menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

Eurocommunisme en de Koude Oorlog

Stichting Film en Wetenschap
 
Tijdsaanduiding: 1940-1970
Aantal interviews: 16 (16 personen)
Toegankelijkheid: t.b.v. onderzoek
Transcripties: Nee
Periode interviews: 1977
Opmerkingen:

Alle interviews zijn te vinden op de website van Beeld en Geluid.

Drager: 27 geluidsbanden
 

De interviews zijn gemaakt voor de VPRO-televisiefilm Socialisme met een menselijk gezicht, die echter nooit werd uitgezonden. De geïnterviewden spreken over het eurocommunisme en de implicaties van de Koude Oorlog. Zij zijn allen ex-communisten en/of eurocommunisten. Met name de Oost-Europese onder hen werden op een bepaald moment in hun land van herkomst als dissidenten uit de respectieve communistische partijen gestoten. Alle interviews zijn te vinden op de website van Beeld en Geluid. Het gesprek met Djilas werd in het Servisch gehouden, de andere interviews in het Engels, Duits of Frans. 

 

De geïnterviewden:  

  • Manuel Ascarate was hoofd Internationale Betrekkingen van de Spaanse communistische partij en tweede man na leider Carrillo. 
  • Giuseppe Boffa, een van de leiders van de Italiaanse Communistische partij, was redacteur van het communistisch dagblad L’Unità. 
  • De Duitse Margarete Buber-Neumann, ex-medewerkster van de Komintern, werd in de jaren dertig samen met haar man Heinz Neumann tijdens een verblijf in de Sovjet-Unie geïnterneerd wegens verzet tegen Stalins politiek. In 1940 werd zij uitgeleverd aan de Gestapo en verbleef daarop vijf jaar in het concentratiekamp Ravensbrück. 
  • Milovan Djilas was een naaste medewerker van de Joegoslavische leider Tito. 
  • Ferenc Donath was als een van de secretarissen van de Hongaarse communistische partij ten tijde van de Hongaarse Opstand in 1956 een naaste medewerker van (toen korte tijd) premier Imre Nagy. 
  • Jean Elleinstein was een pleitbezorger van het eurocommunisme in Frankrijk. 
  • Andràs Hegedüs, ex-premier van Hongarije, was lange tijd een loyaal lid van de communistische partij. Tijdens de Hongaarse Opstand in 1956 was hij een warm voorstander van ingrijpen door het Russische leger. Later ging hij naar Rusland waar hij zich uiteindelijk afkeerde van de partij en dissident werd. 
  • Wilhelm Hoegner was parlementslid voor de sociaal-democratische partij in Duitsland ten tijde van de Weimar-republiek. 
  • Leszek Kolakowski (geb. 1927), Pools filosoof, werd in 1966 wegens kritiek op de officiële partijlijn uit de communistische partij van Polen gezet en enkele jaren later als hoogleraar aan de universiteit van Warschau ontslagen. Na korte tijd in Groot-Brittannië te hebben doorgebracht, week hij uit naar Canada. Eind jaren zeventig verscheen zijn bekende, driedelige studie van de geschiedenis van het marxisme. 
  • Wolfgang Leonhard werkte na de oorlog als naaste medewerker van de latere SED-partijleider Walter Ulbricht mee aan de ontwikkeling van de DDR. 
  • Arthur London was een van de leden van de Tsjechische communistische partij die terecht stonden in het zogeheten Slánsky-proces begin jaren vijftig. 
  • Zdenek Mlynár (geb. 1930) was secretaris van het Centraal Comité van de Tsjechoslowaakse communistische partij en naaste medewerker van partijleider Alexander Dubcek, het symbool van de Praagse Lente. Hij schreef onder meer het politieke gedeelte van het actieprogramma van de Tsjechoslowaakse communistische partij in 1968. In 1970 werd hij uit de partij gestoten. Hij was een van de oprichters van Charta 77 en zag zich daarop gedwongen zijn land te verlaten. Hij emigreerde naar Oostenrijk. 
  • Jiri Pelikan was directeur-generaal van de Tsjechoslowaakse televisie tijdens de Praagse Lente. 
  • Marian Sling is de weduwe van Ota Sling, enige tijd partijsecretaris van het district Brno in Tsjechoslowakije. Begin jaren vijftig werd hij samen met anderen tijdens het zogeheten Slánský-proces ter dood veroordeeld. 
  • Lord Strang was voorzitter van de Britse delegatie in de onderhandelingen in 1939 tussen Engeland en Frankrijk aan de ene en de Sowjet-Unie aan de andere kant. 
  • Predrag Vranicki was een Joegoslavisch marxistisch filosoof en rector van de universiteit van Zagreb. 
  • Kamil Winter was hoofd afdeling Informatieve programma’s van de Tsjechoslowaakse televisie in 1968.