menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

Simon Wiesenthals jacht naar gerechtigheid

Historisch Geluidsarchief RUU
 
Tijdsaanduiding: 1939-1968
Aantal interviews: 1 (1 persoon)
Toegankelijkheid: t.b.v. onderzoek
Transcripties: samenvatting
Periode interviews: 1 augustus 1968
Opmerkingen:

Soort interview: wetenschappelijk

Dit interview is te vinden in DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid onder Niet Bekend – 3552 15-12-1968 AVRO

Eveneens is een vraaggesprek met Simon Wiesenthal over Erich Rajakowitsch te vinden onder Vraaggesprek met Simon Wiesenthal 05-10-1967

Drager: 1 geluidsband

Titel: Simon Wiesenthal: The Life and Legends

Auteur: Tom Segev

Uitgever: Jonathan Cape, Londen, 2010

ISBN: 9780805212082 

In 1968 spraken de interviewers M.A. Janssen, P.M.E.B.M. Janssen en R.L. Schuursma met Simon Wiesenthal (1908-2005), stichter van de Jüdische Historische Dokumentation. Wiesenthal werkte tijdens zijn leven samen met de Israëlische geheime dienst, wat leidde tot de arrestatie van Eichmann. Zijn documentatiecentrum droeg hier aan bij. In 1977 werd het Simon Wiesenthal Centrum naar hem vernoemd en opgericht. Ook het Weens Wiesenthalinstituut voor Holocauststudies is naar hem vernoemd.

 

Vrijwel zijn gehele leven heeft Wiesenthal zich beziggehouden met het opsporen van Nazi’s. Als overlever van de Holocaust heeft hij zich hier altijd voor ingezet. In dit interview spreekt hij over zijn ervaringen met concentratiekampen, de DDR en oorlogsmisdadigers

 

Voor meer informatie over het interview en de geïnterviewde, zie: SFW-werkuitgave no. 8 (1995), p.52.

Vegetariërs in Nederland

Paul Denekamp
 
Tijdsaanduiding: 1884-1994
Aantal interviews: 1 (3 personen)
Toegankelijkheid: t.b.v. onderzoek
Transcripties: nee
Periode interviews: 6 oktober 1994
Opmerkingen:

Soort interview: wetenschappelijk

De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl

Drager: 1 cassetteband
 

Het interview is gehouden naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de Nederlandse Vegetariërsbond. Deze bond werd op 30 september 1894 opgericht. De organisatie behartigt de belangen van vegetariérs in Nederland. De geïnterviewden zijn vegetariërs uit Oosterbeek die in een gezamenlijk gesprek vertellen over hun achtergronden, de motieven om vegetariër te worden, hun activiteiten in diverse verenigingen hieromtrent en tot slot wat het betekent om vegetariër te zijn.

 

De volgende personen werden geïnterviewd:

  • E.J. Berkhout
  • J.E. Berkhout-Van Diemen
  • J. Dissen-Lang

 

Interviewer: Paul Denekamp

Vaandels ruisen, vuisten groeten

Betoging te Sint-Niklaas in 1959
Logo Amsab-ISG
AMSAB-ISG
 
Aantal interviews: 13
Toegankelijkheid: Éénmalige registratie en login
Periode interviews: 1997-1998
Drager: wav, cassette-band
 

In het jaar dat Sint-Niklaas de 800ste verjaardag viert, doet de socialistische beweging in de Wase hoofdstad haar geschiedenis uit de doeken, met de expo ‘Het Grote Rode Verhaal’ in het Volkshuis en krijgt een vaste plaats in het art-decopand. Er is niet alleen een expo.

De socialistische beweging stippelde ook een wandeling uit langs de meest voorname plaatsen in Sint-Niklaas waar het socialistische verhaal is geschreven. Die loopt onder meer door de Tabaksstraat, waar vroeger vele arbeiders in de sigarenfabrieken werkten, langs de vroegere Bond Moyson in de Mercatorstraat, de voormalige coöperatieve winkel in de Truweelstraat tot het Volkshuis. 

 

Het project is een initiatief van ABW-Waasland. Het werd gerealiseerd in samenwerking met het AMSAB en financieel gedragen door ABW, SP en Bond Moyson van het Waasland.

In 1996 vloeide hieruit een eerste publicatie voort, onder redactie van Geert Van Goethem (AMSAB-Antwerpen), met de titel Vaandels ruisen, vuisten groeten. Het werk behandelde in hoofdzaak de  stichtingsperiode van de socialistische beweging in Sint-Niklaas, van circa 1895 tot het uitbreken van
de Tweede Wereldoorlog. De periode na de oorlog kwam slechts summier aan bod.

 

Daarom werd in juli 1997 een tweede fase gestart. De publicatie Vaandels ruisen, vuisten groeten.
Deel II bestrijkt de periode 1945-1975. Tevens werd een summier hoofdstuk gewijd aan de bezetting
en de bevrijding (dat, wie weet, misschien later in een derde publicatie kan uitmonden). Het opzet van dit tweede deel is wat ruimer geworden. Ditmaal wordt niet enkel de stad Sint-Niklaas, maar het hele arrondissement onder de loep genomen, geheel in overeenstemming met de evolutie die de socialistische beweging in het Waasland in deze periode ondergaan heeft. Zowel de vakbond als de partij en de ziekenbond komen aan bod. Aan de vrouwenbeweging wordt eveneens een hoofdstuk gewijd.

Wij, vrouwen

 
Tijdsaanduiding: 1960-heden
Aantal interviews: 18
Toegankelijkheid: op afspraak via vrtarchief@vrt.be
Periode interviews: 2022
 

De strijd voor een gelijkwaardige positie en vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in Vlaanderen is al meer dan een eeuw oud. Er zijn grote stappen gezet, maar we zijn er nog niet. Aan de hand van getuigenissen en archiefbeelden schetst de vierdelige reeks ‘Wij, vrouwen’ de evolutie van de positie van vrouwen in onze samenleving, zowel privé als in het publieke leven.

 

Hoe hebben foute verwachtingen, opvoeding, glazen plafonds, discriminatie, druk, vooroordelen of andere obstakels het vrouwen de voorbije decennia moeilijk gemaakt om zich optimaal te ontplooien? Bijvoorbeeld op het gebied van opvoeding, onderwijs, huwelijk, gezin, seksualiteit, werk en politiek. Hoe zijn ze daarmee omgegaan? Wat hebben actiegroepen, politica’s en individuele vrouwen kunnen veranderen? En hoe ervaren vrouwen al die obstakels vandaag?

 

In ‘Wij, vrouwen’ brengen vrouwen van alle leeftijden en standen hun verhaal, samen met politica’s, boegbeelden van de vrouwenbeweging en voormalige ‘Dolle Mina’s’. Hun getuigenissen worden geïllustreerd met straffe archiefbeelden. Het zijn nu eens onthutsende en dan weer grappige verhalen over de opvoeding tot huishoudster, knokken om te mogen studeren, de verovering van de mannenberoepen, seksuele taboes en mannen die het nog altijd beter denken te weten. De vier afleveringen focussen achtereenvolgens op seksualiteit, huwelijk en gezin, beroepsleven en de politiek.

 

‘Wij, vrouwen’ hanteert daarbij de beproefde formule van Kinderen van…: het hele historische én actuele verhaal wordt verteld door betrokken getuigen die de kijker recht aankijken.

Een verrassende blik achter de schermen van de strijd voor vrouwenrechten. Vaak verbluffend archiefmateriaal dat niet in de laatste plaats het seksisme van onze eigen openbare omroep te kijk zet. En achttien vrouwen die je meeslepen in hun verhaal en je met diep respect achterlaten.

De afleveringen

Video’s zijn te bekijken indien je bent aangemeld en je Belgische woonplaats of identiteit bevestigd hebt

 

S1 | Afl.1

Baas over eigen lijf

Strijd om seksuele vrijheid, van taboe op maandstonden tot Metoo

 

S1 | Afl.2

Vrouwen moeten hun plaats kennen

Decennialang zijn vrouwen opgevoed tot gehoorzaamheid aan de man.

 

S1 | Afl.3

Welkom in de mannenwereld

Het onderwijs bereidt meisjes lange tijd vooral voor op het huishouden.

 

 

S1 | Afl.4

Vrouwen aan de macht

Vrouwen organiseerden zich, verzetten zich en veroverden hun plek

Hieronder een overzicht van de 18 getuigen – of te wel deelnemers aan de documentaire Wij, vrouwen van Canvas – gerangschikt volgens leeftijd.

 

  • Victoire Van Nuffel (1937): wielerkampioene en cafébazin, openlijk lesbienne in een tijd toen dat allesbehalve evident was.
  • Nelly Maes (1941): politica die streed tegen het seksisme in de politiek en ijverde voor vrouwenrechten.
  • Gerlinda Swillen (1942): lerares Nederlands en onderzoeker VUB, militant voor gelijk loon voor gelijk werk.
  • Ida Dequeeker (1943): emancipatieambtenaar VDAB, stond mee aan de basis van de Dolle Mina-beweging in Vlaanderen en werkte mee in het invloedrijke Vrouwen Overleg Komitee.
  • Lieve Flour (1944): administratief medewerker in de bouwsector, groeide op in een verstikkend traditioneel milieu en overwon een vernederend huwelijk.
  • Josette Franckson (1946): arbeider FN Herstal, betrokken bij de legendarische vrouwenstaking in die fabriek in 1966.
  • Margot Roggen (1948): administratief medewerker in de verzekeringssector, moest als kind en later tijdens haar studies en op haar werk vaak knokken tegen mannelijke privileges en zelfs openlijke discriminatie.
  • Marie Jeanne Declerq (1950): politiecommissaris, maakte carrière in het mannenbastion van de Gerechtelijke Politie.
  • Liliane Versluys (1951): advocaat en beeldend kunstenaar, engageerde zich in het Leuvense vluchthuis en publiceerde het spraakmakende boek Je rechten als vrouw (1987).
  • Moniek Darge (1952): componist, was actief bij Dolle Mina en richtte Vrouwen Tegen Verkrachting op.
  • Kati Couck (1954): medewerker ABVV, actief bij Dolle Mina, richtte abortuscentrum Kollektief Anticonceptie op, begon met het Vluchthuis Gent en organiseerde cursussen zelfverdediging voor vrouwen.
  • Linda Van Crombruggen (1960): ​ voormalig klachtencoördinator VRT, getuigt over seksisme en ongewenste intimiteiten in eigen huis.
  • Khadija Zamouri (1967): politica, nam afstand van haar conservatief Marokkaans islamitisch milieu, werd politiek actief bij Open VLD, ging aan de slag op kabinetten en werd Brussels parlementslid.
  • Leyla Yüksel (1971): werd met volle steun van haar ouders gynaecologe en had naar eigen zeggen meer last van seksisme bij witte geneesheren dan bij Turkse patriarchen.
  • Wendy Van den Heuvel (1978): administratief bediende en auteur, haar moeder werd door haar vader mishandeld. Recent lokten twee mannelijke collega’s haar in de val op een datingsite en deelden haar intieme foto’s. Ze verliet het bedrijf, maar haar ervaring inspireerde haar tot een boek.
  • Pinar Akbas (1980): heeft gemengde gevoelens over haar Turkse opvoeding, ging studeren en stapte tijdelijk in de politiek, is momenteel verpleegkundige en publiceerde dit jaar haar autobiografictie Niran en ik.
  • Heleen Struyven (1988): werkte als advocate bij gerenommeerde kantoren, maar merkte dat ook daar nog seksisme bestaat. Toch bleef ze er voor gaan… tot ze crashte.
  • Romy Schlimbach (1995): werd in haar kindertijd gepest om haar uiterlijk, beleefde een eetstoornis, een opname en een zware depressie, maar vandaag is ze plus size model en influencer: body positivity is het alternatief dat ze propageert voor het verstikkende schoonheidsideaal.

Interviews met vakbondsleden

 
Tijdsaanduiding: 1983
Aantal interviews: 7
Toegankelijkheid: Alleen de digitale bestanden zijn raadpleegbaar.
Transcripties: Onbekend
 

De Vakbondshistorische Vereniging werd opgericht in 1983; doelstellingen van de VHV waren het vergroten van de kennis van de vakbondsgeschiedenis en het bevorderen van de belangstelling voor de historie van de vakbeweging.

 

In deze audiocollectie zijn interviews te beluisteren met leden van de St. Eloy Katholieke Arbeidersbeweging, Algemeene Nederlandsche Metaalbewerkerbond Rotterdam,  de Algemene Nederlandse Bouwarbeidersbond, ABB en ABVA, Amsterdam, NVV, Friesland, de Transportbond en de Algemene Nederlandse Diamantbewerkersbond.

 

Het archief is in 2005 door de Stichting VHV “Vrienden van de Historie van de Vakbeweging” aan het IISG in bewaring gegeven; met een aanvulling in 2018 uit de achterstanden van het IISG en in 2021 van Jacques van Gerwen.

 

Imaazje! De verbeelding van Provo

Niek Pas
 
Tijdsaanduiding: 1965 - 1967
Aantal interviews: 39
Toegankelijkheid: Op aanvraag
Transcripties: Onbekend
 

Provo is één van de bekendste protestbewegingen uit de jaren zestig. Hoewel in 1967 opgeheven, is Provo nog altijd omgeven door smakelijke verhalen, mooie herinneringen en steeds verder uitdijende mythes. Historicus Niek Pas (Tegelen, 1970) deed uitgebreid onderzoek naar deze protestbeweging, waarbij hij trachtte te verklaren waarom Provo als actiegroepering in tal van Nederlandse en buitenlandse steden opdook en tegelijkertijd uitgroeide tot internationaal symbool van de Nederlandse jaren zestig. Dit resulteerde in zijn proefschrift Imaazje! De verbeelding van Provo (1965-1967)(Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2003). Voor zijn promotieonderzoek interviewde Niek Pas verschillende oud-leden van Provo. Van de interviews zijn er 29 op band opgenomen, verdeeld over 38 audiocassettes.

Imaazje! : de verbeelding van Provo (1965-1967)

Auteur: Niek Pas

Amsterdam: Wereldbibliotheek, 2003

isbn: 90 284 2014 2

Aan de hand van de achtergrond en de netwerken van twee toenmalige hoofdrolspelers, Rob Stolk en Roel van Duijn, schetst Niek Pas een fascinerend beeld van het ontstaan en de ontwikkeling van Provo – in Amsterdam, maar ook in Maastricht en België.

De FNV gaat niet opzij

Vakbondsleider Wim Kok houdt een toespraak tijdens een stakingsmars op de Coolsingel, Rotterdam (1977)
Henne Pauli
 
Tijdsaanduiding: 1977
Aantal interviews: 4
Toegankelijkheid: Toestemming vereist van de rechthebbende.
 

Interviews van Henne Pauli met Jaap Boersma, Frans Drabbe, Jaques Penders en Arie Groenevelt over de rol van de staking van 1977.

 

De collectie bestond oorspronkelijk uit 8 cassettes met als signatuur BG GC1/551 tot en met GC1/558.

 

 

Literatuur: Henne Pauli, De FNV gaat niet opzij!;

Hoe de vakbeweging de grote staking van ’77 won,

Voorlichtingsdienst Federatie Nederlandse Vakbeweging, 1977.

Samen met NKV-voorman Wim Spit geeft hij met succes leiding aan de fusie met het NVV tot FNV. Onder het motto ‘De FNV gaat niet opzij’ gaat hij in 1977 met succes voorop in de strijd voor behoud van de volledige prijscompensatie.

Dolle Mina

Dolle Mina's demonstreren voor het recht op geboortebeperking en abortus met de strijdleus "baas in eigen buik". Demonstratie van "Man Vrouw Maatschappij". Utrecht, Nederland, 14 maart 1970.
 
Tijdsaanduiding: 1970 - 1978
Aantal interviews: 8
Toegankelijkheid: Onbekend
Transcripties: Onbekend
Opmerkingen:

Link naar collectie

 

 

 

Dolle Mina was een linkse, radicaal feministische actiegroep. Ondanks de formele rechten die vrouwen hadden, was er nog veel onrecht en achterstelling. Met ludieke acties wilde zij de rechten van vrouwen verbeteren. Hun inspiratiebronnen waren actievoerende vrouwen in de VS en de Maagdenhuisbezetting in Amsterdam. De naam ontleende de actiegroep aan de bijnaam van de vrouwenstrijdster Wilhelmina Drucker. Deze strijdbare feministe van het eerste uur had als bijnaam ‘IJzeren Mina’. Wilhelmina Drucker streefde een eeuw eerder al dezelfde doelen na als de actiegroep.

 

Interviewers: Nienke, Poortvliet, Marijke Naezer, Mieke Aerts, Barbara Henkes

 

ATRIA -> Dolle Mina

Vrouwenvredesbeweging

Vredesgang der Nederlandse Vrouwen, Amsterdam - 18 mei 1936
 
Tijdsaanduiding: 1914-1940
Aantal interviews: 8
Toegankelijkheid: op aanvraag
Transcripties: geen
Periode interviews: circa 1982

 

ER WAREN EENS twee vrouwen-vredesbonden, de Algemeene Nederlandsche Vrouwen Vredebond en de Internationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid. Beide waren aan het begin van de Eerste Wereldoorlog opgericht met een beroep op zoiets als een speciale verantwoordelijkheid van vrouwen voor een betere wereld. De ANW was van het zogeheten a-politieke type ‘verbeter de wereld begin bij jezelf. De leden gingen als een soort heilsoldaten op huisbezoek om van mens tot mens de vrede te propageren. De IVW, de Nederlandse afdeling van de Women’s International League for Peace and Freedom, was zelfbewust, professioneel en politiek door de wol geverfd in de feministische kiesrechtstrijd. Als een soort zelfbenoemde bemiddelaarsters gingen de leidsters, onder wie Aletta Jacobs, langs staatshoofden en minister-presidenten om de vrede te organiseren.

 

De politicologe Marijke Mossink vertelt in haar proefschrift De levenbrengsters – Over vrouwen, vrede, feminisme en politiek in Nederland 1914-1940 wat beide bonden bewoog. Op 10 mei 1940 waren ze op een haar na gefuseerd, na jarenlange twisten over de actie- en organisatievormen van hun vrouwelijke missie.

 

 

 

De levenbrengsters
over vrouwen, vrede, feminisme en politiek in Nederland 1914-1940

Marijke Mossink

Stichting beheer IISG, 1995 – 252 pages

 

 

Proefschrift van de Universiteit van Amsterdam, Faculteit Politieke en Sociaal-Culturele Wetenschappen. Door middel van een vergelijkend onderzoek naar de Algemeene Nederlandsche Vrouwen Vredebond en de Internationale Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid is nagegaan hoe het mogelijk was dat deze twee vrouwenvredesorganisaties naast elkaar bestonden, en waarom het zo moeilijk was om tot een fusie te komen. Centraal staat de betekenis die in beide organisaties aan de begrippen ‘vrouwen’, ‘vrede’ en ‘organisatie’ werd toegekend.

Vrouwenhulpverlening

Bron: NG-1981-7-17, Foto-opdrachten Nederlandse geschiedenis, Rijksmuseum Amsterdam
Fotograaf: Catrien Ariëns, 1979-09

 
Tijdsaanduiding: 1950 - 1990
Aantal interviews: 8
 

Oral history interviews met feministen die een pioniersrol hebben gespeeld in de geestelijke en lichamelijke gezondheidszorg voor vrouwen.

 

Voor korte beschrijvingen van de geïnterviewden zie de website van Artria