De interviews zijn gemaakt voor Bregsteins film “Op zoek naar Joods Amsterdam”, tot stand gekomen op initiatief van de gemeente Amsterdam ter gelegenheid van de viering van het zevenhonderdjarig bestaan van de stad. Film en interviews behandelen joods Amsterdam tot 1940. De film beleefde zijn première op 29 december 1975 te Amsterdam. Hij werd tevens op televisie uitgezonden door de NCRV op 8 februari 1976.

Een deel van de research werd gedaan door Salvador Bloemgarten, die tevens met Bregstein aan het scenario werkte. De film werd geproduceerd door Jan Vrijman Cineproductie.

De integrale filmtekst is later gepubliceerd in het boekje Op zoek naar Joods Amsterdam / film van Philo Bregstein, Amsterdam: Meulenhoff (filmteksten), 1981 (gedeeltelijk eerder verschenen in Parool en Skoop). Achterin (pp.59-76) is een dagboek opgenomen dat Bregstein bijhield m.b.t. de voorbereidingen en de produktie van de film.

Uitgebreider werden fragmenten uit de interviews verwerkt in Herinneringen aan Joods Amsterdam /  samengesteld door Philo Bregstein en Salvador Bloemgarten, Amsterdam: De Bezige Bij, 1978 (340 pp). Hiervoor werden in 1977 nog enkele aanvullende interviews gehouden. In het boek is een lijst ‘vertellers’ opgenomen,  evenals een lijst met biografische aantekeningen betreffende de geïnterviewden.

WAT IS ARCHIVO BONEIRU?
Journalist en auteur Boi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Het materiaal is opgeslagen in een ruimte van ongeveer zes bij vier meter. De collectie bevat foto’s uit de 20e eeuw, videobanden, audiotapes, voorwerpen, boeken en documenten. Hoewel het materiaal niet heel oud is, zijn de bewaarcondities op Bonaire verre van ideaal, waardoor de achteruitgang in de materiële staat goed te zien is.

Plataforma Kultural en Fundashon Historiko Kultural Boneriano hebben het initiatief genomen om het aanwezige materiaal te laten digitaliseren en te ontsluiten. Zij werken daarbij samen met Regionaal Archief Dordrecht. Het Nationaal Archief heeft geadviseerd en het Instituut voor Beeld en Geluid neemt een deel van de collectie op in haar catalogus.

Categorie programma’s:

Boneiru Ayera i Awe (Bonaire vroeger en nu): 460
Documentaires: 70
Herensia (Erfgoed): 1385
Herensia di Siglo (Erfgoed van de Eeuwen): 85
Aki Boneiru: 446 (1981- )
Aktualidat: 38 (oug 2021- )
Beku (wekelijks radioprogramma): ±1000 (2007- )

De woorden “Tesi Samanunga” betekenen letterlijk “deze gemeenschap” en zijn ontleend aan een tweeregelig vers dat is terug te vinden in het evangeliarium (evangelieboek) van Munsterbilzen daterend van de negende eeuw. Dit evangeliarium wordt thans bewaard in de bibliotheek der Bollandisten te Brussel onder nr. 299.
Van de twee vernoemde regels is één zinnetje in het Oudnederlands gesteld en het andere in het Latijn en luidt als volgt:
     “Tesi Samanunga vvas edele unde scona”
     “& omnium virtutum pleniter plena”

Omdat dit zinnetje het oudste juist dateerbare (1130) overblijfsel is van het Nederlands, zijn wij als heemkundige kring bijzonder fier dat we ons tijdschrift onder die naam konden uitgeven.

In dit tijdschrift staan regelmatig uitgewerkte interviews die door de Heemkring in de afgelopen 30 jaar zijn afgenomen.

In 2001 bundelen de Buurt Ontwikkelings Maatschappij, de Erfgoedcel en Amsab hun krachten op zoek naar een nieuwe visie op de bestemming van Petroleum Zuid. De Vlaamse overheid en Urban II blazen het project financieel leven in. Twee kunstige vertoningen zetten de verhalen van buurtbewoners in de kijker: “Woeste Gronden” (naar T.S. Elliot) in 2002 en “Lijn 13 – Protteknie Petrol Zuid” het jaar daarop. De stad besluit zich in 2007 voor te bereiden op de effectieve sanering van het gebied en de herontwikkeling tot een hoogwaardig bedrijventerrein.

Per concessie kunnen de overblijvende bedrijven hun activiteiten voortzetten tot 2035. Er werken vandaag nog zo’n 200 mensen op Petroleum Zuid. Wat ooit een roemrijke, toonaangevende petroleumhaven was, staat nu aan de vooravond van een spectaculaire transformatie. Nu al verbindt de splinternieuwe Herenpolderbrug Petrol met de Emiel Vloorsstraat. De oude Krugerbrug wordt mogelijk nog omgebouwd tot fiets- en wandelbrug. Maar er staat zoveel meer op het programma.
Weldra herontwaakt onze feniks hier in een volkomen nieuwe outfit!

© foto: privé verzameling Jef De Paepe. Ontwerp: Nicole Schellekens

Lijn 13 – Protteknie : 100 jaar Petrol Zuid
Uitgegeven n.a.v. gelijknamige tentoonstelling
Auteurs: Vera De Boeck, Annick Schreuder, Martine Vermandere, Ilse Cockx, Hugo Manson, Marc Jacobs, Petrol Zuid (Antwerpen), Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging (Gent), Antwerpen, Stad Erfgoedcel, Buurtontwikkelingsmaatschappij (Antwerpen)
Uitgever: Stad Antwerpen, 2003
Lengte: 45 pagina’s

De honderdste verjaardag (2013) van het Feestlokaal Vooruit en de dertigste verjaardag van het Kunstencentrum dat er in gehuisvest is, biedt een gelegenheid om het rijke materiële en immateriële erfgoed van het gebouw, de socialistische coöperatieve Vooruit en zijn culturele werking en het Kunstencentrum te ontsluiten voor een breed publiek.

De promotoren en externe partners willen een rijke ‘content’ ontwikkelen door materieel en immaterieel erfgoed op te sporen, te valoriseren en laagdrempelig te presenteren. Daarvoor wordt het documentair erfgoed bewaard door AMSAB-Instituut voor Sociale Geschiedenis en het Kunstencentrum geëxploreerd. Daarnaast worden er drie projecten mondelinge geschiedenis uitgevoerd over de geschiedenis van de laatste halve eeuw van Vooruit.

De ontsluiting gebeurt in de vorm van een website, mobiele ICT toepassingen in het Feestlokaal Vooruit, een tentoonstelling in het STAM en een publieksboek. Hiervoor wordt een beroep gedaan op de ervaring en know how van de externe partners.
De 100/30ste verjaardag van Vooruit zal zonder twijfel een breed publiek aanspreken en ook veel media-aandacht krijgen. Dit project wil hierop anticiperen met een kwaliteitsvol erfgoedproject waarin UGent-historici, -kunsthistorici, -architecten en -multimedia-ingenieurs een bijdrage leveren. Het past in de goede nabuurschap waarin Vooruit en UGent ‘rug aan rug’ leven en het zal bijdragen tot de uitstraling van de UGent

Achter de iconische gevel van De Vooruit schuilt een rijke geschiedenis. Een verhaal van 100 jaar vallen en opstaan.

de vooruit/geschiedenis

Werking van de coöperatie Vooruit from Geertjan Tillmans on Vimeo.

Rode cultuurbeleving in het feestlokaal van Vooruit tijdens het interbellum (1919
-1939) – Johannes Teerlinck

FOCUS OP DE PODIUMKUNSTEN

Rode cultuurbeleving in het feestlokaal van vooruit

Universiteit Gent, Faculteit Letteren en Wijsbegeerte, Afdeling Geschiedenis (Nieuwste Geschiedenis), Academiejaar 2009

Interviews afgenomen in het kader van het project ‘Over de bloemetjes en de bijtjes’, seksuele voorlichting in en rond het socialistisch milieu.

Artikel van Wis Geysen gepubliceerd in Begeerte heeft ons aangeraakt.

Over bloemetjes en bijtjes : seksuele voorlichting in en rond het socialistisch milieu

pg. 281-309

Het internationale culturele erfgoedproject Een wereld van diamant: Diamond Workers in The Netherlands, Belgium and France, 1895-2000 zal het verspreide erfgoed van de internationale diamantbewerkers in de twintigste eeuw en daarna verzamelen, beschrijven en verspreiden. Er zal een consortium worden opgericht met partners uit Nederland, België en Frankrijk. Het project zal proefstrategieën bestuderen en testen om de gedigitaliseerde documenten, beelden en getuigenissen van de wereld van de diamantbewerkers digitaal samen te brengen, te verbeteren en te verspreiden.

Publicatie naar aanleiding van het project “A world of diamond: diamond workers in Belgium, the Netherlands and France, 1895-2000”

48 p.
ISBN: 9789464330045

Hoewel vakantiekolonies tot in de jaren tachtig een wijdverspreid fenomeen waren, is er nog weinig onderzoek naar gebeurd. De eerste vakantiekolonies ontstonden vanuit de Schoolstrijd. Naast dit politieke doel was hun belangrijkste taak de gezondheid van de arbeiderskinderen te verbeteren. Na de Eerste Wereldoorlog begonnen alle Belgische zuilorganisaties vakantiekolonies in te richten.

De vakantiekolonies verschilden niet alleen in politieke achtergrond. In tegenstelling tot de katholieke bijvoorbeeld, waren de socialistische vakantiekolonies meisjes en jongens gemengd. Op het einde van de jaren 1960 beleefden de vakantiekolonies hun hoogdagen. De nadruk lag nu niet meer zozeer op de gezondheid maar op een zinvolle vrijetijdsbesteding. Samen met de professionalisering van het koloniepersoneel, verschoof het cliënteel van de vakantiehomes van verzwakte arbeiderskinderen naar kinderen uit de middenklasse.

Onderzoek naar dit fenomeen is dus heel complex. Kolonies werden zowel ingericht door de overheid, de mutualiteiten, werkgevers, organisaties en particulieren en zijn bijgevolg divers in verschillende aspecten. Niet iedere organisator heeft bronnen nagelaten. Klassieke bronnen ontbreken dikwijls en indien ze aanwezig zijn, geven ze ons niet meteen een beeld van het verblijf in de kolonie.

Het registreren van mondelinge getuigenissen is hier aangewezen enerzijds om het tekort aan bronnen aan te vullen en anderzijds om te weten te komen hoe koloniegangertjes deze vakanties hebben ervaren. Specifiek voor dit onderzoek, is er nog een reden om mondelinge geschiedenis als methode te gebruiken. In tegenstelling tot ander bronnenmateriaal over de kolonies, is het iconografisch materiaal wel overvloedig bewaard gebleven. Meestal in de vorm van postkaartjes. Deze tonen ons hoe de inrichters hun kolonie naar buiten wilden tonen. Ook de filmpjes waarover we beschikken zijn propaganda voor de kolonies en hun organisatoren. Deze beelden moeten dus met andere bronnen en getuigenissen aangevuld worden. Omwille van de diversiteit aan vakantiekolonies en door de verschillende aspecten van de Vakantie, zijn er drie grote lijnen in ons onderzoek: – Wie ging er naar de vakantiekolonie? – Hoe werd de vakantiekolonie ervaren? – Hoe keken buitenstaanders naar de vakantiekolonies?

In dit boek schetst auteur Martine Vermandere de rijke geschiedenis van het fenomeen vakantiekolonies, van de opvang van arbeiderskinderen door liefdadigheidsinstellingen op het einde van de 19e eeuw tot de professionalisering van de kolonies door de ziekenfondsen na de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van uniek fotomateriaal en getuigenissen van mooie en minder mooie herinneringen, voert dit boek je mee door de geschiedenis van de vakantiekolonies in al haar aspecten.

Het Industriemuseum was in de beginjaren pionier van de mondelinge geschiedenis in Vlaanderen, met in 1978 het grootschalige project Hun werk, hun leven. Getuigenissen van de Gentse textielwereld 1900-1950. Bie De Graeve interviewde tachtig textielarbeiders.
De tentoonstelling die er uit voortvloeide was een overweldigend succes. Een hele gemeenschap kreeg een gezicht. Het zijn verhalen van mensen die vaak tussen de plooien van de geschiedschrijving vallen.

Het grootste deel van de audiobestanden van de interviews zelf bestaan niet meer. Na uitgebreide documentatie werden deze niet meer bewaard (begin jaren 1980 was archivering van audiobestanden nog niet zo gangbaar). Van enkele interviews is er nog videomateriaal beschikbaar en van één interview de audio-opname.

De interviews werden gehouden t.b.v. Bloemgartens promotie-onderzoek naar Henri Polak (1868-1943), politicus en een van de meest prominente leiders van de Nederlandse arbeidersbeweging. Zowel in de biografie als in de gesprekken ligt de nadruk op Polaks publieke functies. De geïnterviewden spreken vanuit de verschillende relaties die zij met Polak hadden.
Na als diamantbewerker onder invloed te zijn gekomen van het socialisme via de Engelse Fabian Society en de Nederlandse socialist Frank van der Goes, trad Polak in 1890 toe tot de Sociaal-Democratische Bond (SDB) van Ferdinand Domela Nieuwenhuis. In 1894 richt te hij samen met onder meer Pieter Jelles Troelstra de Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP) op, waarvoor hij in 1902 het eerste socialistische gemeenteraadslid van Amsterdam zou worden. Eveneens in 1894 stichtte hij de Algemene Nederlandse Diamantbewerkers Bond (ANDB), waarvan hij 45 jaar lang de voorzitter was. In 1906 nam hij het initiatief tot de oprichting van het Nederlands Verbond van Vakverenigingen (NVV).
Daarnaast zette hij zich in voor de ‘culturele verheffing van de arbeidersklasse’ en ontplooide vele activiteiten op het terrein van de journalistiek. In 1913 werd hij lid van de Eerste Kamer.
Vanaf de jaren twintig concentreerde hij zich meer en meer op de positie van de Amsterdamse diamantbewerkers, de groep die hem het meest na stond en die in die periode in economisch
slechte omstandigheden geraakte. Na de inval van de Duitsers in 1940 werd hij gevangen genomen en in ’42 onverwacht vrijgelaten. Hij stierf in 1943 aan een longontsteking.

Portret van Henri Polak, krijttekening Albert Hahn, 1913