R.L. Schuursma interviewde in 1969 twee hoogleraren over hun studiekeuze, beroepskeuze en de natuurwetenschappen. 

Dit zijn de geïnterviewden:

• Prof. dr. ir. Johannes Joseph (Jan) Steggerda (1929-2021), tussen 1962 en 1994 hoogleraar algemene en anorganische chemie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Jan Steggerda werd op 29 januari 1929 in Den Haag geboren, alwaar hij de HBS-B van het St. Janscollege bezocht. Na het eindexamen HBS ging hij in 1947 scheikunde studeren aan de Technische Hogeschool te Delft. Hij behaalde begin 1953 het diploma van scheikundig ingenieur en begon daarna onder leiding van prof. dr. J.H. de Boer aan een promotieonderzoek. Hij promoveerde op 7 december 1955 met lof op het proefschrift ’De vorming van actief aluminiumoxyde’.
• Prof. dr. ir. Wiero Jan Beek (1932-2016), tussen 1963 en 1970 hoogleraar fysische technologie aan de Technische Universiteit Delft. In 1950 ging hij naar de Technische Hogeschool (nu Technische Universiteit) in Delft. Hier studeerde hij fysische technologie bij prof. Hans Kramers. In 1962 promoveerde Beek cum laude op het proefschrift ‘Stofoverdracht door bewegelijke grensvlakken’. Het is de enige cum laude ooit door Kramers voorgesteld.

Voor meer informatie over de interviews en de geïnterviewde, zie: SFW-werkuitgave no. 8 (1995), p. 3, 41.

Ter gelegenheid van het vijfenzeventigjarige jubileum van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen vierde men in 2023 feest. Dit ging gepaard met een speciale tentoonstelling, die gevierd werd met zowel personeel als oud-medewerkers en vrijwilligers. Het jaar daarvoor werd al een aanzet gegeven om met oud-medewerkers te spreken. Femke van Drongelen had meerdere mensen opgespoord die hadden meegebouwd aan het buitenmuseum, eveneens werden tien oud-medewerkers geïnterviewd. Hier vindt u de oproep aan de oud-medewerkers.

Hun verhalen belichten de geschiedenis van het museum en de geschiedenis van Enkhuizen. Allerlei mooie verhalen kwamen hierdoor naar voren. Deze werden in de tentoonstelling verwerkt.

De volgende personen werden geïnterviewd:

• Bert Kruissink
• Erik Walsmit
• Pieter Jutte
• Siemen de Boer
• Johan Jesterhout
• Victor Kersten
• Thedo Fruithof
• Ferry Walberg
• Sjaak Dangermond
• Sjaak Tromp

Het cultureel erfgoed van vormgeving bestaat niet alleen uit schetsen, maquettes, foto’s of briefwisseling van vormgevers. Er is bij vormgeving ook een sterke wisselwerking tussen expliciete kennis en onbewuste kennis, kennis die misschien wel doorgegeven wordt maar die meestal geen schriftelijke neerslag krijgt. Daarom nam het Vlaams Architectuurinstituut interviews af met ontwerpers, beleidsmensen en ambachtslieden. De interviews behandelen daardoor niet allemaal dezelfde onderwerpen en tijdsperken. Er is gekozen voor een mix van jong en oud en van beroep, zowel meubelmaker, kunstenaar, designkenner als directeur van Design Vlaanderen komen aan het woord.

De volgende personen werden geïnterviewd:

• Leonce Dekeijser (1924-2015), interieurachitect, hij legt uit dat de opleiding “binnenhuis” in zijn studeertijd eigenlijk nog niet bestond. Hij volgde vakken bij de architecten en bij de sierkunsten en behaalde uiteindelijk het diploma meubelkunst. Hij gaat in op de lesmethodes, de vakken en zijn docenten. Hij spreekt over de wisselwerking tussen ontwerp en onderwijs
• José Vanderlinden (1920-?), meubelmaker, de klemtoon in het gesprek met José Vanderlinden ligt, veel meer dan in het gesprek met Leonce Dekeijser, op de technische aspecten van het meubelmaken.
• Luc (1953-nu) en Katrien Mestdagh (1980-nu), glasraamkunstenaars, het gesprek gaat onder meer over de neogotische traditie in Gent op het vlak van glasschilderkunst, en hoe die tot vandaag doorleeft in atelier Mestdagh. Ze bespreken de noodzaak van opdrachtgeverschap.
• Achiel Pauwels (1932-nu), keramist, hij vertelt hoe hij het vak leerde, hoe de lesgevers de geheimen van het ambacht niet altijd zomaar prijsgaven, en wat de verhouding was tot de andere kunstambachtelijke opleidingen en de opleiding beeldhouwkunst. Het gesprek gaat ook in op de klemtonen die hij in zijn eigen lessen legde en het belang dat hij daarbij hechtte aan tekenen.
• Moniek Bucquoye (1948-2022), kenner en promotor van design, het gesprek geeft een inkijk in de wijze waarop het onderwijs in de productontwikkeling gestalte kreeg in Vlaanderen vanuit historisch perspectief. Ze belicht het verschil tussen productontwikkeling en industrial design.
• Lieven Daenens (1948-nu), voormalig directeur van het Design museum Gent. Daenens bespreekt de evolutie van het museum, de naamsverandering en de positieverandering met de komst van het museumdecreet in de jaren 1990. Hij bespreekt de kwaliteit van de Belgische designcultuur en de opleidingen in België.
• Johan Valcke (1952-nu), directeur van Design Vlaanderen, het gesprek met Valcke geeft een inkijk in de wijze waarop in België en Vlaanderen vanuit economisch standpunt naar kunstambachten en vormgeving werd gekeken vanuit historisch perspectief.

De vier interviewers waren kunsthistorici en kunstenaars: Katarina Serulu, Marieke Pauwels, Eva Van Regenmortel en Aletta Rambaut

Het interview met Piet van der Ham (geboren in 1910) werd gemaakt in het kader van Renate Bergsma’s onderzoeksstage bij SFW in 1995. Het werd verwerkt in haar doctoraalscriptie ‘Spreekt u film?‘ De katholieke cineast Piet van der Ham, Amsterdam (doctoraalscriptie Culturele Studies, UvA), 1995. Onder dezelfde titel publiceerde zij een artikel in het Jaarboek 1994 Stichting Film en Wetenschap – Audiovisueel Archief, Amsterdam: Stichting Film en Wetenschap, 1995, p.75-101. 

Piet van der Ham wordt gekenschetst als een katholiek filmer. Zijn ‘ontdekking’ in 1936 als amateurfilmer door de cineast Otto van Neijenhoff was de aanzet tot een hele reeks opdrachtfilms vanuit die hoek. Hij werd theoretisch beïnvloed door de katholieke ‘filmpaus’ Janus van Domburg en de schrijver-dichter A.J.D. van Oosten en meer algemeen door de esthetische opvattingen van de Filmliga. Met Van Oosten richtte hij de katholieke filmgroep Kafilgro op. De amateurfilm Redt Volendam, gemaakt door Piet van der Ham en Goof Bloemen, is te vinden op de website van Beeld & Geluid. 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog experimenteerde hij met speelfilms, samen met zijn vriend Alfred Mazure, en werkte als fotograaf voor de Binnenlandse Strijdkrachten. In de loop van de jaren leverde hij vele filmjournalistieke bijdragen aan dagbladen als De Tijd en de Maasbode en was verbonden aan filmtijdschriften als Filmfront en Filmforum. Tevens was hij betrokken bij de Katholieke Filmkeuring. Na de oorlog maakte hij een aantal films voor de KVP, waaronder de bekende De Opdracht (1956). Daarnaast maakte hij verscheidene bedrijfsfilms en produceerde journaalitems voor Polygoon en de NTS. Van der Ham doceerde ten slotte film en fotografie in Den Haag. 

Het interview werd gehouden in het kader van Seliers promotieonderzoek naar de geschiedenis van de Nederlandse (pers-)fotografie. Hoofddoel van dit interview was meer te weten te komen over HET Polygoon-Fotopersbureau tijdens de bezettingsjaren en de oprichting van het ANP-Fotopersbureau na de oorlog, waarin Polygoon-Foto werd geïncorporeerd, inclusief het foto-archief dat overigens voor een belangrijk deel werd vernietigd. Over het archief en wat daarvan rest schreef Selier het artikel ‘Polygoon foto-archief’, in: GBG-Nieuws 20, pp. 7-9 (serie Fotohistorische Frontberichten). 

Van der Werff was vóór de oorlog als persfotograaf werkzaam bij de foto-afdeling van het film-en fotoproduktiebedrijf Polygoon te Haarlem. In 1938 werd hij gedetacheerd in Den Haag. Hij verliet het bedrijf echter in 1941 en keerde terug naar Haarlem om daar als ‘stadhuis’-fotograaf enkele jaren zijn brood te verdienen. Na de oorlog was hij de eerste fotograaf in dienst bij het nieuw opgerichte ANP-Fotopersbureau, waar hij tot aan zijn pensioen bleef. Van der Werff spreekt ook over collega-fotografen, waaronder Aart Klein. 

Deze collectie bevat in feite twee soorten interviews. Allereerst interviewde Esther Boukema in 1988 de van oorsprong Poolse grafisch ontwerper Cyprian Kościelniak over de karakteristieken van een goed affiche, de functie van de poster, de relatie affiche – maatschappij, de relatie affiche – kunst, het belang van het ontwikkelen van een eigen stijl en het werk van Kościelniak zelf.

Dit interview gaat daardoor niet alleen over het vakgebied en de technische kant van grafische vormgeving maar eveneens over maatschappijkritiek. Kościelniak staat hiermee in lijn met zijn vader Władysław Kościelniak, een kunstenaar en fervent columnist. Dit gesprek heeft Boukema verwerkt in een afstudeerscriptie voor de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht. Het interview is in het Engels.

Ten tweede interviewden Esther Boukema en Assi Kootstra een achttal (anonieme) eindexamenstudenten grafische vormgeving met betrekking tot hun motivatie en ambities. Dit achttal werd gezamelijk geïnterviewd. Deze informatie was bedoeld voor een publicatie in de vorm van een (eindexamen)krant van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.

De volgende personen zijn geïnterviewd:

• Cyprian Kościelniak (1948-nu), in 1974 studeerde hij af aan de Academie voor Schone Kunsten in Warschau. Hij is een Poolse grafische vormgever en woont sinds 1986 in Nederland. Hij is de zoon van de bekende kunstenaar en columnist Władysław Kościelniak.
• 8 studenten grafische vormgeving van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht
   

een artikel over Cyrian Kościelniak

Voorbeelden van zijn kunstwerken

De opnamen met de Zwitserse boer en kunstschilder Schäublin (1895-1978) zijn gemaakt ten behoeve van Bregsteins televisieportret over diens leven en werk, getiteld Boer en schilder en uitgezonden door de NCRV op 1 september 1976. Bregstein hield de interviews samen met zijn vrouw, de schilderes Marline Fritzius. 

Al vroeg trok de voormalige bankmedewerker Schäublin uit Basel zich terug in het bergdorpje Klosters om als boer te gaan leven. In zijn vrije tijd schilderde hij in totaal zo’n 15 werken. Op een enkele tentoonstelling na hield hij deze echter voor zichzelf. In het interview spreekt hij onder meer over de door hem bewonderde schilder Grünewald, de schrijvers Lev Tolstoi, Jeremias Gotthelf en Thomas Mann en de invloed die hij onderging van het boeddhisme en de geschriften van Lao-tse. Tevens vertelt hij over zijn kijk op het hectische moderne leven en over zijn eigen werk, waarin magisch-realistische, expressionistische en symbolistische trekken te herkennen zijn.

In de NCRV-Gids van 28 aug.-3 sept. 1976 (no.35) is naar aanleiding van de uitzending een artikel opgenomen.

Piet van der Ham (1910-2006) praat met zijn collega de cineast Otto van Neijenhoff (1898-1977) over diens films en over zijn relaties met andere cineasten en productiemaatschappijen, waaronder Willy Mullens. Het interview is daardoor van twee kanten historisch relevant, zowel interviewer als geïnterviewde speelden een belangrijke rol in de Nederlandse filmindustrie.

Van Neijenhoff leerde het filmvak begin jaren twintig bij Willy Mullens, een filmpionier. Een van Mullens films is toegelaten tot de Canon van de Nederlandse film. Enkele jaren later richtte Van Neijenhoff zijn eigen filmbedrijf IWA (Industrie, Wetenschap en Actualiteiten) op, in 1946 omgedoopt tot Filmproductie Otto van Neijenhoff. Van 1925 tot ’33 was hij de vaste opdrachtfilmer van de Vereeniging Nederlandsch Fabrikaat. Onder invloed van de ideeën van de Filmliga waagde hij zich in de loop van de jaren dertig aan verscheidene filmexperimenten. Na de oorlog hield hij zich hoofdzakelijk met opdrachtwerk bezig, waaronder vele bedrijfs- en streekfilms. 

Van Neijenhoff was ook werkzaam voor derden. Zo heeft hij in de jaren dertig als (assistent-)cameraman meegewerkt aan speelfilms als De Big van het Regiment, Rubber, Jonge harten en het nooit uitgebrachte Zomerzotheid en maakte hij voor de Nederlandse vestiging van het Amerikaanse Fox Movietone journaalopnamen. Van Neijenhoff bleef tot in de jaren zestig actief; zo maakte hij twee documentaires over molens – Los de vang en Wentelende wieken –  en een aantal provinciefilms in opdracht van Esso Nederland. Van Neijenhoff was ongetwijfeld een van de meest productieve cineasten van Nederland.

In 1968 interviewden J. Rijken, R.L. Schuursma en Sj. Vellenga de eenenzeventigjarige Johan Huijts (1897-1995), gedurende de tweede wereldoorlog hoofdredacteur van de Nieuwe Rotterdamsche Courant (later de NRC). Vlak na de oorlog werd Huijts gearresteerd en kreeg hij te maken met de daaropvolgende zuiveringsprocessen door de Commissie voor Perszuivering vanwege zijn medewerking met de Duitse regels voor de journalistiek. Met zijn royering werd hij onder meer uit de Nederlandse Journalistenkring en de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde gezet. 

Zie eveneens de inventaris van het archief van Johan Huijts

Meer informatie over de Nieuw Rotterdamsche Courant

In de jaren ’80 zag het Omroepmuseum, de voorloper van Het Instituut voor Beeld en Geluid, in dat de tijd rijp was om de verhalen vast te leggen van de pioniers van de Nationale Omroep. De programmamakers waren inmiddels op leeftijd. Het Omroepmuseum nam deze kans om hun levensverhalen vast te leggen voor het nageslacht. Deze interviews – onder het initiatief van Harrie Vossen – bevatten waardevolle informatie over de beginjaren van de omroep en de verdere levens van de pioniers. Ruim dertig jaar later verscheen een vervolg op deze interviews.

Deze collectie bestaat daardoor uit twee delen die van karakter verschillen: de eerste reeks van 31 audio-interviews met omroeppioniers stamt uit 1982-1993 en zijn gehouden door Harrie Vossen. Ze vallen daardoor onder de collectie Harrie Vossen en zijn via DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid te vinden met de metadata creatorname: “Vossen”. Deze interviews behandelen de periode 1930-1980 en belichten de eerste jaren van de Nationale Omroep. Zie hiervoor eveneens de volgende twee overzichten van de wiki van Beeld & Geluid over de collectie Harrie Vossen en omroeppioniers: allereerst een overzicht van de geïnterviewden hiervan. Ten tweede een overzicht van deze interviews zelf met delen van de transcripties. De collectie Vossen is een schat voor informatie wat betreft omroeppioniers.

De tweede reeks van 139 interviews stamt uit de periode 2010-2012 en gaat over de ervaringen van medewerkers met het werken voor de omroep. Deze interviews behandelen de periode 1940-2012. Zowel jong als oud nam deel aan deze interviews waardoor de inhoud sterk uiteenloopt. Deze interviews zijn te vinden in het archief van Beeld en Geluid onder de serie Oral History van de Omroep. 

Zie voor deze collecties ook ons artikel “De verborgen schat van Beeld & Geluid”