menu

AJC in oorlogstijd

IISG

 

Maker: Stichting Onderzoek AJC

 

Aantal interviews: 116

Drager: 112 audiocassettebandjes (24 gedigitaliseerd)

Interviews met oud-leden van de Arbeiders Jeugd Centrale met als rode draad hun persoonlijke ervaringen, en de eventuele rol van de AJC hierin, tijdens de Tweede Wereldoorlog. De interviews zijn de basis voor het boek door Geertje Marianne Naarden (Amsterdam, 1979)., 112 audiocassettes waarvan (vooralsnog) 24 gedigitaliseerd. Op de cassettes staan hoofdzakelijk interviews met voormalig leden van de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), met nadruk op hun ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de eventuele rol die de AJC daarin speelde. De interviews zijn de basis voor het boek Onze jeugd behoort de morgen…: de geschiedenis van de AJC in oorlogstijd door Geertje Marianne Naarden (Amsterdam, 1989). Alle interviews zijn afgenomen door Geertje Marianne Naarden, voor een deel vergezeld van mede-interviewer Ad van Moock. Naast de interviews bevatten enkele cassettes een radio-uitzending, een werkbespreking, een AJC-reünie, een lezing met discussie na afloop en enkele groepsbijeenkomsten 1 interview is gedaan door Rie Spanjer voor haar boek De AJC dat waren wij . Dit interview is tevens gebruikt door Naarden als bron voor haar boek Onze jeugd behoort de morgen…: de geschiedenis van de AJC in oorlogstijd .

Auteur : Geertje Marianne Naarden
ISBN : 9789068610413
Uitgever : Amsterdam University Press B.V.

50 jaar werk in het Waasland

Mensen aan het werk aan een plooimachine in het Sint-Niklase metaalconstructiebedrijf Nobels-Peelman, 1972.
Sint-Niklaas, Stadsarchief.

50-jaar-werk-in-het-waasland

 

PRESENTATIE sheets

 

Alle originele interviews worden bewaard in de collectie van het Algemeen Rijksarchief te Beveren. Interviews afgenomen door leerlingen zijn ook in de lokale gemeentearchieven terug te vinden.

 

140 interviews door leerlingen

Sint-Maarten Bovenschool Beveren: 46 interviews met dienstmeisjes (24), dokwerkers (11) en landbouwers (11)

Sint-Jorisinstituut Bazel: 40 interviews met ex-werknemers van de Rupelmondse scheepswerf CNR (14), mensen die vertellen over leven en werk en ontspanning in de Kruibeekse polders (17), landbouwers (9)

Sint-Amelberga Instituut Temse: 13 interviews met ex-Boelwerfarbeiders

Onze Lieve Vrouw Presentatie Sint-Niklaas: 10 interviews met ex-werknemers van tapijtfabriek Meert (2) en steenbakkerij Scheerders Van Kerchove (8)

 

15 kroongetuigeninterviews

integrale interviews op DVD

transcripties via: website

 

Mondelinge geschiedenis met scholen rond 8 thema’s

 

Econonomisch verhaal van Wase bedrijven en beroepssectoren aangevuld met persoonlijke verhalen.

 

8 thema’s:

 

  • Boelwerf Temse
  • Scheepswerf Chantier Naval Rupelmonde (CNR)
  • Dienstpersoneel
  • Landbouw
  • De Kruibeekse polders
  • Steenbakkerij Scheerders van Kerckhove (SVK)
  • Tapijtfabriek Meert
  • Werken aan de dokken

 

Rond het midden van de vorige eeuw kende het Waasland een grote economische bloei, in bedrijfssectoren als de textielnijverheid, metaalconstructie en scheepsbouw. Grote en kleine bedrijven boden werkgelegenheid aan duizenden mensen. In het laatste kwart van de 20ste eeuw echter stopten tal van deze bedrijven noodgedwongen hun activiteiten, met alle gevolgen van dien.

 

50 jaar werk in het Waasland is een mondelinge geschiedenisproject. De Erfgoedcel Waasland vulde de geschiedenis van de Wase bedrijven en beroepssectoren aan met de persoonlijke verhalen van mensen die hier in de tweede helft van de 20ste eeuw werkten. Die getuigenissen schetsen een kleurrijk beeld van wat “werk” betekende in de periode 1945-1995.

 

De resultaten werden gebundeld op een DVD met video- en audiofragmenten en bijhorende documenten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

De oorlogskinderen

 

Aantal interviews: 122

ndl: 57

fra: 42

deu: 9

onbekend: 13

Transcripties: geen

Originele dragers: audiotapes, audiocassettes en minidisks

Huidige bestanden: mp3; wav; flac

Toegankelijkheid: in de leeszaal

Verplichte registratie als lezer van het Algemeen Rijksarchief en Rijksarchief in de Provinciën.

Gerlinda Swillen is licentiaat Germaanse talen en geaggregeerde voor het hoger secundair onderwijs (1964). In 2016 verdedigde ze aan de VUB een doctorsthesis over de oorlogskinderen.  Van 2009 tot 2013 was ze woordvoerder van het internationaal netwerk  BOW i.n. (Born Of War  international network).

Mondelinge getuigenissen vormen een van de belangrijkste bronnen voor het onderzoek van Gerlinda Swillen over de oorlogskinderen. Sinds 2008 heeft ze  tientallen getuigen geïnterviewd.  De gedigitaliseerde interviews werden neergelegd bij het CegeSoma. De kinderen geboren uit een relatie van Belgische moeders met Duitse vaders werden in het Frans, Nederlands of Duits geïnterviewd. Dit geluidsarchief werd aangevuld met vele foto’s. Een groot aantal getuigen wil  anoniem blijven en de opnames zijn dus nog niet vrij raadpleegbaar. Een specifieke toelating wordt verstrekt door de onderzoekster.  

Watersnoodramp 1953

Collectie voormalige Stichting Film en Wetenschap

 

Interviewers: groepen studenten
Aantal interviews: 180

Drager: 297 cassettebanden
Soort interview(s): wetenschappelijk
Produktiedatum: 1990-92

Toegankelijkheid: t.b.v. onderzoek
Transcriptie: van 100 interviews een korte samenvatting

De interviews m.b.t. de watersnoodramp van 1953 werden gehouden in het kader van een oral-historyproject door verscheidene groepen studenten van het Documentatiecentrum Nieuwste Geschiedenis (DNG) van de UvA, in de jaren 1990-92. Vele van de geïnterviewden waren directe slachtoffers van de ramp, anderen hadden er een relatie mee als hulpverleners, bestuurders etcetera. 
Het gehele project stond onder leiding van dr. Selma Leydesdorff. Deze verwerkte de interviews in haar boek
Het water en de herinnering. De Zeeuwse watersnoodramp 1953-1993 (met een fotoreportage van Ed van Wijk), Amsterdam: Meulenhoff, 1993.

 

Jacques Presser

Collectie voormalige Stichting Film en Wetenschap

 

Interviewer: Nanda van der Zee
Aantal interviews: 126
Drager: 148 cassettebanden
Produktiedatum: 1984-87
Soort interview(s): wetenschappelijk

Toegankelijkheid: beperkt
Transcriptie: samenvattingen

De interviews werden gehouden t.b.v. Van der Zee’s biografie van Presser (1899-1970):
Jacques Presser: het gelijk van de twijfel. Een biografie, Amsterdam: Balans, 1988.

 

De geïnterviewden (waarvan enkelen in Jeruzalem) zijn familieleden, oud-leerlingen, oud-studenten, collega’s en andere relaties van de historicus en schrijver. Zij spreken over zijn jeugd, achtergrond en familiebanden; studietijd; leraarschap aan het Vossius Gymnasium en het Joods Lyceum te Amsterdam; zijn huwelijk met Dé Appel; de oorlogsjaren, waaronder de zelfmoordpoging in mei 1940, de deportatie van Dé en de onderduik; zijn joodse identiteit; tweede huwelijk met Bep Hartog; politieke opvattingen; de benoemingskwestie rond zijn aanstelling als hoogleraar Nieuwste Geschiedenis aan de in 1947 opgerichte Politiek Sociale Faculteit aan de Universiteit van Amsterdam; zijn publikaties, waaronder zijn bekende, tweedelige Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse Jodendom, 1940-1945, ‘s Gravenhage: Staatsuitgeverij, 1965.

 

De Stem van Leiden

Thuisnaaister in de huiskamer

 

De collectie is groeiende.

Op dit moment zijn er 126 interviews gepubliceerd.

 

INDEX-ALLE-INTERVIEWS

De interviewers van De Stem van Leiden hebben met tientallen oudere Leidenaren gesproken over het leven van vroeger in de sleutelstad.

Het oral history-project, dat startte in 2015, staat als een huis en loopt nog steeds door.

Er is voor interviewers een overzichtelijke handleiding gemaakt en twee informatiefolders om uit te delen, zowel voor mensen die willen vertellen over vroeger als voor mensen die belangstelling hebben om te interviewen.

 

Een overzicht van alle verhalen n.a.v. de interviews door de commissie De Stem van Leiden, die onderdeel is van de Historische Vereniging Oud Leiden en samenwerkt met Erfgoed Leiden en Omstreken en de Opleiding Geschiedenis van de Universiteit Leiden.

 

De geschiedenis verteld – De Stem van Leiden

 

In februari 2023 spraken wij twee vrijwilligers van De Stem van Leiden over hun aandeel aan het project. Benieuwd naar hun verhalen? lees het via de link hieronder. 

 

Zelf aan de slag: interview met vrijwilligers Stem van Leiden

Gezin aan het bonendoppen in de Mirakelsteeg
 

Breda Vertelt

Breda vertelt:
stadsarchief.breda.nl

 

Aantal interviews: 116

Op initiatief van Stadsarchief Breda vertellen Bredanaars over wonen, werken en leven in het Breda van toen en nu. Gastinterviewers leggen deze gesproken verhalen vast op film.

Aan het Oral History Project voegen we regelmatig nieuwe interviews toe. Deze vraaggesprekken zijn te zien bij Breda Vertelt.

 

116 Interviews op YouTube:
Playlist

Historicus Kees Wouters interviewde ooggetuigen van belangrijke gebeurtenissen uit de recente geschiedenis van Breda. De films die hij sinds 2009 heeft opgenomen (over de jaren voor, tijdens en direct na de Tweede Wereldoorlog) bevatten veel persoonlijke ervaringen die het beeld van de historische werkelijkheid verder inkleuren.

De collectie van Kees Wouters omvat 116 video’s van tussen de 4 en 10 minuten.
Alle video’s van het Bredase Oral History project zijn via Youtube te zien.

Kamp Amersfoort

kampamersfoort.nl

De collectie is ondergebracht bij DANS:

 

Stichting Nationaal Monument Kamp Amersfoort (2016): Thematische collectie: Kamp Amersfoort. DANS. https://doi.org/10.17026/dans-xjv-qtja

 

Aantal interviews (DANS): 74

Nationaal Monument Kamp Amersfoort, op de grens van Leusden en Amersfoort, is een van de drie bekendste Nederlandse herinneringscentra. In de periode 1941 tot 1945 hebben ongeveer 37.000 gevangenen voor korte of langere tijd vastgezeten in dit doorgangs-, tevens strafkamp dat onder direct bevel stond van de SS.

In de loop der jaren heeft Nationaal Monument Kamp Amersfoort meer dan 100 oud-gevangenen kunnen interviewen over hun tijd in het kamp tijdens de Tweede Wereldoorlog. Dit zijn bijzondere interviews, die een indrukwekkend inkijkje geven in hoe het leven indertijd was in Kamp Amersfoort. Verhalen over strafappèls, het slechte eten, het wrede regime, maar ook over medegevangenen en hoe je als gevangene probeerde te overleven. Voor zover mogelijk worden alle interviews in de komende tijd beschikbaar gesteld.