menu

Asymmetrische oorlogsvoering

Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH)
 
Tijdsaanduiding: 1945-1949
Aantal interviews: 21
Toegankelijkheid: (nog) niet
Transcripties: Van een deel bestaan samenvattingen per 10 minuten
Periode interviews: 2017-2023
Opmerkingen:

Nadat het onderzoek is afgerond (zomer 2023) worden de interviews in de NIMH-collectie opgenomen.

Het materiaal is nu nog verspreid over drie onderzoeker-archieven en andere opslagplaatsen.

 

Website NIMH:

nimh

 

Deelstudie Asymmetrische oorlogsvoering:

ASYMMETRISCHE-OORLOGVOERING

Ontstaansgeschiedenis, doelstelling en/of hoofdvraag: Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945 – 1950 is een gezamenlijk onderzoeksprogramma van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.

Het project Asymmetrische oorlogsvoering wordt uitgevoerd door het NIMH. In dit project staat het Nederlandse militaire optreden tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog centraal. Onderzoek wordt gedaan binnen drie deelstudies: het Nederlandse inlichtingenapparaat, de inzet van zware wapens/technisch geweld en het militair-justitiële apparaat. Ten behoeve van deze studies zijn 21 interviews afgenomen.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1945 – 1949.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische revolutie,
het Nederlandse inlichtingenapparaat, technisch geweld, zware wapens, het militair-justitiële apparaat.

 

 

Webpagina deelstudie Asymmetrische oorlogsvoering: https://www.ind45-50.org/asymmetrische-oorlogvoering

 

Interviewcollectie The Never-Ending War

Martin Roemers en Theo Buiten
 
Tijdsaanduiding: 1945-1949
Aantal interviews: 6
Toegankelijkheid: beperkt openbaar
Transcripties: Uitgebreide samenvattingen beschikbaar
Periode interviews: 2004-2005
Opmerkingen:

De collectie is beperkt openbaar. Bij interesse kan contact opgenomen worden met Bronbeek.

Drager: Mini-discs

Roemers, M.

The Never-Ending War.

QV Publishers, 2006

 

webpublicatie

Fotograaf Martin Roemers heeft voor zijn project The Never-Ending War (2004 – 2005) 40 veteranen geportretteerd uit Duitsland, Rusland, Polen, België, Groot-Brittannië en Nederland. Zijn onderzoeksvraag was of veteranen, onafhankelijk van hun positie aan de ‘goede’ of ‘foute’ kant meer met elkaar gemeen hebben dan dat ze van elkaar verschillen. Vijf of zes van de geïnterviewden waren inwoners van Bronbeek. De hoofdvraag was: wat heeft u gedaan tijdens de oorlog? Naast de portretten zijn foto’s van herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog ook onderdeel van het project.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1945 – 1949.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische revolutie, spijt, trauma, overleving.

 

Webpagina The Never-Ending War

 

Indonesia Merdeka!

VPRO
 
Tijdsaanduiding: 1930-1950
Aantal interviews: 5
Toegankelijkheid: beperkt openbaar
Transcripties: nee
Periode interviews: 1976
Opmerkingen:

De collectie is niet als zodanig in het archief terug te vinden.
De collectie is geregistreerd in een oud ontoegankelijk systeem. Er heeft nog geen volledige migratie plaatsgevonden. Verzoeken voor gebruik ten behoeve van onderzoek kunnen worden gestuurd naar Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid: zakelijk@beeldengeluid.nl

 

De interviews zijn gehouden t.b.v. de drie uur durende documentaire film Indonesia Merdeka!, die Kiers in 1976 voor de VPRO maakte. De geïnterviewden spreken over de ontwikkelingen van de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië vóór, tijdens en na de Tweede  Wereldoorlog tot aan de soevereiniteitsoverdracht door Nederland op 27 december 1949. De documentaire werd voor het eerst uitgezonden op 1 december 1976. 

 

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1910 – 1950.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, onafhankelijkheidsstrijd, soevereiniteitsoverdracht, kolonialisme, dekolonisatie.

 

Geïnterviewden:

  • R. Abdulghani
  • dr. Abu Hanifa
  • mr. Mohammad Hatta
  • A.H. Nasution
  • T.B. Simatupang

VPRO Documentaire – Roelof Kiers (1976)

Indonesia Merdeka (1976) | Nederlands Indië/Indonesië Onafhankelijksheidsstrijd

 

Epos over de strijd die vooraf ging aan het uitroepen van de Republiek Indonesië in 1949. De onafhankelijkheidstrijd wordt gereconstrueerd met uniek historisch materiaal en aan de hand van herinneringen, lotgevallen en anekdotes van prominente ooggetuigen die de onafhankelijkheidstrijd meemaakten.

Levende Herinneringen/Menghayati Kenangan

Stichting Levende Herinneringen
 
Tijdsaanduiding: 1930-2007
Aantal interviews: 160
Toegankelijkheid: Beperkt openbaar
Transcripties: nee
Periode interviews: 2012-2016
Opmerkingen:

De collectie wordt vooralsnog beheerd door Mediabedrijf Noterik. De collectie zal waarschijnlijk overgedragen worden aan DANS.

 

Bij interesse kan contact opgenomen worden met mediabedrijf Noterik.

 

 

 

De stichting Levende Herinneringen/Menghayati Kenangan heeft in het kader van Het Gebaar (Ministerie van VWS, 2000) levensverhalen vastgelegd. Het doel dat daarmee het koloniale deel van de geschiedenis niet vergeten zou worden. De levensverhalen van de geïnterviewden zijn grotendeels op chronologische wijze vastgelegd.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2007.
Er wordt voornamelijk over Nederland en Indonesië gesproken. Thema’s zijn o.a. Japanse bezetting, ‘bersiap’, Indonesische revolutie, repatriëringsgolf 1962, ervaringen in Nederland, verzet.

 

Herinneringen aan Indië

Indisch Herinneringscentrum (IHC)
 
Tijdsaanduiding: 1930-1990
Aantal interviews: 88
Toegankelijkheid: openbaar
Transcripties: gedeeltelijk
Periode interviews: 2012-2018
Opmerkingen:

Een deel van de collectie is ondergebracht bij DANS

 

Het project Herinneringen aan Indië is gestart in 2012. Guido Abuys (conservator Westerbork, tevens zoon van één van de geïnterviewden) startte het project als een vrijwilligersproject. Aanleiding voor het project was het werk van Esmeralda Böhm en Guido Abuys in Duitsland in opdracht van de NOS/NTS, waar ze op zoek waren naar mensen die de ‘bersiap’ periode hebben meegemaakt. Er waren weinig verhalen beschikbaar. Dit motiveerde Guido Abuys het interviewproject Herinneringen aan Indië op te zetten. In dit project werden levensverhalen verzameld. Doelstelling was om zo veel mogelijk verhalen te verzamelen van de eerste generatie ‘Indische Nederlanders’ voor hun overlijden.
Hoofdvraag: Hoe heeft u de aanloop naar de Tweede wereldoorlog, de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, de periode daarna en de reis naar Nederland en aankomst in Nederland ervaren? Via de IHC-nieuwsbrief is toentertijd een oproep gedaan, mensen konden zich opgeven om geïnterviewd te worden. De meeste geïnterviewden zijn witte Nederlandse mannen. Er zijn ook enkele Indonesiërs geïnterviewd. In sommige gevallen zijn er objecten gefotografeerd van mensen die geïnterviewd zijn.
Deze zijn in de IHC beeldbank opgenomen en zullen nog herleid worden naar de interviews.

 

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 1990.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. het leven voor de Tweede Wereldoorlog, de koloniale samenleving, de Japanse inval, krijgsgevangenschap, de bevrijding, de Indonesische revolutie, repatriëring, aankomst en ontvangst in Nederland.

 

Beheer: De collectie wordt beheerd door het Indisch Herinneringscentrum (IHC) en is deels ondergebracht bij Data Archiving and Networked Services (DANS).
Toegang: De collectie is openbaar. Bij interesse kan materiaal opgevraagd en bekeken worden in het kenniscentrum van het IHC (CC 0.4).

 

 

herinneringen-aan-indie

 

 

Interviewproject eind jaren 1980 begin jaren 1990

Stichting Moluks Museum
 
Tijdsaanduiding: 1951-1976
Aantal interviews: 69
Toegankelijkheid: beperkt openbaar
Periode interviews: 1988-1991
Opmerkingen:

Vul de volgende trefwoorden in:

Zoek in: Museumcollectie – Audiovisueel archief

Trefwoord: interviews

Jaar vanaf: 1988

tot: 1991

 

De interviews zijn op afspraak te beluisteren in Museum
Maluku, vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl

 

Het doel van het interviewproject was om levensverhalen vast te leggen van de eerste generatie. Hen werd gevraagd naar hun ervaringen in de eerste twintig jaar in Nederland.

 

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 1991 met de nadruk op 1951 – 1976. Er wordt voornamelijk over Nederland, Indonesië, de Molukken gesproken.
Thema’s zijn o.a. overheidsbeleid, integratie, verzet, binnenlands bestuur, RMS-regering.

 

Soms zijn er meerdere inventarisnummers per persoon aanwezig.

 

Ons Indië voor de Indonesiërs

Jan Bosdriesz
 
Tijdsaanduiding: 1940-1950
Aantal interviews: 42
Toegankelijkheid: beperkt openbaar
Transcripties: 19 van de 42 beschikbaar
Periode interviews: 1983-1984
Opmerkingen:

De collectie is niet als zodanig in het archief terug te vinden.
De collectie is geregistreerd in een oud ontoegankelijk systeem en er heeft nog geen volledige migratie plaatsgevonden. Verzoeken voor gebruik ten behoeve van onderzoek kunnen worden gestuurd naar Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid: zakelijk@beeldengeluid.nl.

 

Interviews met Indische Nederlanders, Japanners die een rol speelden tijdens de bezetting, officieren en andere militairen (Britse Leger, Brits-Indische leger, Nederlandse leger, KNIL), Indonesische nationalisten en Nederlandse bestuursambtenaren.

 

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1940 – 1950. Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, Coup van Westerling, soevereiniteitsoverdracht, internering, onafhankelijkheid, bestuursvacuüm, gezagsvacuüm, Hatta, Soekarno, Van Mook, Spoor, Westerling, federalisten, nationalisten, diplomatiek overleg.

 

De interviews zijn gehouden ten behoeve van Bosdriesz’ (16mm) film Ons Indië voor de Indonesiërs. Deze film is in 1984 door de NOS uitgezonden als televisieserie. Het doel van de makers was om de beslissende ontwikkelingen in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd in beeld te krijgen door de posities en ervaringen van de geïnterviewden vast te leggen. De focus lag op de periode van de Tweede Wereldoorlog en het jaar daarna.

Ons Indië voor de Indonesiërs
de oorlog, de chaos, de vrijheid

Auteur: Jan Bosdriesz, Gerard Soeteman, C. van Heekeren, Nederlandse Omroep Stichting
ISBN: 9789061354017
Jaar: 1985

Vanuit diverse invalshoeken wordt het losmakingsproces van de kolonie Indië beschreven. Een mengeling van ervaringen en meningen, Japanse, Engelse, Javaanse, Nederlandse, deze scheppen een goed beeld van de historische gang van zaken.

Selamat Sjabbat

Tekening van Anne-Ruth Wertheim in het jappenkamp voor Joden op West-Java.
Joods Cultureel Kwartier (JCK) / Hetty Berg
 
Tijdsaanduiding: 1930-2014
Aantal interviews: 5
Toegankelijkheid: Beperkt openbaar
Transcripties: nee
Periode interviews: 2010, 2014
Opmerkingen:

Dvd overgezet naar digitale audiobestanden (MP4)

 

De collectie is beperkt openbaar. Bezoekers van het Kenniscentrum kunnen de interviews bekijken/beluisteren. De voorwaarden voor gebruik  verschillen per interview.

Drager: MP4
 

Het aantal joden in de voormalige kolonie Nederlands-Indië is altijd beperkt gebleven. De joden kwamen uit verschillende landen. De Nederlandse joden, de grootste groep, woonden verspreid over de hele Indische archipel, met name op Java, Sumatra en Celebes (Sulawesi). Joden afkomstig uit Irak, ook wel ‘Bagdad-joden’ genoemd, woonden vooral in Soerabaja en vormden daar een hechte gemeenschap. Ook joden uit Midden- en Oost-Europa vestigden zich in Indië. Later kwamen daar enkele honderden vluchtelingen bij, uit o.a. Duitsland, Oostenrijk en Palestina. De reden om naar Indië te gaan was voor zowel joden als niet-joden vaak dezelfde: de carrièremogelijkheden die de kolonie bood in een tijd dat de banen in Europa schaars waren.

 

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2014.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Bandung, Jakarta, Surabaya, Israël/Palestina en Jeruzalem, Italië, Genua, Oostenrijk, Wenen en Nederland, Rotterdam gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, bevrijding, Anschluss, alia, Joden in de Indonesische archipel, zionistenbond, kinderen, kamp Adek.

 

Lijst met namen en korte beschrijving via online-database JCK

  • Tamar Wams-Polak
  • Huibrecht Andries Mogendorff
  • Jacques Lisser
    • Dhr. Lisser (1925) vertelt over zijn jeugd in Soerabaja, de Japanse bezetting en de kampen waar hij tijdens de bezetting in verbleef. 
  • Lenny van Dam-van Someren
  • Suzanne Dorith Lehrer
    • Zij vertelt over haar eerste levensjaren in Wenen. De vlucht vanuit Oosterrijk, na de Anschluss, naar Nederlands-Indië. De Japanse bezetting en het verblijf in meerdere kampen. Haar verblijf in Nederland na de oorlog en haar alia naar Israël in 1982. 

Het Joods Historisch Museum presenteerde van 13 oktober 2014 t/m 8 maart 2015 de tentoonstelling Selamat Sjabbat. Deze tentoonstelling vertelt het onderbelichte verhaal van de joden in Nederlands-Indië. De expositie neemt de bezoeker mee naar het einde van de negentiende eeuw, de koloniale tijd, de oorlog in de Pacific en de naoorlogse situatie. Unieke historische objecten, foto’s en interviews onthullen ontroerende verhalen. Het hedendaagse joodse leven in Indonesië is begin 2014 gefotografeerd door Pauline Prior. Het is voor het eerst dat er in een tentoonstelling aandacht wordt besteed aan het joodse leven in Nederlands-Indië en Indonesië, een relatief onbekend deel van de Nederlandse en joodse geschiedenis. 

 

Nederlandse deelnemers Internationale Brigades in de Spaanse Burgeroorlog

 
Tijdsaanduiding: 1936-1939
Aantal interviews: 23
Toegankelijkheid: Raadplegen bij IISG.
Transcripties: Ja.
 

Tijdens de Spaanse Burgeroorlog (1936-1939) maakten ca. 800 Nederlandse strijders deel uit van de Internationale Brigades.

 

De collectie omvat 63 gedigitaliseerde audiocassettes met interviews gehouden door Jaap-Jan Flinterman , Rik Vuurmans , Frans Groot , Hans Dankaart en Henk Otjens met oud-Spanje strijders.

 

De interviews zijn gebruikt voor de doctoraalscriptie In het geweer tegen het fascisme, Nederlandse Interbrigadisten in de Spaanse burgeroorlog (Signatuur: 1990/531 fol) en het boek van Hans Dankaart, Jaap-Jan Flinterman, Frans Groot en Rik Vuurmans De oorlog begon in Spanje, Nederlanders in de Spaanse Burgeroorlog 1936-1939. (Signatuur: 2008/3503).

 

De typoscripten zijn in het archief “Collectie Nederlandse deelnemers aan de Internationale Brigades in de Spaanse Burgeroorlog”, (ARCH 020806 inv. nrs. 33-48; 57-68).

 

De oorlog begon in Spanje
Nederlanders in de Spaanse Burgeroorlog 1936-1939

Auteurs: Hans Dankaart, Jaap-Jan Flinterman, Frans Groot, Rik Vuurmans

 

PDF PUBLICATIE

 

De ervaringen van de ca. 600 Nederlanders die naar Spanje gingen om het fascisme te bestrijden, gebaseerd op interviews met oud-Spanjestrijders.

 

Voorafgaand aan de Publicatie De oorlog begon in Spanje voltooiden Frans Groot en Rik Vuurmans in 1985 een scriptie aan de UvA In het geweer tegen het fascisme: Nederlandse interbrigadisten in de Spaanse Burgeroorlog

Interviews werden afgenomen met ongeveer 20 oud-Spanjestrijders.

Korea-oorlog

 

Collectie voormalige Stichting Film en Wetenschap

 

Interviewer: Eli van Tijn
Aantal personen: 11

Aantal interviews: 16
Produktiedatum: februari-mei 1990
Soort interview: wetenschappelijk
Drager: 22 cassettebanden
Toegankelijkheid: t.b.v. onderzoek
Transcriptie: geen

 

Nederlanders in Korea, Koreanen in Nederland / Eli van Tijn, Doctoraalscriptie UvA – 1991

Met de geïnterviewden wordt gesproken over hun ervaringen in de Koreaanse Oorlog (1950-1953). Nederlanders maakten deel uit van een contingent strijdkrachten van de Verenigde Naties, onder opperbevel van de Amerikaanse generaal MacArthur. De interviews werden gemaakt t.b.v. Van Tijns doctoraalscriptie Nieuwste Geschiedenis Nederlanders in Korea, Koreanen in Nederland (UvA, 1991), aanwezig bij SFW. Enkele interviews werden met meerdere personen in wisselende samenstelling gehouden.

 

B. Bais, J. Bluming, J. Boogert, ds. J. Couvee, K. Dalmeyer (2x), P. Hopman, B. Lurvink, R. Meyer (3x), F.L. Rosdorff, kolonel b.d. L.C. Schreuders (3x), G.N. Tack

Massacre in Korea (Frans: Massacre en Corée ) is een expressionistisch schilderij dat op 18 januari 1951 werd voltooid door Pablo Picasso.