Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) nam, naar aanleiding van het project Stynen 2018, vijf interviews af met familieleden, collega’s en opdrachtgevers van Léon Stynen die ons een uniek inzicht geven in het leven en werk van de architect.

Van elk interview vindt u hieronder een korte samenvatting. Indien u het volledige interview wil raadplegen, vul dan het aanvraagformulier in.

• Herman Van der Wee

• Anne Stynen

• Lucien Jacques Baucher

• Paul Meekels

• Constantin Brodzki

Het cultureel erfgoed van vormgeving bestaat niet alleen uit schetsen, maquettes, foto’s of briefwisseling van vormgevers. Er is bij vormgeving ook een sterke wisselwerking tussen expliciete kennis en onbewuste kennis, kennis die misschien wel doorgegeven wordt maar die meestal geen schriftelijke neerslag krijgt. Daarom nam het Vlaams Architectuurinstituut interviews af met ontwerpers, beleidsmensen en ambachtslieden.

Van elk interview van de 7 interviews vindt u op de website een korte samenvatting en beknopte biografische informatie van de geïnterviewde. Indien u het volledige interview wil raadplegen, vul dan het aanvraagformulier in.

• Leonce Dekeijse
• José Vanderlinden
• Luc en Katrien Mestdagh
• Achiel Pauwels
• Moniek Bucquoye
• Lieven Daenens
• Johan Valcke

Het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) nam, als onderdeel van het project Vijftig jaar wet op de stedenbouw, acht interviews af met kroongetuigen van de stedenbouwkundige ontwikkeling en de omgang met landschap tijdens de voorbije halve eeuw.

Van elk interview van de 8 interviews vindt u op de site van het Vlaams Architectuur instituut een korte samenvatting en beknopte biografische informatie van de geïnterviewde.

• Jef Van den Broeck
• Herman Baeyens
• Bob Cools
• Georges Allaert
• Herman Rosseau
• Louis Albrechts
• Evert Lagrou
• Karel Debaere en Bert Vanbelle

In 2017 startte het museum het veldwerkersproject. Veldwerkers zijn mensen met een vluchtverleden en/of migratie-achtergrond. Tijdens dit project namen ze interviews af van mensen met een vluchtverhaal.

De veldwerkers stonden dicht bij de geïnterviewde. Ze spraken zijn/haar thuistaal en kenden de regio of het thuisland van hun gesprekspartner.

Veldwerker ben je niet zomaar. We organiseerden een intense opleiding in erfgoedmethodieken en interviewtechnieken. Onze veldwerkers – Wendy Abusabal Sanchez, Andres Lübbert, Sanaa El Fekri, Wendy Kegels, Diana Dimbueni, Polina Gerelchuk, Samer Jadallah, Ursula Jaramillo, Wendy Kegels, Samuel Pinillos, Vida Razavi – verzamelden meer dan 30 inspirerende vluchtverhalen. De verhalen maken nu deel uit van de museumcollectie. Ze zijn ook de basis van een aantal kleine en grote producties, tentoonstellingen en activiteiten die we in samenwerking met externe partners organiseren.

redstarline.be/veldwerk

Veldwerkers project in opdracht van Red Star Line Museum (in het kader van Specially Unknown EU project)

speciallyunknown.eu

De 32ste dag’, een film die een van de veldwerkers, Andrés Lübbert, voor het project maakte. Andrés is de zoon van cameraman Jorge Lübbert, die eind jaren zeventig uit Chili vluchtte. Vader Jorge maakte een ‘stomme’ film over deze gebeurtenis waarin hij zijn trauma’s probeerde te verwerken. Zoon Andrés maakte de film opnieuw, in het Antwerpen van vandaag.

Beide films worden naast elkaar afgespeeld in split screen mode, afgewisseld met beelden uit conflictgebieden die Jorge als cameraman maakte, en getuigenissen uit het veldwerkersproject. Op deze manier worden heden en verleden met elkaar verweven tot een resultaat van een multigenerationeel trauma, en een harde en ongemakkelijke reflectie over de emotionele ballast van ‘de vluchteling’. Tegelijkertijd is de film een pamflet over kunst als middel om de trauma’s te boven te komen.

José Gotovitch werd geboren in 1940. Licenciaat geschiedenis van de Université libre de Bruxelles (ULB), waar hij zelf lange tijd hedendaagse geschiedenis doceerde. Zijn doctorale verhandeling uit 1988 betrof de Belgische communisten van 1939 tot 1944.  Gotovitch was sinds 1967 werkzaam bij het Navorsings- en Studiecentrum voor de Geschiedenis van de Tweede wereldoolog, het latere CegeSoma. Hij was er directeur van 1988 tot 2005. Hij was ook lang wetenschappelijk directeur van het Centre des archives communistes de Belgique (CARCOB) .

José Gotovitch bestudeerde voornamelijk het communisme in België maar ook de Kommunistische Internationale  in Moskou. Hij werkte ook over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in een sociale en prosopografische context. De vele  interviews (bijna 400) die hij maakte tussen  1970 en het eind van de jaren ’90 betreffen grotendeels het  communisme in België (KPB), maar ook de verzetsgroepen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de collaboratie (Rex, flamingantisme). Hij interviewde o.a. vele binnen- en buitenlandse politici, ministers en secretarissen-generaal . In het kielzog van die interviews publiceerde hij een groot aantal artikels en werken zoals L’An 1940 ; Du rouge au tricolore ; Du communisme et des communistes en Belgique : approches critiques ; L’Europe des communistes : identités politiques européennes ; La Seconde Guerre mondiale en Belgique : orientation archivistique ; Les occupations allemandes en Belgique, etc.

Jean Dujardin was licentiaat in de diplomatieke wetenschappen van de  Université de Liège. Hij verwierf zijn diploma in 1964 en werd onmiddellijk onderzoeker bij het Nationaal centrum voor de Geschiedenis van de twee Wereldoorlogen en bij zijn oprichting in  1968 van het NSCGWOII. Hij overleed op 49-jarige leeftijd als gevolg van een ziekte.

Het doel van  Jean Dujardin tijdens zijn carrière was om het grote publiek een betere kennis van de Tweede Wereldoorlog bij te brengen o.a. via pedagogische dossiers en tentoonstellingen.

Hij nam 19 interviews af tussen 1970 en 1984, meestal i.v.m. de “clandestiene oorlog” (inlichtingendiensten, pers, radio). Hij interesseerde zich voor de netwerken « Luc », Zéro, BOUCLE en MILL. Hij maakte ook een inventaris van de sluikpers bewaard in België. Zijn onderzoek over het netwerk « Marc » en de functionering van de Veiligheid van de Staat in Londen bleef door  zijn overlijden onafgewerkt.

Gerlinda Swillen is licentiaat Germaanse talen en geaggregeerde voor het hoger secundair onderwijs (1964). In 2016 verdedigde ze aan de VUB een doctorsthesis over de oorlogskinderen.  Van 2009 tot 2013 was ze woordvoerder van het internationaal netwerk  BOW i.n. (Born Of War  international network).

Mondelinge getuigenissen vormen een van de belangrijkste bronnen voor het onderzoek van Gerlinda Swillen over de oorlogskinderen. Sinds 2008 heeft ze  tientallen getuigen geïnterviewd.  De gedigitaliseerde interviews werden neergelegd bij het CegeSoma. De kinderen geboren uit een relatie van Belgische moeders met Duitse vaders werden in het Frans, Nederlands of Duits geïnterviewd. Dit geluidsarchief werd aangevuld met vele foto’s. Een groot aantal getuigen wil  anoniem blijven en de opnames zijn dus nog niet vrij raadpleegbaar. Een specifieke toelating wordt verstrekt door de onderzoekster.  

Dirk Martin studeerde geschiedenis aan de VUB waar hij een doctoraatsthesis over het lokale politieke personeel in het interbellum verdedigde. Hij was wetenschappelijk medewerker van het  CegeSoma van 1979 tot 2016 waar hij verschillende functies uitoefende: hoofd van het Archief en van de sector Documentatie en directeur ad interim. Hij maakte ook deel uit van verschillende officiële en associatieve beheersorganen in de wetenschappelijke sector. Hij was o.a. secretaris van de groepering Documentatie van de Federale Wetenschappelijke Instellingen. Hij verliet het  CegeSoma na er directeur te zijn geweest van september tot december 2016.

Dirk Martin werkte over verschillende onderzoeksthema’s zoals de Belgische buitenlandse politiek voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog, de gemeentepolitiek in het interbellum, de (Duitse) kultuurpolitiek tijdens de bezetting en meer in het algemeen de bronnen m.b.t. de geschiedenis van België tijdens de Tweede Wereldoorlog.

In de context van zijn onderzoek maakte hij tussen 1980 en 2001 een vijftigtal interviews, meestal in het Nederlands. Als thema’s komen o.a. collaboratie en verzet in bezet België aan bod. Verschillende interviews behandelen deze problematiek op lokaal vlak: Gent, Leuven, Antwerpen. Resultaat van zijn onderzoek waren o.a. enkele belangrijke werken als De Rijksuniversiteit Gent tijdens de bezetting 1940-1944. Leven met de vijand  of ook Antwerpen tijdens de bezetting/ Anvers sous l’Occupation, 1940-1945.

Andere interviews van Dirk Martin behandelen cultuur en kunst tijdens de bezetting (dans, muziek, literatuur), de Belgen in Groot-Brittannië en de USA tijdens de Tweede Wereldoorlog, de propaganda en het Belgisch syndicalisme in het buitenland. 

De Rijksuniversiteit Gent tijdens de bezetting 1940-1944 : leven met de vijand
Dirk Martin

Gepubliceerd in 1985 in Gent door Archief van de Rijksuniversiteit Gent

Antwerpen 1940-1945

Dirk Martin, Lieve Saerens

ISBN: 9789085422488 
augustus 2011 

Frans Selleslagh was een van de belangrijke figuren van het CegeSoma sinds zijn oprichting in 1969. Hij maakte een licentiaatsverhandeling over het aktivisme tussen 1914 en 1916. Lange tijd werkte hij aan het verzamelen en ordenen van documenten over de oorlogsperiode. Zijn onderzoek richtte zich vooral op de Katholieke Arbeidersjeugd, de verplichte tewerkstelling in Duitsland en de katholieke Kerk. Hij was een van de drijvende krachten achter de ontwikkeling van de sector Beeld en geluid van de instelling omdat hij het belang van deze bronnen ten volle begreep. In 2002 werd hij op rust gesteld waarna hij als vrijwilliger meewerkte aan de ordening van de archieven van het aartsbisdom Mechelen. In 2008 overleed hij na een ziekte.

Hoewel er niks alledaagser is dan de lunchpauze weten we er nog weinig over. Amsab-ISG gaat met een project rond schafttijd de uitdaging aan om zicht te geven op de invulling van de middagpauze van de werkende mens in het verleden en vandaag.

Food … is not only a collection of products that can be used for statistical or nutritional studies. It is also, and at the same time, a system of communication, a body of images, a protocol of usages, situations and behavior. (Roland Barthes, 1975).

Het project bestaat uit de inventarisatie, registratie en duurzame bewaring van de in het verleden verzamelde getuigenissen rond schafttijd en het verzamelen en registreren van verhalen die de lacunes in dit erfgoed dichten. Boeiende podcasts ontsluiten de getuigenissen voor het publiek. Op metaniveau focust dit project op zowel het potentieel als de problematiek van mondelinge getuigenissen in de collecties van de diverse erfgoedinstellingen. FARO is partner voor het opzetten van een collegagroep hierrond.

Partnerorganisaties

• FARO
• Industriemuseum Gent
• Centrum Agrarische Geschiedenis Leuven
• Erfgoedcel Brussel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie
• Kusterfgoed
• Riolenmuseum Brussel
• Werkplaats Immaterieel Erfgoed
• Archiefpunt
• Red Star Line