menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

Een goed begin
– bevallen in Nederland

Vertelburo
 
Aantal interviews: 6
Toegankelijkheid: openbaar (in de loop van 2024)
Transcripties: ja
Periode interviews: 2021
Drager: MP4

 

Vertelburo

Makers: Jet Homoet en Ane C.Ose

info@vertelburo.nl

 

De interviews zijn ondergebracht bij Atria en DANS

(toegankelijk in 2024)

 

 

immaterieelerfgoed.nl

Dit Oral History project (werktitel: De Thuisbevalcultuur) bestaat uit zes gefilmde oral history interviews met geboortezorg professionals, een documentaire (70’) en een trailer. Op Instagram staan korte straatinterviews met ouders en zorgprofessionals.

 

Oral History interviews met: verloskundigen Franka Cadée, Erna Kerkhof en Djanifa de Conceicao, kraamverzorgenden Thea Groeneveld en Pien Jasper en gynaecoloog Martine Hollander.

De levensverhalen van de zes geboortezorg professionals geven inzicht in wie en wat hen heeft gevormd, hoe zij tot de keuze van hun beroep zijn gekomen en welke ervaringen zij hebben opgedaan in de uitoefening ervan. Zij delen hun kennis over de unieke geboortezorg van Nederland vanuit hun persoonlijke ervaring en optiek. Samen schetsen ze een krachtig maar ook kwetsbaar beeld van een bevalcultuur die onder grote druk staat door een tijdgeest van medicalisering, marktwerking en de drang van de moderne mens naar controle. De keuzevrijheid van zwangere vrouwen om veilig thuis te kunnen bevallen, staat hierdoor op het spel.

Hoe waardevol en uitzonderlijk onze geboortezorg is, die de meeste Nederlanders als vanzelfsprekend beschouwen, blijkt uit de indringende verhalen van deze vakvrouwen over het overweldigende en bijzondere van elke geboorte, over het belang van een bekend gezicht bij de baring -thuis en in het ziekenhuis, over de functie van pijn en de gevolgen van trauma, armoede en racisme. De interviews en film zijn daardoor ook een reflectie op onze maatschappij en op kernwaarden als vertrouwen in onszelf en onze medemens, autonomie en keuzevrijheid.

 

‘De Thuisbevalcultuur’ heeft sinds 2021 de status van Immaterieel Erfgoed Nederland.

 

Het Oral History project Een goed begin – bevallen in Nederland is opgezet door Vertelburo. Filmmakers Ane C. Ose en Jet Homoet hebben vele jaren ervaring in het vastleggen van levensverhalen in opdracht van particulieren en organisaties.

Vrouwelijke hoogleraren

Johanna Westerdijk (bijzonder hoogleraar plantenziektekunde (fytopathologie), Universiteit Utrecht

 
Tijdsaanduiding: 1950 - 2000
Aantal interviews: 5
Toegankelijkheid: Online
Transcripties: Onbekend
Opmerkingen:

Interviewer: Dineke Stam

 

Atria heeft de levensverhalen van vrouwelijke hoogleraren vastgelegd. In 2017 was het 100 jaar geleden dat de eerste vrouwelijke hoogleraar in Nederland werd benoemd, Johanna Westerdijk (bijzonder hoogleraar plantenziektekunde (fytopathologie), Universiteit Utrecht) (zie foto). Alle reden om juist nu ruimschoots aandacht te besteden aan de actuele positie van vrouwelijke hoogleraren. De opmars van vrouwen in de universiteiten verloopt nog altijd moeizaam. Met 18% vrouwelijke hoogleraren staat Nederland op de drie na laagste plek binnen de EU.

 

Verhalen van vrouwelijke hoogleraren

Atria brengt de loopbaan en levensgeschiedenis van een aantal hoogleraren in beeld. Hun verhalen geven een uniek deel van de geschiedenis van vrouwen in de 20ste en 21ste eeuw weer. Vijf vrouwelijke emeritus-hoogleraren, van verschillende universiteiten en verschillende disciplines, werden volgens de wetenschappelijke oral history-methode geïnterviewd. Hen werd gevraagd naar het verloop van hun carrière en hoe zij als vrouw en hoogleraar daarop terugblikken.

De integrale interviews zijn toegankelijk via Atria.

 

Onder professoren

Vrouwenopvang

 
Tijdsaanduiding: 1974-2011
Aantal interviews: 5
Toegankelijkheid: onbekend
Transcripties: onbekend
Periode interviews: onbekend
 

In dit Oral History project worden vijf vrouwen geïnterviewd die hun stempel hebben gedrukt op de veertigjarige geschiedenis van de vrouwenopvang in Nederland.

 

De rol van de Blijf-van-m’n-Lijf-huizen en de vrouwen die het eerste opvanghuis hebben opgericht en die op beslissende momenten directeur van de groeiende organisatie zijn geweest, of die anderszins grote invloed hebben gehad op de ontwikkeling van de vrouwenopvang. Hun persoonlijke en professionele verhaal vult de bronnen in de literatuur en het archief over de vrouwenopvang aan (i.h.b. Blijf-van-m’n-Lijf).

In de interviews wordt ook aandacht besteed aan de betekenis van het zelfhulp-principe zoals aanvankelijk ontwikkeld in Blijf-van-mijn-Lijf.

 

ATRIA – blijf van m’n lijf

 

 

Dolle Mina

Dolle Mina's demonstreren voor het recht op geboortebeperking en abortus met de strijdleus "baas in eigen buik". Demonstratie van "Man Vrouw Maatschappij". Utrecht, Nederland, 14 maart 1970.
 
Tijdsaanduiding: 1970 - 1978
Aantal interviews: 8
Toegankelijkheid: Onbekend
Transcripties: Onbekend
Opmerkingen:

Link naar collectie

 

 

 

Dolle Mina was een linkse, radicaal feministische actiegroep. Ondanks de formele rechten die vrouwen hadden, was er nog veel onrecht en achterstelling. Met ludieke acties wilde zij de rechten van vrouwen verbeteren. Hun inspiratiebronnen waren actievoerende vrouwen in de VS en de Maagdenhuisbezetting in Amsterdam. De naam ontleende de actiegroep aan de bijnaam van de vrouwenstrijdster Wilhelmina Drucker. Deze strijdbare feministe van het eerste uur had als bijnaam ‘IJzeren Mina’. Wilhelmina Drucker streefde een eeuw eerder al dezelfde doelen na als de actiegroep.

 

Interviewers: Nienke, Poortvliet, Marijke Naezer, Mieke Aerts, Barbara Henkes

 

ATRIA -> Dolle Mina

Vrouwenvredesbeweging

Vredesgang der Nederlandse Vrouwen, Amsterdam - 18 mei 1936
 
Tijdsaanduiding: 1914-1940
Aantal interviews: 8
Toegankelijkheid: op aanvraag
Transcripties: geen
Periode interviews: circa 1982

 

ER WAREN EENS twee vrouwen-vredesbonden, de Algemeene Nederlandsche Vrouwen Vredebond en de Internationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid. Beide waren aan het begin van de Eerste Wereldoorlog opgericht met een beroep op zoiets als een speciale verantwoordelijkheid van vrouwen voor een betere wereld. De ANW was van het zogeheten a-politieke type ‘verbeter de wereld begin bij jezelf. De leden gingen als een soort heilsoldaten op huisbezoek om van mens tot mens de vrede te propageren. De IVW, de Nederlandse afdeling van de Women’s International League for Peace and Freedom, was zelfbewust, professioneel en politiek door de wol geverfd in de feministische kiesrechtstrijd. Als een soort zelfbenoemde bemiddelaarsters gingen de leidsters, onder wie Aletta Jacobs, langs staatshoofden en minister-presidenten om de vrede te organiseren.

 

De politicologe Marijke Mossink vertelt in haar proefschrift De levenbrengsters – Over vrouwen, vrede, feminisme en politiek in Nederland 1914-1940 wat beide bonden bewoog. Op 10 mei 1940 waren ze op een haar na gefuseerd, na jarenlange twisten over de actie- en organisatievormen van hun vrouwelijke missie.

 

 

 

De levenbrengsters
over vrouwen, vrede, feminisme en politiek in Nederland 1914-1940

Marijke Mossink

Stichting beheer IISG, 1995 – 252 pages

 

 

Proefschrift van de Universiteit van Amsterdam, Faculteit Politieke en Sociaal-Culturele Wetenschappen. Door middel van een vergelijkend onderzoek naar de Algemeene Nederlandsche Vrouwen Vredebond en de Internationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid is nagegaan hoe het mogelijk was dat deze twee vrouwenvredesorganisaties naast elkaar bestonden, en waarom het zo moeilijk was om tot een fusie te komen. Centraal staat de betekenis die in beide organisaties aan de begrippen ‘vrouwen’, ‘vrede’ en ‘organisatie’ werd toegekend.

Rooie vrouwen

Foto: Mieke Schlaman, 8 maart 1992 – Identifier: F12-93

 
Tijdsaanduiding: 1975 - 2000
Aantal interviews: 8
Toegankelijkheid: Onbekend
Transcripties: Onbekend
 

Oral History interviews met acht vrouwen die een belangrijke rol hebben gespeeld in de Rooie Vrouwen en vrouwenvormingscentrum De Born

 

Voor korte beschrijvingen van de geïnterviewden zie de website van Artria

Moving Lesbians

Onderdeel van Moving Women's Interviews
 
Tijdsaanduiding: 1960-2019
Aantal interviews: 5
Toegankelijkheid: Online
Transcripties: Ja, op aanvraag

Link naar collectie

 

Samenvattingen interviews: lesbische vrouwenbeweging

Moving Lesbians bevat fragmenten uit de levensverhalen van 5 lesbiennes die in grote mate bijdroegen aan de zichtbaarheid en emancipatie van lesbische vrouwen in Nederland, vanaf de jaren ‘60 van de vorige eeuw. De stukken komen uit 5 lange video-interviews, die zijn opgenomen in Atria’s oral history collectie Moving Women’s Interviews.

 

De geportretteerde vrouwen zijn:

 

De portretten en levensverhalen van de individuele vrouwen vertellen ook een verhaal over cruciale maatschappelijke veranderingen voor lesbische vrouwen. De film was tijdens EuroPride (2016) doorlopend te zien bij Atria en het Amsterdam Museum. De portretten kun je ook bekijken op de playlist Moving Lesbians  op Atria’s YouTube kanaal

 

De hele collectie net als de transcripten kunnen op aanvraag bij Atria worden ingezien. 

Wij vrouwen eisen

Abortusdemonstratie 10 sep 1977 - Fotograaf Sjan Bijman - F63-98
 
Tijdsaanduiding: 1974-1984
Aantal interviews: 12
Toegankelijkheid: Online
Transcripties: Onbekend
 

Welke strijd hebben vrouwen in Nederland geleverd voor zelfbeschikking en goede toegang tot abortus?
De actiegroep Wij Vrouwen Eisen kwam voort uit de abortusgroep van Dolle Mina. In 1974 organiseerde de groep een grote demonstratie met drie eisen:

 

  • abortus uit het wetboek van strafrecht
  • abortus in het ziekenfondspakket
  • de vrouw beslist

 

Na die demonstratie volgden vele jaren van actie voor vrije abortus, voorlichting en lobby.

In 2020 lanceren leden van Wij Vrouwen Eisen samen met Atria vijf gefilmde interviews over de abortusstrijd van het actiecomité. De films zijn een aanvulling op het archief van Wij Vrouwen Eisen dat bij Atria te raadplegen is.

Dochters van foute ouders

 
Aantal interviews: 8

GETUIGENVERHALEN.NL

 

Realisatie project:

Aletta, instituut voor vrouwengeschiedenis

ATRIA – DOCHTERS VAN NSB’ERS

 

Tijdsbestek: 1927-2009
Locatie: Nederland
Aantal interviews: 8

 

Thematische collectie: Erfgoed van de Oorlog

DANS: https://doi.org/10.17026/dans-xba-748r

 

Over de ervaringen van vrouwen wier ouders tijdens de jaren van de Duitse bezetting aan de ‘foute’ kant stonden, was lange tijd niet veel bekend. In dit oral history-project komen vrouwen aan het woord die vòòr 10 mei 1940 zijn geboren in een nationaalsocialistisch gezin. Minstens één van hun ouders koesterde nationaalsocialistische sympathieën of was lid van de Nationaal Socialistische Beweging (NSB), de Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij (NSNAP), van het Zwart Front of van het (latere) Nationaal Front.

 

De geïnterviewde vrouwen voldoen bovendien aan tenminste één van de volgende kenmerken: lidmaatschap van een nationaalsocialistische jeugdorganisatie (zoals de Jeugdstorm); gewerkt hebben voor het Duitse Rode Kruis; na Dolle Dinsdag (5 September 1944) zijn gevlucht; na de bevrijding zonder of met een van beide ouders geïnterneerd en/of berecht zijn; na de bevrijding in een pleeggezin en/of kindertehuis ondergebracht zijn vanwege de internering en/of berechting van de ouders.

 

Met het vastleggen van de getuigenissen van de ‘dochters’ van collaborateurs wordt inzicht verschaft in de leefwereld van een categorie vrouwen die lange tijd heeft gezwegen over haar achtergronden en ervaringen. Ook al heeft een aantal van hen  herinneringen te boek gesteld, de vrouwen hebben dikwijls weinig los durven laten over hun belevenissen in bijvoorbeeld een nationaalsocialistische jeugdorganisatie. De interviews werpen bovendien licht op de wijze waarop de Nederlandse samenleving na de Duitse bezetting is omgesprongen met de problematiek van schuld en boete.

NSB-vrouwen in de oorlog

GETUIGENVERHALEN.NL

 

Realisatie project:

Aletta, instituut voor vrouwengeschiedenis (©)

ATRIA

NSB vrouwen in de oorlog

 

Tijdsbestek: 1935-2008
Locatie: Nederland
Aantal interviews: 11

 

Thematische collectie: Erfgoed van de Oorlog

DANS: https://doi.org/10.17026/dans-zgv-ff3x

 

Interviews te zien via:

 

Als politieke organisatie oefende de NSB ook grote aantrekkingskracht uit op vrouwen. Een derde van het aantal leden was vrouw, een destijds  ongekend hoog percentage. Sinds 1938 bestond bovendien de Nationaal-Socialistische Vrouwenorganisatie (NSVO), een nevenorganisatie van de NSB, die ook openstond voor vrouwen die geen NSB-lid waren. In 1942 telde de NSVO 20.000 leden. Over de ervaringen van vrouwen die lid waren van de NSB of van een andere nationaalsocialistische organisatie was tot dusver nog weinig bekend. In dit oral history-project komen vrouwen aan het woord die tussen 1931 en 1945 lid waren van de NSB. 

 

De meeste interviews zijn uitsluitend op audio vastgelegd; de vrouwen wilden niet gefilmd worden omdat op een NSB-verleden nog steeds een taboe rust. Centraal in de vraaggesprekken staan de herinneringen van de vrouwen aan hun activiteiten tijdens de bezetting, hun ervaringen na Dolle Dinsdag en hun internering na de oorlog. Uit de interviews komt onder meer naar voren dat hun lidmaatschap van de NSB nauwelijks een bewuste keuze was, omdat zij in een NSB-gezin waren opgegroeid. Voorts blijk dat de motieven om lid te worden van nevenorganisaties sterk uiteen konden lopen. Over het algemeen wordt aangenomen dat NSB-vrouwen gemiddeld gesproken laag-opgeleid waren. Uit de vraaggesprekken kan worden geconcludeerd dat dit beeld enige bijstelling behoeft. Voorts blijkt dat voor twee geïnterviewde vrouwen het nationaalsocialisme niets van zijn aantrekkingskracht lijkt te hebben verloren.

Rijksarbeidsleider Hierl brengt een bezoek aan meisjeskamp aan de Schelenberg