Bezoek van het Srebrenica Memorial Center aan Nederland

Begin april ontving “Sprekende geschiedenis” drie medewerkers van het Srebrenica Memorial Center (SMC): Hasan Hasanović, Amina Ziga en Samra Halilović. Hasan Hasanović is overlevende van de genocide in Srebrenica en verantwoordelijk voor het omvangrijke oral history-project binnen het SMC. Samen met zijn collega’s voerde hij de afgelopen vijf jaar meer dan 700 interviews met overlevenden van de genocide. Daarmee behoort de Srebrenica-collectie tot een van de grootste oral history-verzamelingen in Europa. De interviews zijn inmiddels verwerkt in diverse indrukwekkende museumpresentaties.

Naast zijn werk als hoofd van het oral history-project, voorlichter en docent, is Hasan recent gestart met een promotietraject aan de Universiteit van Amsterdam onder begeleiding van prof. dr. Nanci Adler. In dit onderzoek verdiept hij zijn methodiek en onderbouwt hij de kracht van oral history in post-conflict contexten.

Op woensdag 2 april bracht het team van “Sprekende geschiedenis” samen met de collega’s van het SMC een bezoek aan de tentoonstellingen in de Hollandsche Schouwburg en het Nationaal Holocaustmuseum, waar oral history ook een belangrijke rol speelt.

Een dag later, op donderdag 3 april, namen beide organisaties deel aan het mini-symposium Cultural Heritage and Conflict, georganiseerd door Martín Andrade-Pérez (MA) aan de Reinwardt Academie. Tijdens deze bijeenkomst, gericht op masterstudenten van de opleiding Applied Museum and Heritage Studies, gaven zowel “Sprekende geschiedenis” als het SMC een presentatie.

Mini-symposium “Cultural Heritage and Conflict” – Reinwardt Academie, 3 april 2025

Martín Andrade-Pérez opende het symposium met een lezing over immaterieel erfgoed in conflictsituaties. Aan de hand van een casus uit zijn werk in een vluchtelingenkamp in Kameroen illustreerde hij hoe erfgoed en oral history kunnen bijdragen aan herstel en verbinding. Voor wie meer wil weten over dit onderwerp: Living Heritage and Sustainable Development.

Daarna gaf “Sprekende geschiedenis” een presentatie over oral history als bron en methode, met speciale aandacht voor de inzet ervan in post-conflict situaties en rondom beladen erfgoed. Vier manieren waarop oral history hierbij een bijdrage kan leveren:

1. Een stem geven aan ondervertegenwoordigde subculturen;
2. Verschillende perspectieven op dezelfde historische gebeurtenis presenteren;
3. Nieuwe perspectieven openen op een hegemoniaal discours;
4. Ruimte creëren om op een veilige manier met post-conflictsituaties om te gaan

Naast hun waarde als historische bron, bieden oral history-interviews ook erkenning aan de vertellers. Door verhalen niet alleen op te tekenen, maar ook te delen, kunnen ze bijdragen aan wederzijds begrip en het openbreken van het gesprek.

Tijdens de presentatie werden praktijkvoorbeelden besproken, wat leidde tot interessante gesprekken. Vragen als Wie bepaalt wat zichtbaar wordt gemaakt?, Hoe ga je om met tegenstrijdige verhalen of reacties? en Wat doe je met feitelijke onjuistheden of trauma’s? kwamen uitgebreid aan bod.

_{Hasan Hasanović namens het Srebrenica Memorial Center tijdens het mini-symposium
‘Cultural Heritage and Conflict’ aan de Reinwardt Academie, 3 april 2025.}

Deze vragen vormden een mooie brug naar de bijdrage van het Srebrenica Memorial Center. Hasan Hasanović vertelde over de oprichting van het centrum en lichtte het indrukwekkende oral history-project toe. Inmiddels zijn meer dan 700 overlevenden van de val van Srebrenica geïnterviewd.

Voor wie meer wil weten over het werk van het Srebrenica Memorial Center, de genocide in Srebrenica of de collectie, zie:
Website Srebrenica Memorial Center

Verder lezen? In 2020 verscheen het boek Voices from Srebrenica, geschreven door Hasan Hasanović en prof. Ann Petrila van de University of Denver, gebaseerd op de eerste interviews uit de collectie van het SMC.