De interviews zijn afgenomen in het kader van Dirk Vlasbloms publicatie Papoea: een geschiedenis. Dit boek behandelt vijf eeuwen geschiedenis van Papua, met de nadruk op de periode vanaf 1945 en met speciale aandacht voor de overdracht van Nederland aan Indonesië in 1962. In het boek staat het perspectief van Papua’s centraal.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1920 – 2004.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en West-Papua gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, overdracht aan Indonesië in 1962, bezetting.

De collectie is gedigitaliseerd en duurzaam opgeslagen bij een e-depot.

Dirk Vlasblom (1952) studeerde culturele antropologie in Utrecht. Hij is met een korte onderbreking sinds 1990 correspondent voor NRC Handelsblad in Jakarta. Eerder publiceerde hij Jakarta, Jakarta – Reportages uit Indonesië (1993), In een warung aan de Zuidzee-Verhalen uit Indonesie (1998) en Ankers & Kettingen – Een Rotterdamse kroniek (2001).
Op meeslepende wijze vertelt de auteur de verhalen van Papoea. Hij putte hier- voor uit unieke bronnen. Hoofdrolspelers en ooggetuigen komen zelf aan het woord, niet zelden voor het eerst. De archieven van missie en zending zijn voor dit boek, eveneens voor het eerst, systematisch onderzocht.
Met dit magistrale werk schenkt de auteur de Papoea’s hun geschiedenis.

De interviews zijn gemaakt t.b.v. de doctoraalscriptie geschiedenis (RUU) van R. de Koeyer onder de (vermoedelijke) titel Het Militair Gezag in Zeeuws-Vlaanderen.
P. de Bruyne was in 1944-45 Eerste toegevoegd officier Militair Gezag in Zeeuws-Vlaanderen

W. de Kok was in 1944-45 op last van het MG geïnterneerd op beschuldiging van sympathiseren met de NSB

C.W. Slot (vice-admiraal b.d.) bekleedde bij het MG de functie van provinciaal commissaris van Zeeland.

Geïnterviewden:

• P. de Bruyne
• W. de Kok
• C.W. Slot

Voor zijn onderzoek naar de geschiedenis van Zuid-Sulawesi, in het bijzonder de politiek-militaire ontwikkelingen tijdens de Indonesische revolutie, heeft Willem IJzereef een vijftiental interviews afgenomen met oud-bestuursambtenaren en oud-militairen.
In het archief zijn ook verslagen van de interviews en onderzoekscorrespondentie opgenomen.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1905 – 1986.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Zuid-Sulawesi gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, Binnenlands Bestuur, bestuursambtenaren, Zuid-Celebes affaire.

Publicaties verbonden aan de collectie: IJzereef, W. (1984). De Zuid-Celebes affaire: kapitein Westerling
en de standrechtelijke executies. Bataafsche Leeuw.

Archief en inventarisnr.: D H 1284. Dertien cassettebandjes zijn overgebracht naar de AV-collectie van het KITLV (D AUD 1085 – 1097)

Geïnterviewden:

• J.M. van Ameijde
• H.A. Das
• S.S.P. de Man

Interviewer: R.L. Schuursma, P. Verhoeven

Voor meer informatie over de interviews en de geïnterviewden, zie: Stichting Film en Wetenschap (SFW) werkuitgave no. 8 (1995), pp. 1, 10, 32.

Een geschiedschrijving van Nederland van 1938 tot en met 1948 aan de hand van interviews met vooral gewone mensen over de crisisjaren, de korte opbloei vanaf 1938, WO II en de dekolonisatie van Indonesië afgewisseld met archiefmateriaal waaronder speelfilm- en geluidsfragmenten.

Vanaf de jaren zeventig was er een kentering gekomen in het perspectief op de Tweede Wereldoorlog. Het was niet goed meer mogelijk zichzelf op de borst te slaan en alleen de beschuldigende vinger uit te steken naar de collaborateur, de nazi of de misdadiger.

Deze wijziging kwam tot uitdrukking in de VPRO-documentaire uit 1974. De nadruk lag op het falen van de autoriteiten en de mentale verwantschap van collaborateurs en ‘gewone’ burgers. Het verhaal is een ‘anti-epos’ van verwarring, eigenbelang, twijfel, reddeloosheid en absurditeit.

De interviews werden gemaakt t.b.v. de VPRO-produktie Vastberaden, maar soepel en met mate. Herinneringen aan Nederland 1938-1948, door H.J.A. Hofland, Hans Keller en Hans Verhagen. Televisie-uitzending vond plaats op 15 oktober 1974 (2 uur 55 min.). Een bewerkte versie werd uitgezonden op 29 juni 1977 en op 27 augustus 1989 herhaald.
De geïnterviewden vertellen hun herinneringen aan de laatste vooroorlogse jaren, de Tweede Wereldoorlog en de eerste naoorlogse periode vanuit de verschillende posities die ze indertijd innamen. Soms gaat het om autoriteiten zoals de politici Burger en Schermerhorn, de historicus Bouman, de communistische verzetsman Gortzak en ook de perschef van rijkscommissaris Seyss-Inquart, Willi Janke. Daarnaast echter komen verscheidene ‘gewone mensen’ aan het woord, op wier geschiedenis in en rond de oorlog de producenten vooral de nadruk wilden leggen. Voorbeelden zijn de Amsterdamse mevrouw de Bruin en haar vriendin, de verzetsman De Graaf, de NSB-er J.B. en de Duitse soldaten die tijdens de bezetting in Nederland gelegerd waren. Rasterhof, Van der Schaaf, Scheps en Slui geven hun visie op de zogeheten affaire Schokking. Mr. F.M.A. Schokking was in oorlogstijd burgemeester van Hazerswoude en speelde een rol in de arrestatie van het joodse gezin Pino. Na de oorlog werd hij burgemeester van Den Haag totdat de affaire werd opgerakeld en hem tot aftreden dwong. Bij Slui hadden de Pino’s tijdens de oorlog enige tijd ondergedoken gezeten.
Het overgrote deel van de interviews is door Hans Verhagen afgenomen. Aan het interview met Willi Janke nam tevens Sytze van der Zee deel. Het interview met Van Walsum – uiteindelijk niet in de documentaire terechtgekomen – werd door Henk Hofland gehouden.

De makers van de documentaire gaven een boek uit waarin (een deel van) de teksten uit de televisiefilm zijn opgenomen: Vastberaden maar soepel en met mate. Herinneringen aan Nederland 1938-1948, Amsterdam: Contact, 1976. Keller en Hofland voorzagen het boek van inleidende artikelen, waarin de algemene uitgangspunten van en praktische voorbereidingen op de produktie zijn geboekstaafd. Het boek is bij SFW aanwezig.
Chris Vos maakte een analyse van de documentaire in zijn artikel ‘Een onverschillige geschiedenis? De betekenis van de VPROdocumentaire Vastberaden, maar soepel en met mate voor de Nederlandse audiovisuele geschiedschrijving’, in: Jaarboek Mediageschiedenis 5, Amsterdam: Stichting Mediageschiedenis/Stichting beheer IISG, 1993, p.227-260. Dat deed hij eveneens in zijn dissertatie Televisie en Bezetting. Een onderzoek naar de documentaire verbeelding van de tweede Wereldoorlog in Nederland, Hilversum: Verloren, 1995, pp. 128-153.
In 1989 werd de documentaire herhaald in het kader van de VPRO-serie TVTOEN. of: Hoe de Nederlandse televisie geschiedenis schrijft. De makers praatten daar over de totstandkoming van de film, hun achterliggende ideeën, de affaire Schokking en over (oud-premier) de Quay die een interview weigerde.

Geïnterviewde(n): Henriëtte de Beaufort, H. Blok, mw. de Bruin en mw. Anchelon, prof. dr. P.J. Bouman, mr. J.A.W. Burger, Henk Gortzak, Willi Janke, J.B. (alleen initialen), Cas de Graaf, dhr. P.J. en mw. Kruger[s], B.J.
Kouw, Gerrit Kouwenaar, J. Osten, L. Rasterhof, S.J. van der Schaaf, prof. ir. W. Schermerhorn, Daan Slui, G.E. van Walsum, Lex van Weren, mr. J.C. de Wit, J.H. Scheps, dhr. Kwiet, 2 (anonieme) Duitse soldaten, 5 ‘grensbewoners’

De interviews zijn gemaakt t.b.v. de drie uur durende documentaire film Geschiedenis van een plek, die Hans Verhagen samen met Armando in 1978 voor de VPRO-televisie maakte over het concentratiekamp Amersfoort (gemeente Leusden). Zij benaderen hun onderwerp als de geschiedenis van het (‘schuldige’) terrein. Aan de orde komen: het ontstaan van het kamp in 1939 als legerplaats voor gemobiliseerde Nederlandse militairen, zijn
functie als concentratiekamp van de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog, het gebruik als repatriëringskamp de eerste maanden na de bevrijding en als interneringskamp voor Nederlandse SS-ers en NSB-ers direct daarna, de afbraak eind jaren ’60 ten behoeve van de nieuwbouw voor het Politie Opleidingscentrum De Boskamp. De nadruk ligt echter op de periode dat het kamp als concentratiekamp van de Duitse bezetter diende. De film werd uitgezonden als laatste aflevering van de reeks Het gat van Nederland, op 14 mei 1978. Vele van de interviews worden gedeeltelijk wandelend, inclusief filmcamera, door de omgeving van het kamp gehouden.
Van Dam, Kleinveld, Molenaar, Zoetmulder, Wolders, Van den Burg, Van den Berg, Robeer, kapelaan Slots en Schols vertellen als ex-gevangenen over hun ervaringen in het kamp. Zij waren er veelal vanwege verzetsactiviteiten in terechtgekomen. Zij spreken onder meer over de kampbeulen Berg en Kotälla. Daarnaast komen aan het woord: de aannemer die de barakken in 1939 bouwde (Herzinger); de beheerder van de begraafplaats nabij het kamp, die de doden uit het kamp begroef maar ook levenden van het terrein smokkelde (Jansen); een gemeentearbeider uit Leusden die waar mogelijk de gevangenen hielp met ontsnappingen,
het verzenden van brieven etcetera (Schut); de zoon van de eigenaar van hotel Oud-Leusden, dat tijdens de bezettingsperiode was gevorderd door de Duitsers en direct tegen het kamp aanlag (Jets); de huisschilder die de barakken zowel in 1939 schilderde als in 1945, korte tijd na de bevrijding (Van Hoven); de Amersfoortse groenteleverancier van het kamp (Van Zomeren); de sloper van de laatste barakken eind jaren ’60 (Van Essen); de al enige tijd vóór de oorlog in Nederland woonachtige Duitser Engbrocks, die in 1941 als straf werd opgeleid tot SSkampbewaker in Amersfoort en door vele gevangenen de ‘goede Duitser’ wordt genoemd omdat hij hen probeerde te helpen; de medewerkster van het Nederlandse Rode Kruis Van Overheem, die met name het laatste oorlogsjaar zoveel mogelijk voedselpakketten het kamp in probeerde te krijgen en die door de gevangenen de ‘witte engel van Amersfoort’ werd genoemd (zij speelde tevens een belangrijke rol in het kamp in de paar maanden dat het dienst deed als repatriëringscentrum voor Nederlanders die terugkeerden uit Duitsland); de kampcommandant van nà de bevrijding (Van Zwol); de directeur van de Politie Opleidingsschool
De Boskamp, wiens instituut eind jaren zestig op het terrein gevestigd werd (Steenlaar); enkele naamloze leerlingen en een sportleraar van de politie-opleiding over het verleden van het terrein in korte gesprekjes.

Geïnterviewden: Frans van de Berg, Jan van den Burg, N. van Dam, Willy Engbrocks, R. van Essen, H. Hertzinger, A. van Hoven, Evert Jansen, Martin Jets, Gerrit Kleinveld, ds. O. Molenaar, mw. van Overheem, Henk Robeer, Joep Schols, Arie Schut, Jean Slots, M. van Steenlaar, Hans Wolders, S.H.A.M. Zoetmulder, A. van Zomeren, C. van Zwol, enkele anonieme personen.

De interviews zijn gemaakt ten behoeve van Verhoevens film Portret van Anton Adriaan Mussert (1968, 16mm, 55′), aan de samenstelling waarvan tevens Hans Keller en Leo Kool meewerkten. 
Hij werd uitgezonden door de VPRO-televisie op 16 april 1970 en herhaald op 20 augustus 1989 in het kader van de serie TVTOEN. of: Hoe de Nederlandse televisie geschiedenis schrijft, waarin tevens aandacht werd besteed de problemen rond de eerste uitzending. Deze worden ook beschreven bij de behandeling van de film in Chris Vos, Televisie en bezetting. Een onderzoek naar de documentaire verbeelding van de Tweede Wereldoorlog in Nederland, Hilversum: Verloren, 1995, pp.126-127.
Film en de interviews schetsen de levensloop van Mussert (1894-1946): zijn HBS-tijd; de studie weg- en waterbouwkunde aan de Technische Hogeschool in Delft; zijn werk bij de Provinciale Waterstaat in Utrecht, sinds 1921 als ingenieur en later als hoofdingenieur directeur tot zijn ontslag in 1934; het belang van zijn activiteiten als secretaris van het comité tegen het Belgisch-Nederlands Verdrag van 1925 voor zijn verdere politieke ambities; de oprichting van de NSB in 1931; zijn rol binnen de NSB en die tijdens de Duitse bezetting; zijn arrestatie in mei 1945; zijn internering in de strafgevangenis te Scheveningen; het proces in november 1945; zijn executie op 7 mei 1946.

• Dibbits was een collega van Mussert bij Rijkswaterstaat.
• Van Dien was als hoofdinspecteur na de oorlog belast met de begeleiding van Mussert tijdens diens internering.
• Hartman was een bewonderaar van Mussert en vocht tijdens de Tweede Wereldoorlog aan het oostfront.
• Kleijn was een klasgenoot van Mussert.
• Knigge, De Lange en Lemoin[e] waren in de bezettingstijd toegetreden tot de door Mussert opgerichte Nederlandse SS. Knigge en Lemoin[e] vochten tevens aan het oostfront.
• Koren was een collega van Mussert bij Rijkswaterstaat. Hij spreekt onder meer over de verhouding tussen Mussert en Van Geelkerken, met wie Mussert in 1931 de NSB oprichtte en die eveneens bij
  Rijkswaterstaat werkte.
• Krabbendam was de commandant van de arrestatieploegen van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS), die Mussert op 7 mei 1945 arresteerde.
• Van der Laan was een leraar van Mussert aan de HBS in Gorkum.
• Roskam was de boerenleider van de NSB.
• F. Rost van Tonningen was sinds 1936 lid van de NSB als jeugdstormleidster en sinds 1941 de echtgenote van Musserts rivaal de NSB-er Meinoud Rost van Tonningen. Zij spreekt over de motieven van Mussert en over de relatie tussen hem en haar echtgenoot.
• Schermerhorn studeerde in ongeveer dezelfde tijd als Mussert aan de TH in Delft; beiden studeerden in 1918 af, zij het in verschillende studierichtingen. In het interview vertelt Schermerhorn over de student en de ingenieur Mussert en over de brieven die deze hem nog vanuit gevangenschap schreef m.b.t. hun persoonlijke verhouding. Schermerhorn was ten tijde van Musserts executie minister-president van het eerste naoorlogse, nationale kabinet.
• Smit vertelt over de executie van Mussert.
• Van der Vaart Smit was leider van een christelijke kring en in het geheim lid van de NSB. Hij keerde zich echter tegen de gelijkschakeling van het onderwijs door de Duitse bezetter en tegen de jodenvervolging en haakte uiteindelijk af. Overigens spreekt hij over de verhouding tussen Mussert en Rauter.
• Mr. Zaayer had Mussert al in de jaren twintig ontmoet in verband met de organisatie van de protesten tegen het Belgisch-Nederlands verdrag van 1925 (vgl. ook het interview met Zaayer in: SFW werkuitgave no. 8, p.53). Na de Tweede Wereldoorlog was hij als procureur-fiscaal van het Haagse Bijzondere Gerechtshof een van de aanklagers van Mussert.

Interviewer: Paul Verhoeven

De interviews zijn gehouden t.b.v. het boek van Jos Hoogeveen ‘Eveneens voor de goede orde’. Heerlen in oorlogstijd, 1940-1944

De geïnterviewden zijn oud-verzetsstrijders, die spreken over hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Heerlen tot aan de bevrijding van die stad in 1944.

Geïnterviewden:

• A. Bemelmans
• A. van Brink
• J. Corrips
• J. Crasborn
• A. Damen
• L. Jans
• J. Keulen
• J. Lemmens
• A. Paulen
• dhr. Ramackers
• W. van Roest
• O. Schumacher
• T. Spreksel
• P. Stoks
• gebr. Winkelmolen

Inval Duitse leger in Heerlen, 10 mei 1940. Na de bezetting van Heerlen werden meerdere gewezen Nederlandse militairen actief in het verzet. (Collectie Rijckheyt)

In 1982 zond de toenmalige BRT (nu: VRT) Maurice De Wildes legendarische documentairereeks De Nieuwe Orde uit. Over de collaboratie met de Duitse bezetter tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hierna volgden nog andere series: over het verzet, de oostfronters, de bestraffing… Voor die documentaires interviewden Maurice De Wilde en zijn medewerkers meer dan driehonderd mensen. Onder hen bekende collaborateurs zoals Jef Vande Wiele, leider van DeVlag, en Rex-leider Léon Degrelle. Mensen uit het verzet, ministers, advocaten en professoren werden eveneens door Maurice De Wilde in zijn kenmerkende stijl geïnterviewd.

Documentaires van Maurice De Wilde
De Nieuwe Orde – 19 afleveringen

De Verdachten – 4 afleveringen

De Tijd der Vergelding – 8 afleveringen

De Oostfronters – 7 afleveringen

De Repressie – 5 afleveringen

De Kollaboratie – 10 afleveringen

De Jeugdkollaboratie – 4 afleveringen

DOCUMENTAIRES

Aanleiding van interviews was het overlijden van Gerrit ter Haars (Werkgroep Overijssel Nederlands-Indië Nieuw-Guinea) broer in Indonesië tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en zijn gevoel dat Nederlandse veteranen onrecht is aangedaan.

Zowel Collectie Overijssel (voorheen Historisch Centrum Overijssel) als het NIOD hebben de interviews
gefaciliteerd door middel van het beschikbaar stellen van camera’s en banden. Doelstelling was om
via de uitgave van een boek meer aandacht te genereren voor deze oorlog en alle betrokkenen.
Deelnemers zijn via persoonlijke netwerken en snowball sampling gevonden.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1942 – 1962.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Nederland en Nieuw-Guinea gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede
Wereldoorlog, Indonesische revolutie, herbezetting, onafhankelijkheidsstreven, oorlogsvrijwilligers, dienstplichtigen, veteranen, Darul Islam, TNI.

De oorlog ver weg, 1942-1949
Nederlands-Indie, de Japanse bezetting en de politionele acties

Auteur: Gerrit ter Haar

Uitgever: Gigaboek, Broek op Langedijk, 2013

ISBN: 9789085483755

De oorlog ver weg, 1949-1962

verhalen via interviews van burgers, militairen die de oorlog in Indië hebben meegemaakt

Auteur: Gerrit Ter Haar

Uitgever: Abc Uitgeverij, 2015
ISBN: 9789079859238