De interviews zijn afgenomen naar aanleiding van Rotterdam viert de Stad in 2016, een cultureel evenement rond de herdenking van de wederopbouw, en de term ‘wederopbouw’ dient in deze collectie breed opgevat te worden. Zo zijn er naast bijvoorbeeld architecten en gemeentewerkers uit de naoorlogse periode ook Rotterdammers met een migratieachtergrond en jongere Rotterdammers geïnterviewd over hun kijk op het leven in de Maasstad.
In eerste instantie was het doel van project Ziel van de Wederopbouw geen gericht historisch onderzoek, maar het samenstellen van een luisterboek van dezelfde naam voor een breed publiek. Dit boek bestaat uit een viertal cd’s met fragmenten uit de interviews, met daarbij een korte omschrijving van de personen die geïnterviewd zijn. Deze omschrijvingen zijn overgenomen in DANS.
De interviews zijn gedeponeerd bij DANS. Het Stadsarchief Rotterdam bewaart de collectie. Het proces van het online beschikbaar maken van de collectie is uitgevoerd door de Erasmus Studio van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Zij verzorgden de metadata van de collectie, testten automatische spraakherkenning en creëerden een standaard workflow voor dit proces, zodat instanties in de toekomst weten welke stappen zij kunnen ondernomen wanneer zij interviews beschikbaar willen maken voor onderzoek in de Media Suite.
De interviews zijn vrijwel geheel Nederlandstalig en bestaan uit een audio-opname met een transcript erbij. Deze transcripten variëren zeer in kwaliteit: veel van de transcripten zijn incompleet en sommigen hebben alleen tijdsaanduiding voor onderwerpen.
Van de totaal 86 interviews zullen niet allen in één keer geupload worden in verband met privacyverklaringen die nog niet compleet zijn. Dit is de reden waarom voorlopig niet alle interviews van nummer 1 tot 86 online staan.
Gedeeltelijk online beschikbaar
Andere seizoenen zijn aan te vragen via het VRT archief.
Titel: Belpop: de eerste vijftig jaar
Auteur: Jan Delvaux
Uitgever: Borgerhoff & Lamberigts, Ghent, 2011
ISBN: 9789089312495
Belpop is een tv-programma over de Belgische popscene op Canvas. Het verwijst naar belpop, een verzamelterm voor muziek van Belgische groepen. Sinds 2008 behandelt elke aflevering een artiest, soms komen meerdere artiesten aan het woord. Zij vertellen over het verleden van belpop. Tussen 2008 en 2020 deed Luc Janssen de interviews en voice-over. Vanaf 2023 nam Bent van Looy deze taak over. Zie hier een review van het laatste seizoen.
Jan Delvaux, medewerker van het programma, publiceerde in 2011 ook een boek met de titel Belpop: de eerste vijftig jaar, waarin hij de geschiedenis van de Belgische popmuziek beschrijft, van Kili Watch van The Cousins tot heden.
Zie eveneens Belpop Bonanza #1000 – Een duik in 40 jaar AB geschiedenis
Vooruitboeren. Overijssel 1950-2000
Ewout van der Horst en Martin van der Linde
WBOOKS, 2016
ISBN: 9789462581678
Historici Ewout van der Horst en Martin van der Linde van de Overijsselacademie spraken met ruim zestig boeren, boerinnen en aanverwante beroepsgroepen uit Overijssel over de veranderingen binnen de agrarische sector. De komst van de melkmachine, trekker en ligboxenstal betekende een grote omslag in de agrarische bedrijfsvoering en het leven van de boeren. Met weemoed en trots vertellen de mensen over zaken als grond, opleiding, fokkerij, coöperaties en veemarkten, over hoe ze met hard werken beetje bij beetje konden ‘Vooruitboeren’.
Met hulp van fotograaf en cameraman Albert Bartelds zijn de levensverhalen van de mensen ook in beeld gebracht.
Via het online platform MijnStadMijnDorp zijn honderden verhalen, films en foto’s gepubliceerd die een persoonlijk kijkje bieden in het naoorlogse boerenleven in Overijssel.
In het rijk geïllustreerde boek Vooruitboeren beschrijven de onderzoekers hoe boeren vanuit traditie veranderde in agrarisch ondernemerschap.
Toegankelijkheid: eenmalige registratie en login
Het archief is enkel toegankelijk mits toelating van de archiefvormer of diens afgevaardigde na een beargumenteerde schriftelijke vraag.
Brood was het hoofdbestanddeel van de arbeidersmaaltijd, dus een goede keuze om te verkopen in een coöperatie. Ieder die lid was van de coöperatie, kon delen in de winst en elke arbeider kocht zijn brood natuurlijk bij de coöperatieve. In het begin bleef de activiteit bescheiden, maar zodra het brood thuis bezorgd werd en de uitgekeerde winst groter werd, begon de coöperatie te groeien.
De bakkerij die voordelige prijzen samenbracht met goede kwaliteit, werd een groot succes. Het inschrijvingsgeld was 25 centiem en de koper verbond zich ertoe al zijn brood bij de coöperatie af te nemen. Een korting van 6% in de vorm van aankoopbonnen en herinvestering van een deel van de winst deden Vooruit snel groeien tot een complexe organisatie met allerlei soorten activiteiten. Er kwamen volksapotheken en winkels waar kruidenierswaren, kolen, kledingstukken en schoenen verkocht werden. In 1901 was de onderneming uitgegroeid van één bakkerij met 150 leden tot meerdere bakkerijen, twintig bijhuizen en meer dan zevenduizend leden! Op de Garenmarkt (nu het Anseeleplein) werd een oude fabriek gekocht waarin een bakkerij, maar ook een winkel, een koffiehuis en een vergaderzaal werden geopend. Het eerste Vlaamse Volkshuis was geboren.
Deze interviews werden afgenomen in kader van het Interviewproject getiteld “Rood of geen brood”. Een practicum in het vak methodologie van de Nieuwste Tijden partim Mondelinge Geschiedenis in de tweede kandidatuur Geschiedenis (tweede bachelor Geschiedenis), academiejaren 1998-1999 (lesgever: professor dr. Bruno De Wever).
When We Was We: The Saba oral history project
Saban Lore, Tales from My Grandmother’s Pipe
Will Johnson
De originele tapes, over het leven van meer dan 60 verschillende Sabanen, zijn te vinden in de Koningin Wilhelmina Bibliotheek in The Bottom, Saba.
Deze film is gebaseerd op cassette-interviews die in 1985 op het eiland Saba zijn opgenomen en brengt verhalen tot leven over het leven op Saba in de 19e en 20e eeuw.
Een bijgewerkte en uitgebreide versie van Will Johnsons boek uit 1979, waarin de geschiedenis en cultuur van Saba wordt beschreven aan de hand van archiefbronnen en persoonlijke interviews.
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
In DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid is wel het volgende item te vinden: de documentaireserie Voorwaarts en niet vergeten, die deze interviews verwerkten
Deze interviews zijn door Hedda van Gennep in 1976 en begin 1977 gemaakt t.b.v. de 9-delige VARA-televisieserie (op 16mm-film) Voorwaarts en niet vergeten, uitgezonden tussen 11 januari en 5 mei 1977. De serie behandelt de geschiedenis van de socialistische beweging in Nederland van 1850-1918, waarbij in het laatste deel de lijn wordt doorgetrokken tot 1976. Zij duurt in totaal 5 uur en 45 min. De start van de serie werd in de VARAGids (8 januari 1977) begeleid door een artikel over de achtergrond van het project, waarvoor onder meer wordt gesproken met de wetenschappelijk adviseur van het project Johan Frieswijk.
De personen met wie de interviews zijn gehouden variëren van allerlei ‘naamloze’ strijders van de socialistische arbeidersbeweging uit het hele land – waaronder enkele van de arbeiders uit Friesland die al voor de film over Imke Klaver werden geïnterviewd, zoals het echtpaar Brandsma en Douwe de Wit – tot kinderen van socialistische voormannen van het eerste uur zoals Schaper, Vliegen, Troelstra en Domela Nieuwenhuis.
Er wordt onder meer gesproken over: de Spoorwegstaking van 1903; de Zeeliedenstaking van 1911; het Aardappeloproer van 1917; de revolutiepoging van Troelstra in 1918; de Algemene Diamantbewerkers Bond (ANDB) en Henri Polak; het vrouwenkiesrecht; Wibaut en de sociale woningbouw; de SDAP; de vakbeweging, waaronder het NVV en het NAS maar ook de katholieke en christelijke organisaties; de CPH en David Wijnkoop; de SociaalDemocratische Bond (SDB); de Maastrichtse aardewerkfabrikant Regout; de invloed van de kerk; meer algemeen de levensomstandigheden van arbeiders in de onderhavige periode.
57 geïnterviewden:
‘De Allerlaatste Getuigen’ is een interviewproject waarin 100 hoogbejaarde Vlamingen voor de camera getuigen over de eerste wereldoorlog.
Hun verhalen vormen samen het grote verhaal van de oorlog in Vlaanderen, in al zijn facetten. De oorlog was ingrijpend, niet alleen voor zij die aan het front vochten en woonden.
Al deze getuigen waren kind tijdens de oorlog. Sommigen moesten hals over kop op de vlucht naar Nederland, Engeland of Frankrijk, anderen leefden onder de terreur van de bezetter. Sommigen leden honger en mistten hun vader die vocht aan het front of als krijgsgevangene naar Duitsland was gevoerd…
De allerlaatste getuigen van WO I
Auteur: Philip Vanoutrive
Uitgever: Lannoo, 2018
ISBN: 9789401456210
Op basis hiervan verscheen het boek “De allerlaatste getuigen van WO1” van Philip Vanoutrive. De verhalen van 43 getuigen doorkruisen 23 themahoofdstukken waarin hun oorlogsherinneringen telkens verweven zijn met historische achtergrondinformatie. Op levendige wijze vertellen ze over hun ervaringen en belevenissen. Weerzinwekkende anekdotes over dood en vernieling maar ook ontroerende of grappige verhalen kunnen ze zich nog levendig voor de geest halen. Voor de ene was het een ‘mooie en leuke’ tijd – er gebeurde eens wat! Voor de andere spatten de kinderdromen als een ontploffende granaat uiteen.
Beeldmateriaal kan niet direct online aangevraagd worden. Er kan contact opgenomen worden met Collectie Overijssel waarna de interviews op afspraak in de studiezalen te bekijken zijn.
Aanleiding van interviews was het overlijden van Gerrit ter Haars (Werkgroep Overijssel Nederlands-Indië Nieuw-Guinea) broer in Indonesië tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog en zijn gevoel dat Nederlandse veteranen onrecht is aangedaan.
Zowel Collectie Overijssel (voorheen Historisch Centrum Overijssel) als het NIOD hebben de interviews
gefaciliteerd door middel van het beschikbaar stellen van camera’s en banden. Doelstelling was om
via de uitgave van een boek meer aandacht te genereren voor deze oorlog en alle betrokkenen.
Deelnemers zijn via persoonlijke netwerken en snowball sampling gevonden.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1942 – 1962.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Nederland en Nieuw-Guinea gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, herbezetting, onafhankelijkheidsstreven, oorlogsvrijwilligers, dienstplichtigen, veteranen, Darul Islam, TNI.
De oorlog ver weg, 1942-1949
Nederlands-Indie, de Japanse bezetting en de politionele acties
Auteur: Gerrit ter Haar
Uitgever: Gigaboek, Broek op Langedijk, 2013
ISBN: 9789085483755
De oorlog ver weg, 1949-1962
verhalen via interviews van burgers, militairen die de oorlog in Indië hebben meegemaakt
Auteur: Gerrit Ter Haar
Uitgever: Abc Uitgeverij, 2015
ISBN: 9789079859238
Op aanvraag en bij hoge uitzondering kan het ruwe materiaal bekeken worden.
In de ‘Laatste Ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog’ komen overlevenden aan het woord die de oorlog aan den lijve hebben ondervonden zowel in Nederland als in het toenmalige Nederlands-Indië, en degenen waarvoor de gevolgen tijdens en na de oorlog tot op de dag van vandaag voelbaar zijn. Het zijn unieke, persoonlijke getuigenissen, die voor en door de Stichting Oorlogsverhalen zijn gefilmd en gepubliceerd.
De verkorte interviews zijn openbaar en direct toegankelijk via de website van Stichting Oorlogsverhalen.
Pia Media heeft in 2022 vijf tv-uitzendingen geproduceerd voor omroep ONS/Nostalgienet De Laatste Ooggetuigen van de Tweede Wereldoorlog in Indië, waarin (een deel van) deze interviews zijn gebruikt.
De film en de interviews zijn te vinden in DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid met de zoekterm Op zoek naar Joods Amsterdam
De interviews zijn gemaakt voor Bregsteins film “Op zoek naar Joods Amsterdam”, tot stand gekomen op initiatief van de gemeente Amsterdam ter gelegenheid van de viering van het zevenhonderdjarig bestaan van de stad. Film en interviews behandelen joods Amsterdam tot 1940.
De film beleefde zijn première op 29 december 1975 te Amsterdam. Hij werd tevens op televisie uitgezonden door de NCRV op 8 februari 1976.
Een deel van de research werd gedaan door Salvador Bloemgarten, die tevens met Bregstein aan het scenario werkte. De film werd geproduceerd door Jan Vrijman Cineproductie.
De integrale filmtekst is later gepubliceerd in het boekje Op zoek naar Joods Amsterdam / film van Philo Bregstein, Amsterdam: Meulenhoff (filmteksten), 1981 (gedeeltelijk eerder verschenen in Parool en Skoop). Achterin (pp.59-76) is een dagboek opgenomen dat Bregstein bijhield m.b.t. de voorbereidingen en de produktie van de film.
Uitgebreider werden fragmenten uit de interviews verwerkt in Herinneringen aan Joods Amsterdam / samengesteld door Philo Bregstein en Salvador Bloemgarten, Amsterdam: De Bezige Bij, 1978 (340 pp). Hiervoor werden in 1977 nog enkele aanvullende interviews gehouden. In het boek is een lijst ‘vertellers’ opgenomen, evenals een lijst met biografische aantekeningen betreffende de geïnterviewden.
Kopieën van de collectie worden beheerd door Joods Cultureel Kwartier. Het origineel wordt beheerd door Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid.