of openlijk
Op de Drugs Monologen website kan iedereen op een veilige manier een persoonlijk verhaal opnemen of intypen en zo bijdragen aan het onderzoek. Dat kan anoniem of openlijk. Via de website kunnen mensen ook suggesties aandragen voor het onderzoek, bijvoorbeeld een plek voor de drugskaart van Nederland of een publicatie voor de egodocumentendatabase.
Onderzoek en kennisdisseminatie
Daarnaast vinden in het kader van Drugs Monologen oral history interviews plaats en oral history groepsgesprekken rond specifieke thema’s. Al deze verhalen dragen bij aan een beter begrip van de veranderende betekenis van drugsgebruik in de Nederlandse samenleving door de decennia heen. Vooruitlopend op de wetenschappelijke publicaties die aan het eind van het project zullen volgen, wordt er op blogs en via podcasts gepubliceerd over het materiaal dat is verzameld. Drugs Monologen is ook te volgen op social media via LinkedIn, Bluesky en Instagram.
Niet romantiseren of verketteren, wél begrijpen
Drugs Monologen wil het gebruik van bewustzijnsbeïnvloedende stoffen die onder de Opiumwet vallen niet romantiseren of aanmoedigen. Noch is het doel om het experimenteren met, of intensief gebruiken van drugs te verketteren of af te keuren. Het doel is vooral een beter begrip van een fenomeen dat sinds de jaren zestig een belangrijke rol kreeg in Nederland.
Drugs Monologen is een onderzoeksproject van de Open Universiteit en het Poppi Drugs Museum. Het wordt gefinancierd door NWO, de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek. Het onderzoeksteam bestaat uit prof. dr. Gemma Blok, dr. Irene Geerts en Sophie Janssens MA. Contact? Stuur een mailtje naar info@drugsmonologen.nl.
Wil je een bijdrage leveren aan een inclusieve geschiedschrijving van de VU? Doe je graag onderzoek en kun je zelfstandig werken? Solliciteer dan bij de Vrije Universiteit Amsterdam (VU).
De Vrije Universiteit Amsterdam zoekt een onderzoeker voor een oral history project over moslimstudenten in de periode 1980-2020. Het gaat om een junior onderzoeker die archiefonderzoek doet, oral history interviews afneemt, analyseert en archiveert, en een sleutelrol speelt in dit onderzoek en in staat is om een netwerk uit te bouwen binnen en buiten de VU. Interesse? Bekijk de volledige vacature hier.
In het project De 11 stemmen van Srebrenica staan de persoonlijke verhalen centraal van Bosnische Nederlanders – overlevenden van de genocide en hun kinderen. Dertig jaar na de val van Srebrenica delen zij hun ervaringen van oorlog, verlies, veerkracht en het leven in een samenleving die hun verhaal vaak niet kent of begrijpt.
Ruim 62.000 Bosnische Nederlanders wonen inmiddels in Nederland, maar hun stemmen zijn tot nu toe nauwelijks gehoord. Dit project geeft ruimte aan die verhalen. Hoe leef je verder met een oorlogsverleden, in een nieuw land, tussen herinnering en hoop?
De elf stemmen van Srebrenica is een multimediaal project dat bestaat uit een reeks publicaties, podcasts en tentoonstellingen. Op 21 juni start de podcastserie bij OVT/VPRO. In de zomer zijn er tentoonstellingen te zien bij FOTODOK in Utrecht en Nationaal Monument Kamp Vught.
Door middel van oral history, fotografie en audio brengen de makers niet alleen herinnering, maar ook erkenning, verbinding en perspectief. Het project is tot stand gekomen in samenwerking met verschillende instellingen en betrokken makers, en loopt tot en met oktober.
Via deze stemmen wordt het verleden levend gehouden – niet als historisch feit alleen, maar als doorleefd verhaal dat raakt aan wie we zijn, en hoe we samenleven.
Een gezamenlijke productie van Alma Mustafić, Marjolein Koster, Robin de Puy, FOTODOK, OVT (VPRO) en Nationaal Monument Kamp Vught. De elf stemmen van Srebrenica is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Vfonds, K.F. Hein Fonds, Fonds 21 en Gemeente Utrecht.
Naast de textielindustrie kende Tilburg vele confectie- en tricotagebedrijven zoals de Brabantsche Tricotagefabriek B.V. hier op een foto uit 1935.
Begin 2025 is het project ‘’De geschiedenis van de Textielindustrie in Twente en Tilburg’’ i.s.m. TextielMuseum Tilburg en De MuseumFabriek Enschede van start gegaan. Er zijn al mooie stappen gezet.
Een bezoek aan TextielMuseum Tilburg vorige maand gaf inkijk in een bijzondere schat: de enorme oral history collectie van interviews met Textielarbeiders door Lou Keune en collega’s. Ook bereidt een groep enthousiaste vrijwilligers zich voor op de eerste interviews met mensen die vanuit verschillende perspectieven betrokken zijn geweest in de industrie in Tilburg. “Sprekende geschiedenis” ondersteunt dit traject en ziet vruchtvolle samenwerkingen ontstaan.
Ook bij De MuseumFabriek in Enschede is het project volop in beweging. Tijdens een bezoek op 21 mei gaf het museum een inkijk in hun plannen en collectie tijdens een rondleiding door museum en depot. In samenwerking met fotograaf Olivia Tudor, kleindochter van een Italiaanse textielarbeider, wordt gewerkt aan een nieuwe tentoonstelling over de verhalen van Italiaanse textielarbeiders in Twente. In aanloop daarnaartoe worden de komende maanden oral history-interviews afgenomen. Een veelbelovende fase waarin onderzoek en erfgoed samenkomen.
Lees hier meer over het project.
Radicaal voor het levensverhaal. Geschiedenis als narratieve verwerking
Op 2 mei 2025 nam Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld afscheid van Tilburg University met de lezing ‘A Radical Choice for Life Stories’. In zijn speech benadrukt hij het belang van levensverhalen bij het verwerken van traumatische geschiedenissen. Historici moeten niet alleen feiten presenteren, maar ook empathie en context bieden om bij te dragen aan een inclusieve herinneringscultuur
Lees hier de afscheidsrede, in verkorte vorm uitgesproken door prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld, bijzonder hoogleraar Cultuur in Brabant in sociaal-wetenschappelijk en historisch perspectief, met inbegrip van de volkscultuur, op vrijdag 2 mei 2025, ter gelegenheid van zijn afscheid van Tilburg University.
“Collectieve trauma’s kunnen slechts worden verwerkt door verhalen te construeren die niet alleen feiten weergeven, maar ook menselijke ervaringen centraal stellen”. – Prof. dr. Arnoud-Jan Bijsterveld