Stichting Multimediale Cultuur (SMC) werkt onder andere samen met de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Het Land van Maas en Waal is één van de naoorlogse wederopbouwlandschappen die de RCE over het voetlicht brengt. Er zijn vijf verhalen ‘van bovenaf en onderop’ uit die streek in het rivierengebied opgenomen. De overige vijf afleveringen gaan over andere onderwerpen die speelden op het Nederlandse platteland.
In Bewogen Landschap is onderzoek gedaan naar een verzameling historische voorlichtingsfilms verspreid door het Nederlandse Ministerie van Landbouw in de naoorlogse periode (1945-1985).
Still uit de film Van oud naar nieuw (1957)
Een filmisch montageprogramma maakt gebruik van een tijdslijn die bestaat uit verschillende beeld- en geluidslijnen.30 Op de eerste V1/A1 lijnen staan de gekozen fragmenten uit het oral history-interview. Daaruit worden de fragmenten die niet van belang zijn voor het onderwerp verwijderd. Vervolgens komt de bekeken historische landbouwvoorlichtingsfilm op de V3/A3 lijnen. Op de V1/A1 lijnen staat synchroon hetgeen de deelnemer vertelde tijdens het bekijken van de film. De film- en interviewlijnen zijn dus aan elkaar verbonden. Op de tussenliggende V2/A2 lijnen komen verplaatste fragmenten uit het oral history-interview als een nieuwe commentaarstem die de cineast passend vindt bij de historische landbouwvoorlichtingsfilm. Het monteren is een proces van passen en meten waarbij in dit geval de verhaallijn van de archieffilm leidend is.
De laatste fase van de montage was het aanpassen van de beeldkaders, het verbeteren van de beeld- en geluidskwaliteit, het toevoegen van geschreven tekst en muziekfragmenten zodat een, voor een geïnteresseerd publiek, aantrekkelijk audiovisueel product tot stand kwam. De proefmontage van de oral history-film was gereed.
maptour verhalen: 20
aantal interviews: 28
Startjaar: 2009
Publicatie:
aantal verhalen: 27
In 2009 hebben getrainde vrijwilligers uitgebreide gesprekken gevoerd met fruitboeren en landarbeiders in het rivierengebied (oral history). Met toestemming van de geïnterviewden zijn de gesprekken op band opgenomen en woordelijk uitgetypt, waarna er een goed leesbaar verhaal is geschreven. Het project is een activiteit van het Steunpunt Hoogstamfruit en Stichting Landschapsbeheer Gelderland (SLG). Doel van het project was om nu het nog kan, de geschiedenis van de fruitteelt, met name van de hoogstamboomgaarden vast te leggen. De vrijwilligers zijn begeleid door SLG.
Er zijn 28 gesprekken gevoerd met fruittelers en arbeiders in de fruitteelt. De verhalen gaan over hoe het vroeger, tot ongeveer de jaren zestig, ging in de hoogstamboomgaard. Ze gaan over de plaats van de boomgaard in het boerenbedrijf, over de seizoensarbeid, over het snoeien, enten, spuiten van de bomen en over het plukken van het fruit. De verhalen geven ook een overzicht van alle rassen die destijds gekweekt werden. Het zijn persoonlijke verhalen over de eigen herinneringen en ervaringen. Samen met de foto’s die gemaakt zijn, geven de verhalen een mooi beeld van hoe het leven in de fruitteelt vroeger was.
Veel van de herinneringen behoren tot het verleden. De afgelopen decennia is de situatie in de fruitteelt ingrijpend veranderd. Hoogstambomen zijn vervangen door laagstambomen en struiken. De gebruikte bestrijdingsmiddelen zijn inmiddels verboden en de meeste oude fruitrassen verdwenen. Om de achteruitgang van de resterende hoogstamboomgaarden te stoppen en oude rassen in stand te houden is het Steunpunt Hoogstamfruit opgericht.
Van Hoenderik tot Heerepeer heeft als thema historische fruitteelt in het rivierengebied en bevat verhalen over het dagelijkse leven in en rond boomgaarden. Het boekje bevat 27 verhalen afkomstig uit interviews met boeren en landarbeiders uit acht rivierengebiedgemeenten over de geschiedenis van de hoogstamboomgaarden. Dit heeft verhalen opgeleverd over gele Californische pap, armoede en welvaart in de fruitteelt, melige Notarisappels, hard werken in de vier seizoenen en natuurlijk de kersenpluk. Het project waar dit boekje het eindresultaat van is, is mogelijk gemaakt dankzij de ondersteuning van het Steunpunt Hoogstamfruit en de hierbij aangesloten gemeenten: Geldermalsen, Buren, Druten, Beuningen, West Maas en Waal, Zaltbommel, Culemborg en Maasdriel.