Migratie is van alle tijden. Altijd opnieuw hebben mensen om uiteenlopende redenen hun geboortestreek vaarwel gezegd, een soms erg onzekere toekomst tegemoet. Er is moed voor nodig om alles wat vertrouwd is achter te laten en op onbekende grond een nieuw bestaan op te bouwen. Het project ‘Bestemd voor Gent’ heeft als doel om verhalen, rituelen en tradities van mensen met een migratieachtergrond op te tekenen en te ontsluiten voor een breed publiek. In al die verhalen ligt de focus op het leven in de stad Gent, op de kracht en de moed die nodig zijn voor een nieuw begin in een vreemde omgeving.
‘Bestemd voor Gent’ wil het erfgoed van migranten een plaats geven binnen de groeiende aandacht voor erfgoed in het algemeen en hoopt migranten van verschillende afkomst aan te moedigen om de herinneringen aan hun persoonlijke migratieverhaal op te (laten) tekenen.
De verhalen worden verzameld door ‘spoorzoekers’, vrijwilligers die zelf een migratieverleden hebben. De spoorzoekers krijgen een praktijkgerichte opleiding aangeboden die hen wegwijs maakt in de wereld van de mondelinge geschiedenis. Gewapend met deze kennis gaan zij op zoek naar getuigen om hen te interviewen.
Meer dan vijftig spoorzoekers hebben ondertussen met succes de opleiding gevolgd. De eerste 27 interviews zijn afgeleverd. Spoorzoekers en getuigen samen vertegenwoordigen 32 van de 159 nationaliteiten die Gent rijk is.
‘Bestemd voor Gent ‘ heeft de resultaten van het project op verschillende manieren aan het publiek getoond. De vijf duofoto’s van spoorzoekers en getuigen op Erfgoeddag beten de spits af. In een later stadium volgen een boek, een multimediatoepassing in het STAM, een tentoonstelling en tal van andere vormen van presentatie.
‘Bestemd voor Gent’ is een project van AGORA, een Gents partnerschap tussen het stadsbestuur, verschillende welzijnsorganisaties en landelijke verenigingen van migranten. De Integratiedienst doet de coördinatie. Universiteit Gent, STAM (Stadsmuseum), Amsab-ISG (Instituut voor Sociale Geschiedenis) en FARO (Vlaams Steunpunt Cultureel Erfgoed) staan garant voor de wetenschappelijke input in het project.
© Stad Gent – Integratiedienst/project ‘Bestemd voor Gent’
Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Makambanan na Boneiru (Nederlanders op Bonaire) is een klein deel, 22 opnames, van de volledige oral history collectie die Bòi Antoin op Bonaire heeft aangelegd.
De video’s zijn online te bekijken.
De serie interviews betreft veelal korte gesprekken (variërend van vier tot 40 minuten) met Indische Nederlanders. Er wordt gesproken over hun komst naar Nederland en hun inpassing in de Nederlandse
samenleving. Het materiaal werd gebruikt voor een NOS radioprogramma, uitgezonden in maart 1971.
Interviewer(s): Dick Verkijk
Aantal geïnterviewde personen: 27
Mw. van Bamiset, dhr. Bochove, dhr. Corsmit, dhr. Doeff, Fermin February, mr. Hakker, dhr. en mw. Heering, ir. van Helsdingen, dhr. en mw. Jans, drs. Kraak, prof. dr. van Lier, mw. Nicola, dhr. Oort, K. Pavilcek, vader en zoon Pietersz, dhr. Pratacik, Coen Pronk, dhr. de Riemer, dhr. Robinson, drs. H. Ruiter, ir. J. Sluyters, prof. dr. J.D. Spekman, dhr. en mw. Tielman, ir. de Vries
Moluks woonoord Villa Elzenpasch
Database/inventaris: Lijst met namen geïnterviewden beschikbaar
Geluidsdrager: DV-tapes omgezet naar digitale videobestanden (AVI)
De interviews zijn op afspraak te beluisteren in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl.
Molukkers in Nederland
Het interviewproject is afgenomen in het kader van de presentatie en ontsluiting van collecties. Het doel van de interviews was om verhalen vast te leggen voor de vernieuwde vaste tentoonstelling vanaf 2008.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2008.
Er wordt voornamelijk over Nederland, Indonesië en de Molukken gesproken. Thema’s zijn o.a. KNIL, militaire politie, woonoorden Zeeland, woonoord Elzenpasch, vrouwenemancipatie, Molukse kerk, beheer woonoorden.
Interviewers: Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Nanneke Wigard
De transcripten zijn op afspraak in te zien in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl.
De DAT-tapes worden beheerd door Imagine IC
Interviewproject in samenwerking met Imagine IC met voormalige bewoners woonoorden: Lunetten, Woerden, IJsseloord (Cappelle aan de IJssel), Op de loop (Echt), Wyldemerck (Balk)
De interviews zijn afgenomen met als doel om verhalen over het dagelijks leven in een aantal woonoorden te verzamelen om te verwerken tot een website met fotomateriaal uit bestaande collecties. Op deze website kwamen de verhalen van elf personen van de eerste en tweede generatie naar voren, o.a. katholieke Molukkers, islamitische Molukkers en protestantse Molukkers komen aan het woord. Hoe hebben ze hun komst naar Nederland ervaren?
Hoe zag het leven in de woonoorden eruit en hoe kijken ze er nu op terug? Deze website is nu niet meer
in de lucht.
Er wordt voornamelijk over Nederland, Vught, Woerden, Capelle a/d IJssel, Harich, Balk gesproken.
Thema’s zijn o.a. woonoord Lunetten, woonoord IJsseloord, woonoord Op de Loop, woonoord Wyldemerck, katholieke Molukkers, politiek, islamitische Molukkers, protestantse Molukkers, emancipatie, hulp slachtoffers burgeroorlog.
Archiefnummers: AVD0207 t/m AVD0212
De interviews zijn nog niet ontsloten. De interviews zijn
op afspraak te beluisteren in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. De AVD nummers zijn digitaal te beluisteren. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl
Museum Maluku heeft verschillende interviews in haar collectie die verzameld zijn om verschillende redenen.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2006.
Er wordt voornamelijk over Nederland, Groningen en Indonesië, de Molukken gesproken. Thema’s zijn o.a. kampoudste, Carel Coenraadpolder (CC-polder), Commissie Rechtspositie Ambonese Militairen en Schepelingen (CRAMS), Nederlandse Koninklijke Marine.
Beeldmateriaal kan niet direct online aangevraagd worden. Er kan contact opgenomen worden met Collectie Overijssel waarna de interviews op afspraak in de studiezalen te bekijken zijn.
Aanleiding van interviews was het overlijden van Gerrit ter Haars (Werkgroep Overijssel Nederlands-Indië Nieuw-Guinea) broer in Indonesië tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en zijn gevoel dat Nederlandse veteranen onrecht is aangedaan.
Zowel Collectie Overijssel (voorheen Historisch Centrum Overijssel) als het NIOD hebben de interviews
gefaciliteerd door middel van het beschikbaar stellen van camera’s en banden. Doelstelling was om
via de uitgave van een boek meer aandacht te genereren voor deze oorlog en alle betrokkenen.
Deelnemers zijn via persoonlijke netwerken en snowball sampling gevonden.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1942 – 1962.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Nederland en Nieuw-Guinea gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, herbezetting, onafhankelijkheidsstreven, oorlogsvrijwilligers, dienstplichtigen, veteranen, Darul Islam, TNI.
De oorlog ver weg, 1942-1949
Nederlands-Indie, de Japanse bezetting en de politionele acties
Auteur: Gerrit ter Haar
Uitgever: Gigaboek, Broek op Langedijk, 2013
ISBN: 9789085483755
De oorlog ver weg, 1949-1962
verhalen via interviews van burgers, militairen die de oorlog in Indië hebben meegemaakt
Auteur: Gerrit Ter Haar
Uitgever: Abc Uitgeverij, 2015
ISBN: 9789079859238
Het materiaal kan worden aangevraagd via de online catalogus van UB Leiden. De opnames zijn te beluisteren in de Leeszaal Bijzondere Collecties.
Archief en inventarisnr.: D H 1565. De cassettebandjes zijn overgebracht naar de AV-collectie van het KITLV.
De interviews zijn onderdeel van het werkmateriaal dat is voortgekomen uit het curriculum bij de UvA over de geschiedenis van voormalig Nederlands-Indië onder leiding van Theo Stevens. P. Schuurmans mocht deze interviews gebruiken voor haar doctoraalscriptie Aanpassen aan Holland. De collectie bestaat uit het onderzoeksmateriaal behorende bij Schuurmans’ scriptie.
Naast transcripten van verschillende interviews bevat de collectie ook een schrift met aantekeningen en ingevulde enquêteformulieren.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1942 – 1963.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog,
Indonesische revolutie, migratie, repatriëring.
Publicaties verbonden aan de collectie: Schuurmans, P. (2002). Aanpassen aan Holland: onderzoek
naar Indische Nederlanders en hun beleving van de repatriëring 1950-1963 [Doctoraalscriptie]. Universiteit
van Amsterdam.
Volg de link.
Klik op:
Inventaris
3. Egodocumenten
3.2 Interviews
45 Uitgewerkte interviews over de ervaringen van burgers die gerepatrieerd zijn vanuit Nederlands-Indië, 1999.
De collectie is slechts raadpleegbaar na verkregen schriftelijke toestemming van de directeur van het NIOD.
Stichting Onderzoek Terugkeer en Opvang (SOTO)
NIOD 889, inventarisnummers 45, 48-51, 72
De interviews zijn onderdeel van een onderzoek naar de ervaringen van burgers uit voormalig Nederlands-Indië over de terugkeer en opvang in Nederland in de periode 1946 – 1952.
De Stichting Onderzoek Terugkeer en Opvang (SOTO) is opgericht in de zomer van 1998 op uitnodiging van het kabinet. Het doel was toetsing van de tot dan toe gangbare opvatting dat de opvang van slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog kil en bureaucratisch was.
De interviewcollectie bestaat uit 29 interviews. De geïnterviewden zijn geselecteerd op geografische verdeling, verschillende maatschappelijke en etnische achtergronden, leeftijd ten tijde van repatriëring, periode van repatriëring en gender.
Het onderzoek heeft geresulteerd in een tentoonstelling.
Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog, het educatief project Denken aan Holland en
vier publicaties.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1900 – 1999, met de nadruk op de periode 1942 – 1960. Er wordt voornamelijk over Indonesië, Java, Sumatra, Sulawesi en Thailand, Nederland en Japan gesproken. Thema’s zijn o.a. verbondenheid met voormalig Nederlands-Indië, familiegeschiedenis, dagelijks leven, Japanse bezetting, Tweede Wereldoorlog, Interneringskamp, bevrijding, Rode Kruis, Rapwi, NICA, evacuatie uit kampen, familiehereniging, opvang, hulporganisaties, repatriëring, migratie, Ataka, opvangadres, opvang in Nederland, medische verzorging, onderwijs, nasleep, verwerking, KJBB, Pelita, WUV, WUBO, terugblik, rol werkgever evacuatie, BPM, KNIL, KPM, maatschappelijke carrière.
Bossenbroek, M. (2001). De meelstreep. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog. Bert Bakker.
Piersma, H. (Ed.). (2001). Mensenheugenis. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog. Getuigenissen. Bert Bakker
Kristel, C. (Ed.). (2002a). Binnenskamers. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog: besluitvorming. Bert Bakker.
Kristel, C. (Ed.). (2002b). Polderschouw. Terugkeer en opvang na de Tweede Wereldoorlog: regionale verschillen. Bert Bakker.
Bij interesse kan contact opgenomen worden met Stichting Nusantara Amsterdam via: info@nusantara-amsterdam.nl.
Stichting Nusantara Amsterdam heeft in het kader van het project Zwart onder Oranje 17 interviews afgenomen met jongeren die hun familiegeschiedenis in voormalige Nederlandse koloniën hebben liggen. Nadat er 13 interviews zijn afgenomen is een bijeenkomst georganiseerd waarin hun verhalen gedeeld werden. Vervolgens zijn nog 4 jongeren geïnterviewd. Een aantal jongeren heeft dit initiatief vervolgens omarmt. Onder de naam Zwart x Oranje organiseren zij verschillende activiteiten waarin zij het koloniaal verleden koppelen aan hedendaagse maatschappelijke thema’s zoals herdenken, vrijheid en racisme.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1980 – 2017.
Er wordt voornamelijk over Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. koloniale geschiedenis en invloed
van de familiegeschiedenis op het eigen leven.
Website Nusantara Amsterdam: https://nusantara-amsterdam.nl/