Doorzoekbaar in DAAN of de website van Beeld & Geluid met de zoekterm “De eerste getuigen” en de metadata production company name “RVU”
Deze interviewserie bevat twee reeksen. Zie de snelkoppelingen voor het archief van Beeld en Geluid.
De eerste reeks genaamd “De schatkamer – De eerste getuigen van onze eeuw”:
Vraaggesprek met de 93-jarige antropoloog en scheikundige Paul Julien. Julien vertelt over: zijn jeugd in
Utrecht; zijn exclusief op de wetenschap gerichte belangstelling, waardoor sociale en politieke ontwikkelingen
tijdens zijn jeugd zich aan zijn waarneming onttrokken; zijn expedities naar Afrika en de volgens hem positieve invloed van het kolonialisme op het door stammenstrijden verscheurde Afrika. Julien toont zich somber over de toekomst door de achteruitgang in het morele besef en acht het zelfs niet uitgesloten “…dat we op weg zijn naar een Derde Wereldoorlog.”
Vraaggesprek met sociologe en oud-kamerlid Hilda Verwey-Jonker (1908) over haar jeugd op Zuid-Beveland en in Zwolle; het SDAP-milieu waarin ze opgroeide; de positie van de vrouw in het begin van de twintigste eeuw; de seksualiteit zoals die beleefd werd door studenten; haar kleinkinderen; de opkomst van het rechts-extremisme in de jaren dertig en haar functioneren in mannenbolwerken als de SER en de Verenigde Naties. Verwey-Jonker vreest voor de gevolgen van de vergrijzing van de Westerse samenleving. Volgens haar zullen armere volken een deel van de welvaart overnemen zonder de technische en wetenschappelijke kennis te hebben om verantwoord met het milieu om te kunnen gaan.
Vraaggesprek met oud NTS-voorzitter Emile Schüttenhelm (1909) over: het katholieke milieu waarin hij opgroeide; de Eerste Wereldoorlog; opkomst en ondergang van het communisme; de opkomst van het rechts-extremisme in de jaren ’30; zijn medewerking aan de Wereldjamboree in 1937 en zijn ontmoeting met Lord Baden-Powell; zijn bevrijding in 1945 en het voorzitterschap van de NTS, waarvoor hij gevraagd was omdat hij, volgens minister Cals, de enige was die kans had te “overleven” in Hilversum.
Schüttenhelm haalt herinneringen op aan Henk Terlingen en ziet de toekomst positief tegemoet, daar volgens hem iedere generatie de inzet en creativiteit heeft die de toekomst nodig heeft.
De tweede reeks genaamd “De eerste getuigen van onze eeuw”:
Interview met Jan Tinbergen o.a. over zijn jeugd, het einde WO I, zijn studie natuurkunde in Leiden en zijn contacten met leermeesters Paul Ehrenfest en Albert Einstein; zijn werk bij het Centraal Bureau voor de Statistiek mn de crisis-bestrijding in de jaren ’30; over zijn overstap in 1936 naar de Volkenbond in Zürich en de samenwerking gedurende WO II met volkenrecht-deskundigen als Van Asbeck en van Eysinga t.b.v. het onderzoek naar de rol van internationale verdragen; zijn passivisme en anti-kolonialisme, het onderzoek door het CBS naar de economische consequenties m.b.t. overzeese gebiedsdelen en zijn kritiek op de houding van Min. Drees mbt de-kolonialisatie politiek. Verder vertelt hij over zijn onderzoek m.b.t. wereldvraagstukken als de ontwikkelingslanden- en milieuproblematiek ed. die volgens hem een mondiale aanpak vereisen d.m.v. een wereldregering en over het ontvangen van de Nobelprijs in 1969. Tenslotte geeft hij zijn toekomstvisie m.b.t. een economisch evenwicht m.n. tussen productie en eerlijker inkomensverdeling en zijn verlangen naar een soberder en idealistischer ingestelde samenleving.
Interview met Willy Corsari over oa haar ongelukkige jeugd, het artiestenmilieu waarin zij opgroeide, het ontstaan van de naam Corsari, haar studie piano en zang en het schrijven van meisjesboeken, haar herinneringen aan Den Haag en aan Berlijn waar ze zangles kreeg; haar leven bij het cabaretgezelschap van Jean-Louis Pisuisse en voorgeschiedenis van de moord op hem. Zij vertelt over de verschijning van haar eerste boeken, oa over euthanasie, en haar liefde voor het theater wat ze in de oorlog principieel niet meer bezocht; het verzetswerk en hulp aan joden tijdens de oorlogsjaren en de positieve herinneringen aan de bezettingstijd m.b.t. onderlinge menselijke relaties; over de uitgever Leopold die zelfmoord pleegde en haar overstap naar coöperatieve uitgever Lubberhuizen/Blommestein (later De Bezige Bij), waar ze na conflicten weer vertrok.
Interview met Arthur Lehning over zijn enerverend verblijf in kunstenaars- en anarcho-syndicalistische kringen in Berlijn jaren ’20-’30, de opkomst van het fascime, zijn visie over de politieke stromingen van destijds i.v.m. o.a. de Spaanse burgeroorlog, zijn initiatief tot oprichting van het internationale politiek geëngageerde kunsttijdschrift “i10” en de mensen, o.a. Mondriaan, Kandinsky en Nagy, die daaraan meewerkten. Hij vertelt over zijn jeugdvriend Marsman en het ideologische conflict tussen hen in de jaren ’20; m.b.t. de Spaanse Burgeroorlog over de redenen om actief de socialistische revolutie te steunen en zijn verblijf en ontmoetingen aldaar; zijn ervaringen in het interneringskamp op het eiland Man, Engeland, na de neutralisatieweigering, i.v.m. zijn politieke activiteiten, van Nederland, zijn activiteiten m.b.t. de Koude Oorlog en de Parijse protestbeweging ’68. De afgelopen eeuw benoemt hij “this terrible age” en ook m.b.t. de volgende ziet hij weinig positieve vooruitzichten.
Jeanne Bieruma Oosting 1898-1994
Interview met Jeanne Bieruma Oosting over haar jeugdjaren in de welstand van de adellijke- en aristocratische kringen; haar vroege liefde voor schilderen en haar studie aan de Kunstacademie in Den Haag in welke tijd zij Koningin Wilhelmina ontmoette. Zij vertelt over haar leermeester Van Konijnenburg, haar impressionistische schildersstijl, haar vertrek in 1929 met Charlotte van Pallandt naar Parijs en haar 11-jarig verblijf daar waar zij o.a. Piccaso ontmoette en gefascineerd raakte door de zelfkant en het uitgaansleven van deze stad; over haar verblijf in het zuiden van Frankrijk na het uitbreken van de oorlog, de terugkeer naar bezet Nederland en de productieve jaren in Amsterdam. Oosting praat over haar schilder- en grafische werk, o.a. het ontwerp voor kinderpostzegels en haar zelfportretten, de beroerte die haar trof en het gelukkige leven waar ze van genoot.
Interview met Chris Walder over zijn jeugd in Breda, waar hij zich het voetballen al vroeg op straat aanleerde, zijn eerste wedstrijden, de mobilisatie en uitbreken van WO I en zijn opleiding tot notaris; voetballen bij NAC, de diverse wedstrijden t.b.v. het Nederlands kampioenschap en de verschillende NAC-spelers rond 1920-’21; het landskampioenschap van NAC, waarna hij geselecteerd werd voor het Nederlands Elftal. Hij praat over het feit dat er destijds geen trainingsprogramma was voor het elftal en het grote verschil met het huidige voetbal.
Hij meent dat hij nu ook mee had kunnen komen, omdat het altijd om het talent blijft gaan.
Cor de Roos-Oudegeest 1899-1998
Interview met Cor de Roos-Oudegeest over haar komaf, herinneringen aan de spoorwegstaking van 1903, haar vader Jan Oudegeest (voorzitter NVV en politicus SDAP), WO I en het steuncomité; de reacties in Nederlandse socialistische kringen op de Russische Revolutie, haar toetreding als lid van de SDAP en haar activiteiten voor de SDAP-vrouwenbond, de opkomst van het communisme en fascisme en de uitbreking van WO II, de bezettingsjaren en het verzetswerk van haar man.
Zij praat over de politiek na de oorlog o.a. m.b.t. Nederlands-Indië, over de opvattingen van minister Drees m.b.t. o.a. ondergeschikte positie van vrouwen, haar binnenkomst in de Tweede Kamer voor de PvdA in 1956 en de redenen om de actieve politiek achter zich te laten. Als grootste veranderingen in deze eeuw ziet zij de grote groei van welvaart en inspraak, maar ook een veel egoïstischer ingestelde maatschappij, waardoor zij een weinig positief gevoel heeft voor de toekomst.
Op DBNL staan alle transcripties van de interviews van 1962-1982
Ten huize van … is een Vlaams praatprogramma dat in 1957 voor het eerst op TV1 (Eén) te zien was.
Presentator Joos Florquin bezocht elke aflevering een Bekende Vlaming of Bekende Nederlander en interviewde hem in zijn eigen woning. Hij installeerde zich drie dagen lang in het huis van de persoon in kwestie, terwijl zijn cameraploeg beeldopnames maakte. De meeste geïnterviewden waren afkomstig uit de politieke of culturele wereld. De eerste gast was Gerard Walschap. Daarna volgden er ruim 250. In de interviews staan de geïnterviewden centraal. Zij konden vrijuit vertellen en waren enkel zelf in beeld. Oftewel, echte oral history.
In de loop der decennia interviewde Florquin een indrukwekkend aantal personen. De interviews werden achteraf neergeschreven, gebundeld en gepubliceerd in een reeks boeken. Toen Florquin in 1978 overleed werd het programma ook lange tijd stopgezet.
Pas in de jaren 90 verschenen er nieuwe afleveringen rond “Ten huize van”, ditmaal met Edward De Maesschalck als interviewer (34 afleveringen). Vanaf 2003 nam Frieda Van Wijck de presentatie over.
Een overzicht van een groot deel van de geïnterviewden:
Naam | Uitzending | Boekdeel |
Aafjes Bertus | 1969 | 7 |
Alfrink Bernardus J. | 1971 | 9 |
Aubroeck Karel | 1958 | 2 |
Avermaete Roger | 1962 | |
Baekelmans Lode † | 1963 | 3 |
Baie Eugène † | 1961 | 10 |
Baksteen Dirk † | 1963 | 3 |
Baksteen Gerard † | 1963 | 3 |
Baur Frank † | 1960 | 16 |
Boon Constant | 1977 | 17 |
Boon Louis-Paul (2) † | 1971 | 8 |
Bosmans Phil | 1978 | 15 |
Bovy Vina | 1977 | 18 |
Brachin Pierre | 1967 | 8 |
Broekx P. † | 1965 | 16 |
Brugmans Henk | 1962 | 18 |
Brulez Raymond † | 1959 | 1 |
Burssens Amaat | 1962 | |
Cardijn Jozef † | 1962 | 3 |
Carmiggelt Simon (2) | 1972 | 9 |
Caspeele Hendrik | 1973 | |
Claes Ernest † | 1958 | 1 |
Collaer Paul | 1961 | |
Collin Fernand | 1964 | 3 |
Contrijn Jef | 1974 | |
Cool August | 1968 | 7 |
Coppé Albert (2) | 1973 | 10 |
Cornelis Hendrik | 1971 | |
Cox Jan † | 1976 | 17 |
Craeybeckx Lode † | 1966 | 4 |
Daan Lea | 1969 | |
Daisne Johan † | 1972 | 10 |
Darciel Elsa | 1975 | |
De Bock Eugène † | 1962 | 16 |
De Boeck Felix | 1958 | |
De Boeck Felix | 1967 | 1 |
De Clerck Oscar † | 1960 | |
Declerck Richard | 1977 | 17 |
De Coen Jeanne † | 1961 | |
De Cuyper Floris † | 1959 | |
De Hartog Jan | 1965 | 4 |
De Jong Marinus | 1959 | 18 |
De Keyser Paul † | 1961 | |
De Leebeeck Maria | 1977 | |
Delwaide Leo † | 1969 | 8 |
De Man Yvonne † | 1965 | 4 |
De Mayer Aloïs † | 1963 | |
Demedts André | 1968 | 6 |
De Meester Johan | 1965 | |
De Meester Louis | 1969 | 16 |
De Meyer Willem | 1964 | 14 |
De Muynck Gust | 1965 | 4 |
Den Doolaard A. (2) | 1971 | 9 |
Denys Willem (2) | 1978 | 15 |
De Pillecyn Filip † | 1959 | 1 |
De Raeymaeker Louis † | 1966 | 17 |
De Ridder André † | 1961 | 1 |
De Schryver August | 1968 | 7 |
De Smedt Emiel J. | 1977 | 15 |
De Smet Léon † | 1961 | 2 |
De Spot Jan † | 1977 | 16 |
De Sutter Ignace | 1977 | 14 |
De Sutter Jules † | 1967 | 15 |
De Troyer Prosper † | 1958 | 1 |
De Vocht Lodewijk † | 1958 | 13 |
De Vree Paul | 1972 | 13 |
De Waele Fernand J.M. † | 1966 | |
De Wit Gaspar † | 1961 | |
Diels Herman | 1968 | |
Diels Joris | 1968 | 6 |
Dille Denijs (2) | 1975 | 13 |
Dumon André † | 1963 | |
Elaut Leon † | 1965 | 4 |
Elsing Johan-Mark | 1977 | 15 |
Elström Harry | 1960 | |
Eyskens Gaston (2) | 1974 | 11 |
Fayat Hendrik | 1976 | 15 |
Gerlo Aloïs | 1973 | 13 |
Gevers Marie † | 1963 | 17 |
Geyl Pieter † | 1961 | 2 |
Gheyselinck Roger † | 1970 | |
Gijsen Marnix | 1959 | 1 |
Gijsen Marnix | 1974 | 12 |
Gilliams Maurice | 1968 | 5 |
Goris René | 1975 | 12 |
Grammens Flor | 1972 | 9 |
Gronon Rose † | 1969 | 6 |
Gunzburg Nico | 1967 | 9 |
Haanstra Bert | 1976 | 13 |
Haasse Hella (2) | 1975 | 12 |
Haesaerts Paul † | 1966 | 17 |
Hagedoorn Georgette (2) | 1975 | 13 |
Helman Albert | 1976 | 14 |
Herberigs Robert † | 1960 | |
Herckenrath Antoon † | 1974 | 12 |
Herreman Raymond † | 1960 | 2 |
Heymans Corneel † | 1963 | 3 |
Hoste Marcel A.J. † | 1974 | 18 |
Hullebroeck Emiel † | 1958 | 1 |
Indestege Luc † | 1965 | 5 |
Jacquemyns Pol † | 1967 | 16 |
Janssens Magda † | 1971 | 10 |
Jespers Floris † | 1959 | 5 |
Jespers Oscar † | 1958 | 5 |
Jonckheere Karel | 1968 | 5 |
Kimpe Reimond † | 1964 | 3 |
Knuvelder Gerard | 1974 | 14 |
Kuypers Julien † | 1962 | 5 |
Lamberty Max † | 1960 | 5 |
Lampo Hubert (2) | 1973 | 10 |
Langui Emile † | 1969 | 6 |
Lauwereys Modest † | 1962 | |
Leemans Victor † | 1967 | 7 |
Leys Fanny | 1960 | 5 |
Liebaers Herman | 1973 | |
Luns J.M.A.H. | 1968 | 6 |
Maes Jef | 1975 | 18 |
Magits Leo | 1966 | 8 |
Malfait Hubert † | 1968 | 16 |
Manteau Angèle | 1967 | 5 |
Marceau Félicien | 1976 | |
Major Louis | 1967 | 7 |
Martens Adriaan † | 1963 | 3 |
Martens Gaston † | 1958 | 2 |
Masereel Frans † | 1961 | 1 |
Minnaert Marcel † | 1970 | 7 |
Minne Joris | 1958 | |
Minne Joris | 1967 | 1 |
Minne Richard † | 1962 | 1 |
Moens Wies | 1975 | 12 |
Mussche Achiel † | 1961 | 2 |
Naessens Maurits | 1961 | 6 |
Nees Staf † | 1959 | 2 |
Opsomer Isidoor † | 1957 | |
Paerels Willem † | 1959 | |
Peeters Flor | 1958 | 1 |
Peeters Karel C. † | 1970 | 11 |
Pelemans Willem | 1962 | 18 |
Philips Luc | 1971 | 9 |
Picard Leo † | 1963 | 17 |
Pieck Anton | 1973 | 11 |
Poels Albert | 1959 | 1 |
Pols André M. † | 1964 | |
Poot Marcel | 1972 | 17 |
Preud’homme Arm. | 1970 | 8 |
Renard Raf | 1977 | |
Rens Jef | 1969 | 6 |
Roelants Maurice † | 1959 | 2 |
Romein-Verschoor Annie † | 1974 | 11 |
Ruyslinck Ward (2) | 1975 | 12 |
Ryelandt Joseph † | 1959 | 10 |
Sabbe Etienne † | 1968 | |
Saverys Albert † | 1958 | 1 |
Schillebeeckx Edward (2) | 1976 | 13 |
Schmidt Annie M.G. (2) | 1974 | 11 |
Schmook Ger | 1963 | 18 |
Segers Paul W. | 1966 | 17 |
Servaes Albert † | 1966 | 3 |
Servranckx Victor † | 1961 | 5 |
Seuphor Michel | 1965 | 4 |
Slabbinck Rik | 1971 | 10 |
Stynen Léon | 1972 | 18 |
Stracke E.P. Desiderius † | 1966 | 4 |
Struye Paul † | 1971 | 8 |
Stuiveling Garmt (2) | 1970 | 8 |
Suenens Leo | 1970 | 8 |
Termote Albert † | 1970 | |
Terruwe Anna A.A. | 1972 | 10 |
Thiel Urbain † | 1967 | |
Thuysbaert Prosper † | 1962 | |
Tinbergen Jan | 1976 | 13 |
Torfs Jos | 1978 | |
Vaerten Jan † | 1974 | 12 |
Van Acker Achiel † | 1964 | 3 |
Van Aken Piet (2) | 1978 | 15 |
Vanaudenhove Omer | 1977 | 14 |
Vanbeselaere Walth. | 1970 | 18 |
Van Cauwelaert Emiel | 1976 | 17 |
Van Cauwelaert Frans † | 1960 | 2 |
Vandekerckhove Michiel | 1973 | 18 |
Van den Abeele Hugo † | 1967 | |
Vandendriessche Ern. | 1969 | |
Vandeputte Robert | 1971 | 16 |
Van der Essen Leo † | 1960 | |
(Van der Goes Hugo) | 1968 | |
Vanderlick Armand | 1969 | 7 |
Van der Meer Frits | 1973 | 11 |
Van der Meer de Walcheren Pieter † | 1966 | 4 |
Vandermeulen Lambertus † | 1974 | 12 |
Van der Mueren Floris † | 1960 | |
Van der Plaetse Antoon † | 1968 | |
Vanderpoorten Herman | 1978 | 15 |
Vandersteen Willy | 1976 | 13 |
Van de Velde Anton | 1964 | |
Van de Voorde Urbain † | 1964 | 7 |
Van Duinkerken Anton † | 1960 | 1 |
Van Eynde Jos | 1975 | 14 |
Van Hemeldonck Em. † | 1958 | 1 |
Van Hool Bernard † | 1970 | |
Van Hulse Camil | 1967 | |
Van Isacker Karel | 1977 | 14 |
Van Istendael August | 1975 | 16 |
Van Oorschot Geert (2) | 1977 | |
Van Overstraeten Jozef | 1966 | 5 |
Van Overstraeten War | 1960 | 10 |
Van Oye Paul † | 1965 | |
Van Reeth Flor † | 1959 | 14 |
Vansina Dirk † | 1965 | 4 |
Van Straaten Werenfried | 1972 | 12 |
Van Vlaenderen Michel † | 1964 | 3 |
Van Waeyenbergh Honoré † | 1961 | 2 |
Van Werveke Hans † | 1969 | 6 |
Van Wilderode Anton | 1976 | 14 |
Vercammen Jan | 1973 | 11 |
Veremans Renaat † | 1959 | 2 |
(Verlooy Jan Baptist) | 1973 | |
Victor René | 1964 | 17 |
Vinck Joseph † | 1970 | 18 |
Vranckx Alfons † | 1973 | 16 |
Walschap Gerard | 1957 | 1 |
Wasserman Ida † | 1968 | 6 |
Westerlinck Albert | – | 15 |
Wijnants Ernest † | 1960 | |
Wildiers Max | 1969 | 7 |
Yoors Eugène † | 1959 | 1 |
Het cultureel erfgoed van vormgeving bestaat niet alleen uit schetsen, maquettes, foto’s of briefwisseling van vormgevers. Er is bij vormgeving ook een sterke wisselwerking tussen expliciete kennis en onbewuste kennis, kennis die misschien wel doorgegeven wordt maar die meestal geen schriftelijke neerslag krijgt. Daarom nam het Vlaams Architectuurinstituut interviews af met ontwerpers, beleidsmensen en ambachtslieden. De interviews behandelen daardoor niet allemaal dezelfde onderwerpen en tijdsperken. Er is gekozen voor een mix van jong en oud en van beroep, zowel meubelmaker, kunstenaar, designkenner als directeur van Design Vlaanderen komen aan het woord.
De volgende personen werden geïnterviewd:
De vier interviewers waren kunsthistorici en kunstenaars: Katarina Serulu, Marieke Pauwels, Eva Van Regenmortel en Aletta Rambaut
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
Het interview met Piet van der Ham (geboren in 1910) werd gemaakt in het kader van Renate Bergsma’s onderzoeksstage bij SFW in 1995. Het werd verwerkt in haar doctoraalscriptie ‘Spreekt u film?‘ De katholieke cineast Piet van der Ham, Amsterdam (doctoraalscriptie Culturele Studies, UvA), 1995. Onder dezelfde titel publiceerde zij een artikel in het Jaarboek 1994 Stichting Film en Wetenschap – Audiovisueel Archief, Amsterdam: Stichting Film en Wetenschap, 1995, p.75-101.
Piet van der Ham wordt gekenschetst als een katholiek filmer. Zijn ‘ontdekking’ in 1936 als amateurfilmer door de cineast Otto van Neijenhoff was de aanzet tot een hele reeks opdrachtfilms vanuit die hoek. Hij werd theoretisch beïnvloed door de katholieke ‘filmpaus’ Janus van Domburg en de schrijver-dichter A.J.D. van Oosten en meer algemeen door de esthetische opvattingen van de Filmliga. Met Van Oosten richtte hij de katholieke filmgroep Kafilgro op. De amateurfilm Redt Volendam, gemaakt door Piet van der Ham en Goof Bloemen, is te vinden op de website van Beeld & Geluid.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog experimenteerde hij met speelfilms, samen met zijn vriend Alfred Mazure, en werkte als fotograaf voor de Binnenlandse Strijdkrachten. In de loop van de jaren leverde hij vele filmjournalistieke bijdragen aan dagbladen als De Tijd en de Maasbode en was verbonden aan filmtijdschriften als Filmfront en Filmforum. Tevens was hij betrokken bij de Katholieke Filmkeuring. Na de oorlog maakte hij een aantal films voor de KVP, waaronder de bekende De Opdracht (1956). Daarnaast maakte hij verscheidene bedrijfsfilms en produceerde journaalitems voor Polygoon en de NTS. Van der Ham doceerde ten slotte film en fotografie in Den Haag.
Soort interview: wetenschappelijk
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
Wel is dit item te vinden op de website van IWM
In de IWM-serie ‘Royal Navy: lower deck 1910-1922’ spreekt de Britse onderofficier/hofmeester William Halter (geb. 1894) met de interviewer David Lance over zijn tijd bij Britse Marine tussen 1911 en 1924.
Halter behoorde tot het onderdeel Signals and Submarine. Hij maakte deel uit van de 1st Royal Naval Division, die in oktober 1914, enkele maanden na het begin van de Eerste Wereldoorlog, door de Britse admiraliteit naar België was gestuurd om te pogen daar de stad Antwerpen uit de handen van de Duitsers te houden. Toen dat mislukte, vluchtten de Britse militairen, samen met een miljoen Belgen, naar Nederland. Hier werden zij, in het kader van de Nederlandse neutraliteitspolitiek, geïnterneerd in Groningen.
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
Het interview is verwerkt in Nieuwenhofs artikel ‘Paul Charles Joseph Kiès’, in: Mededelingenblad. Orgaan van de Nederlandse Vereniging tot beoefening van de Sociale Geschiedenis no.35, Amsterdam: Nederlandse Vereniging tot beoefening van de Sociale Geschiedenis, maart 1969, pp.14-42.
Het artikel behandelt het leven van Kiès (1895-1968) als beroepsmilitair; als lid van de SDAP, inclusief zijn conflicten met het partijbestuur; zijn succes binnen de (ontevreden) SDAP-afdeling Friesland; het royement uit de SDAP in 1937; de oprichting door Kiès van de vereniging Het Vrije Woord, met het gelijknamige periodiek, en de omzetting van deze vereniging in de Troelstra Beweging Nederland (TBN); zijn (mislukte) pogingen te komen tot een soort volksfrontpolitiek met de CPN; zijn radicale omslag in 1940 naar het gedachtengoed van de NSB en de Waffen-SS, waarbij hij ook de TBN betrekt, die daarop nauw gaat samenwerken met de NSNAP van E.H. ridder Van Rappard; zijn anti-semitisme; zijn pro-Duitse radiopraatjes als ‘De Amsterdammer’ vanaf 1944; zijn arrestatie in 1945 en in 1948 de veroordeling door het Bijzonder Gerechtshof in Leeuwarden tot 20 jaar gevangenisstraf en levenslange ontzegging van burgerrechten. Kiès stierf enkele maanden na het interview.
Soort interview: wetenschappelijk
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
Het interview is gehouden naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van de Nederlandse Vegetariërsbond. Deze bond werd op 30 september 1894 opgericht. De organisatie behartigt de belangen van vegetariérs in Nederland. De geïnterviewden zijn vegetariërs uit Oosterbeek die in een gezamenlijk gesprek vertellen over hun achtergronden, de motieven om vegetariër te worden, hun activiteiten in diverse verenigingen hieromtrent en tot slot wat het betekent om vegetariër te zijn.
De volgende personen werden geïnterviewd:
Interviewer: Paul Denekamp
Soort interview: wetenschappelijk
Dit interview is in DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid te vinden met de zoekterm “Stichting film en wetenschap” EN “Lutkie”. Eveneens te vinden met alleen “Lutkie”
Titel: Soli Deo – Wouter Lutkie: biografie van een priester-fascist
Auteur: Willem Huberts
Uitgever: Boom, Amsterdam 2022
ISBN: 9789024446414
Twee jaar voor zijn dood interviewden R.L. Schuursma en Sj. Vellenga de katholieke priester Wouter Lutkie uit Noord-Brabant. Dit interview behandelt zijn visie op het katholicisme en het fascisme.
Wouter Lutkie was een Nederlandse priester die continu in onmin verkeerde met vrijwel het gehele Nederlandse episcopaat – maar die toch niet werd geëxcommuniceerd. Hij had een eigenzinnig karakter en ging zijn leven lang zijn eigen gang, maar een eenling was hij niet. Hij voerde correspondentie met honderden personen, schreef vele boeken en was decennialang actief als journalist, met name in zijn eigen tijdschrift Aristo. Lutkie was de enige Nederlander die op voet van vriendschap verkeerde met de Italiaanse fascistenleider Mussolini, bij wie hij zeven keer op privé-audiëntie mocht komen. Lutkie had nauwe banden met het fascisme, maar werd ondanks een onderzoek niet aangeklaagd voor collaboratie.
Na de oorlog zette hij zijn werk als ambteloos priester voort en bleef zijn tijdschrift Aristo bestaan. Dit was ondertussen een literair tijdschrift geworden. Begin 1965 moest het tijdschrift definitief ophouden te verschijnen, wegens gebrek aan abonnees. In hoeverre Lutkie en zijn Aristo fascistisch of zelfs nationaalsocialistisch waren geweest, bleef onderwerp van veel discussie. Dit interview gaat op dit onderwerp in.
Voor meer informatie over het interview en de geïnterviewde, zie: SFW-werkuitgave no. 8 (1995), p.31.
Soort interview: journalistiek
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
In DAAN, het digitale archief van Beeld & Geluid is wel het volgende item te vinden: Radio Doc: de zoektocht van Philo Bregstein. Hier bespreekt Bregstein o.a. de dirigent Klemperer.
De gesprekken zijn gehouden ten behoeve van Philo Bregsteins film Otto Klemperer’s journey through his times (1973, 95 min). Bregstein maakte deze film over de (van oorsprong) Duitse dirigent en componist Otto Klemperer (1885-1973) in opdracht voor R.M. Productions. Bregstein besteedde in deze interviews niet enkel aandacht aan het leven van Klemperer maar eveneens het bredere muziekklimaat in Duitsland van de 20ste eeuw. Hier is aandacht voor de invloed van Mahler, Bruckner, Schönberg en Strawinsky. De interviews zijn daardoor van nut voor de bredere muziekgeschiedenis.
In het begin van de 20ste eeuw trokken Klemperers bijzondere, moderne opera-ensceneringen de aandacht. Klemperer stamde uit een Joodse familie en verliet daardoor in 1933 Duitsland voor de Verenigde Staten. Na de Tweede Wereldoorlog vestigde hij zich in Zürich. Het commentaar bij de film wordt voor een groot deel door de dirigent zelf gesproken, samengesteld uit de interviews. Ook zijn dochter Lotte komt hierin aan het woord. De productie is later, op 19 mei, uitgezonden op de Duitse televisie (ARD) onder de titel Otto Klemperers lange Reise, waarvan bij Beeld & Geluid een open-netregistratie aanwezig is.
De volgende personen werden geïnterviewd:
Bregstein maakte in 1971 tevens een aparte film over de repetities voorafgaande aan het laatste concert dat Klemperer dirigeerde in september 1971. Dit verscheen onder de titel Otto Klemperer in rehearsal and concert (54 min).
Soort interview: journalistiek
De collectie is nog niet gedigitaliseerd en daarom niet direct in te zien bij Beeld & Geluid. Digitalisering kan wel worden aangevraagd bij Beeld & Geluid via: zakelijk@beeldengeluid.nl
De opnamen met de Zwitserse boer en kunstschilder Schäublin (1895-1978) zijn gemaakt ten behoeve van Bregsteins televisieportret over diens leven en werk, getiteld Boer en schilder en uitgezonden door de NCRV op 1 september 1976. Bregstein hield de interviews samen met zijn vrouw, de schilderes Marline Fritzius.
Al vroeg trok de voormalige bankmedewerker Schäublin uit Basel zich terug in het bergdorpje Klosters om als boer te gaan leven. In zijn vrije tijd schilderde hij in totaal zo’n 15 werken. Op een enkele tentoonstelling na hield hij deze echter voor zichzelf. In het interview spreekt hij onder meer over de door hem bewonderde schilder Grünewald, de schrijvers Lev Tolstoi, Jeremias Gotthelf en Thomas Mann en de invloed die hij onderging van het boeddhisme en de geschriften van Lao-tse. Tevens vertelt hij over zijn kijk op het hectische moderne leven en over zijn eigen werk, waarin magisch-realistische, expressionistische en symbolistische trekken te herkennen zijn.
In de NCRV-Gids van 28 aug.-3 sept. 1976 (no.35) is naar aanleiding van de uitzending een artikel opgenomen.