Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.
Xavier Taveirne praat met de eerste generaties mannen die zich in Vlaanderen durfden te outen als homo. Het is een aangrijpende en vaak ook onthutsende reeks met verhalen over liefde, strijd en pijn, en het taboe van het homo zijn in minder tolerante tijden.
In drie afleveringen vertellen oudere homo’s ongecensureerd hun verhaal. Belangrijke verhalen en vaak ook gesprekken waarin ze heikele actuele thema’s niet uit de weg gaan.
Driedelige documentaire “Voor de mannen”
Aflevering 1: 1940-1970
In de eerste aflevering komen de homo’s aan het woord die opgroeiden in het katholieke Vlaanderen van na de oorlog. Seks was voor iedereen taboe, en als er al over homoseksualiteit werd gesproken, dan had men het over ‘jeanetten’. Ook de kerk was heel repressief.
Xavier zoekt Paul Rademaekers op, 98 jaar intussen, die zich nog altijd kwaad maakt als hij aan die tijden terugdenkt: “Ik heb altijd gezegd: homoseksualiteit is geen seksueel probleem, maar een sociaal probleem. Ik ben met moeilijke kaarten aan de start gekomen. Maar zelfs met moeilijke kaarten moet je proberen zoveel mogelijk troeven te maken. Mijn troeven waren dat ik me altijd inzette voor anderen en dan vooral voor homo’s.”
De eerste kentering kwam er pas in 1970, toen Will Ferdy als eerste bekende Vlaming op televisie sprak over zijn “anders zijn”. Het was een shock voor Vlaanderen. Will kreeg veel negatieve reacties, maar zijn moedige getuigenis vormde wel het prille begin van de homo-emancipatie.
Aflevering 2: 1970-1980
De wilde jaren zeventig waren ook voor de homogemeenschap de jaren van seksuele bevrijding en maatschappelijke veranderingen.
Hoewel homo’s – zeker op het platteland – nog vaak een verborgen leven bleven leiden, ontstonden er in de steden bloeiende subculturen met homobars en discotheken waar alles mogelijk was. Een liederlijk leven waar iedereen vandaag met nostalgie aan terugdenkt.
Xavier praat ook met Chille De Man en Guido Totté. Guido kwam met de trotskistische Rooie Vlinder voor het eerst op straat om gelijke rechten voor homo’s en hetero’s af te dwingen. Een vroege voorloper van de Pride, die Chille later voor het eerst organiseerde in Brussel.
Aflevering 3: 1980-1995
Voor de homogemeenschap werden de jaren tachtig overschaduwd door de opkomst van een nieuwe, dodelijke ziekte: aids.
In deze aflevering vertellen homo’s over de ravage die het aidsvirus heeft aangericht. Het duurde jaren voor de eerste medicatie beschikbaar was, en in die tijd raakten veel homo’s besmet. Slechts enkelen van hen zijn nu nog in leven. Eén van hen is Patrick Reyntiens. Xavier praat met hem over die zwarte jaren, waarin alle homo’s opnieuw met de vinger werden gewezen. “Aids was de straf van God voor het bandeloze gedrag van de homo’s”, en aidspatienten waren de nieuwe pestlijders.
Xavier praat ook met Rob Scheers, die actief was bij de eerste preventiecampagnes, maar later toch zelf besmet raakte door risicovol gedrag.
Moving Lesbians bevat fragmenten uit de levensverhalen van 5 lesbiennes die in grote mate bijdroegen aan de zichtbaarheid en emancipatie van lesbische vrouwen in Nederland, vanaf de jaren ‘60 van de vorige eeuw. De stukken komen uit 5 lange video-interviews, die zijn opgenomen in Atria’s oral history collectie Moving Women’s Interviews.
De geportretteerde vrouwen zijn:
De portretten en levensverhalen van de individuele vrouwen vertellen ook een verhaal over cruciale maatschappelijke veranderingen voor lesbische vrouwen. De film was tijdens EuroPride (2016) doorlopend te zien bij Atria en het Amsterdam Museum. De portretten kun je ook bekijken op de playlist Moving Lesbians op Atria’s YouTube kanaal.
De hele collectie net als de transcripten kunnen op aanvraag bij Atria worden ingezien.
Collectie Jan Carel Warffemius; (2009): Thematische collectie: Erfgoed van de Oorlog, Getuigen Verhalen, Project ‘De homo-subcultuur in de grote stad, vlak voor, tijdens en vlak na WO2’.
Op 6 november 1943, tegen middernacht, deed de Haagse zedenpolitie een inval aan de Obrechtstraat 207. Aanleiding: een tip dat homoseksuelen en lesbiennes daar een gemaskerd bal zouden houden. Dat bleek ook zo te zijn: 29 mannen en 19 vrouwen werden opgepakt. Het verstoorde bal masqué en andere aspecten van de homosubcultuur tijdens de Tweede Wereldoorlog kennen we vooral uit politierapporten.
Dit oral history-project geeft meer inzicht in de levens van homoseksuelen in bezettingstijd. Wettelijk werd de onderdrukking groter: de nieuwe verordening 81/40 verbood alle homoseksuele handelingen op straffe van maximaal vier jaar cel. Toch was er in verschillende steden een levendige homosubcultuur. Zo nam het aantal homobars in Amsterdam toe. Daarnaast waren er homoseksuele contacten en relaties tussen Nederlandse mannen en Duitse soldaten.
De tien interviews (met negen mannen en een vrouw) bieden een genuanceerde en persoonlijke visie op de homosubcultuur in met name de grote steden.
