Bij interesse kan contact opgenomen worden met Stichting Nusantara Amsterdam via: info@nusantara-amsterdam.nl
Bij de oprichting van Stichting Nusantara Amsterdam in 2006 is besloten om samen met Stichting Zieraad de levensverhalen vast te leggen van bezoekers van de soosmiddagen die Stichting Nusantara Amsterdam organiseerde. Binnen dit vertelproject zijn 11 interviews afgenomen. Van de interviews zijn video- en audio opnames gemaakt door Ben en Ineke Vink. 10 van de interviews vormden de basis voor het boek Antara Nusa, levensverhalen van ouderen uit Indië/Indonesië (2018) samengesteld door Yvette Kopijn (stichting Zieraad) met medewerking van Hanoch Nahumury, secretaris van Stichting Nusantara Amsterdam en Armando Ello, fotograaf. Gedurende het schrijfproces zijn verschillende vervolg interviewsessies gehouden waar geen opnamen van beschikbaar zijn.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2017. Er wordt voornamelijk over Indonesië, Java, Sumatra, Ambon en Nieuw-Guinea en Nederland gesproken.
Thema’s zijn o.a. kolonisatie, onafhankelijkheidsstrijd, Japanse bezetting, Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, migratie, RMS, opvoeding, jeugdjaren, identiteit, klassensamenleving, verlies, ontheemding, ontworteling, veerkracht, moed, racisme.
Relevante linkjes: Website Nusantara Amsterdam: https://nusantara-amsterdam.nl/
Facebookpagina Stichting Zieraad: https://www.facebook.com/StichtingZieraad/
Antara Nusa. Levensverhalen van ouderen uit Indië/Indonesië.
Kopijn, Y.
LM Publishers, 2018
Door de jaren heen is er heel wat geschreven over afwikkeling en verwerking van het einde van Indië. Opvallend dominant is daarbij de stem van de totoks (witte Nederlanders). Dit boek wil de lezer een alternatief, meerstemmig perspectief aanbieden. Aan het woord komen ouderen van Indische, Molukse, Timorese, Indonesisch-Chinese en Surinaamse afkomst.
NIOD Collectie 400 IC
De collectie is openbaar. Inventarisnummers 8494 – 8498 zijn te raadplegen in de studiezaal van het NIOD. Inventarisnummer 1520 is direct online te beluisteren.
De Indische collectie is gevormd uit archief- en documentatiemateriaal geschonken door particulieren. Sinds 1946 verzamelt het NIOD-materiaal met betrekking tot de periode startend met de aanloop tot de Tweede Wereldoorlog tot aan de soevereiniteitsoverdracht in december 1949.
De focus is komen te liggen op de ervaringen van Nederlanders tijdens de Japanse bezetting. De collectie bevat 5 interviews met 6 personen afgenomen voor de documentaire Je blijft toch een vreemde gemaakt door Marius van Deventer, 1983 en 1 interview afgenomen in 1989 met W.C. van Nifterik over de Tweede Wereldoorlog door Werner Zonderop. Bij het laatste interview zijn ook gedichten van de geïnterviewde beschikbaar onder inventarisnummer 5444. Deze gedichten zijn geschreven in de Tjipinang gevangenis.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1940 – 1983.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Jakarta, Makassar en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, Indisch verzet, veroordeling en gevangenschap in de Tjipinang-gevangenis, internering in Kamp Makassar en Kamp Vincentius, werk in de sjouw-bouw-ploeg, vluchtelingen uit Singapore.
Nadat het onderzoek is afgerond (zomer 2023) worden de interviews in de NIMH-collectie opgenomen.
Het materiaal is nu nog verspreid over drie onderzoeker-archieven en andere opslagplaatsen.
Ontstaansgeschiedenis, doelstelling en/of hoofdvraag: Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945 – 1950 is een gezamenlijk onderzoeksprogramma van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies.
Het project Asymmetrische oorlogsvoering wordt uitgevoerd door het NIMH. In dit project staat het Nederlandse militaire optreden tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog centraal. Onderzoek wordt gedaan binnen drie deelstudies: het Nederlandse inlichtingenapparaat, de inzet van zware wapens/technisch geweld en het militair-justitiële apparaat. Ten behoeve van deze studies zijn 21 interviews afgenomen.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1945 – 1949.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische revolutie,
het Nederlandse inlichtingenapparaat, technisch geweld, zware wapens, het militair-justitiële apparaat.
Webpagina deelstudie Asymmetrische oorlogsvoering: https://www.ind45-50.org/asymmetrische-oorlogvoering
Archief en inventarisnr.: AVD0016 t/m AVD00206
In zoekveld Objectnummer invullen: AVD
De interviews zijn nog niet allen ontsloten. De interviews zijn op afspraak te beluisteren in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. De AVD-nummers zijn digitaal te beluisteren. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl.
Ter gelegenheid van het vijftigjarig verblijf van Molukkers in Nederland in 2001 heeft toenmalig minister van Grote-Stedenbeleid en Integratie, Roger van Boxtel opdracht gegeven voor een onderzoek naar Molukkers in Nederland, de studie In Nederland gebleven. 173 interviews zijn afgenomen met Molukkers in Nederland. Daarnaast zijn er in twee deelprojecten nog 17 interviews afgenomen, namelijk in een deelonderzoek naar de organisatie Interkerkelijk Contact Comité Ambon-Nederland (ICCAN) in 2004 en in een onderzoek naar het woonoord Genapium en de Molukse wijk in Gennep in 2004 – 2005.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2006.
Er wordt voornamelijk over Nederland en Indonesië, de Molukken en Nieuw-Guinea gesproken.
Thema’s zijn o.a. kerken, kerkelijke organisaties, zelfzorg, Bouwburo Molukse kerkgebouwen, GIM, vechtpartijen, huisvesting, wijken, RMS-ideaal, kumpulans, repatriëring, politieke organisaties, politiek, RMS-besprekingen, RMS-strijd, eenheidsstaat, deelstatenpolitiek, studenten, KNVB, voetbal, BP, ICCAN, stichtingen, organisaties, Commissie Köbben, Tjandu, Muhabbat, zending, contractpensions, Islam, identiteit, godsdienst, religie, opvoeding, rituelen, moskeeën, burgeroorlog, wijkleven, CAZ, zelfzorg, minderheden, overheidsbeleid, woningen, IWM, arbeid, minderheden nota, commissie Verwey-Jonker, woonoorden, opleidingen, opvoeding, Actie Wassenaar, KPK, wandelmarsen, cultuurverschillen, huwelijken, gemengd, gijzelingen, wapens, welzijn, hulpverlening, racisme, radicalisering, marechaussee, krijgsgevangenschap, KNIL, Politionele Acties, overtocht, RMS-herdenkingen, RST, KST, coup Westerling, vliegtuigen, opleiding, soldatenleven, opheffing KNIL, SPMT, familieleven, politieke organisaties, geweld, ontruimingen, politieoptreden, samenzweringen, bezettingen, burgemeesters, vrouwenorganisaties, Korans, levensbeschouwingsonderwijs, integratie, repatriëring, oriëntatiereizen, Joint Committee, reisorganisaties, RMS-organisaties, Missie Militair, FAA, Joint Committee, pensioenen, Indo-Europeanen, ICCAN, stichtingen, CAZ, Faciliteitenwet, Molukkersnota, Stichting Door de Eeuwen Trouw (DDET).
Smeets, H., & Steijlen, F. (2006).
In Nederland gebleven.
De geschiedenis van Molukkers 1951 – 2006.
Uitgeverij Bert Bakker en Moluks Historisch Museum.
Studie – ter gelegenheid van het vijftigjarig verblijf in Nederland in 2001 – naar de geschiedenis van de 12.500 Molukkers, voornamelijk militairen van het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en hun gezinnen, die in 1951 in Nederland aankwamen.
Bij interesse kan het Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven toestemming tot inzage aanvragen bij Missionarissen van het Heilige Hart waarna de interviews in de studiezaal te beluisteren zijn.
Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven verzamelt en beheert sinds 2006 archieven van ruim 100 kloostergemeenschappen, waaronder het archief van Missionarissen van het Heilige Hart. De interviews zijn afgenomen in het kader van de reeks Samen met de Papoea’s op weg (18 interviews) en Gesprekken met guru’s of met familieleden (5 interviews) in West-Papua. Interviewer pater J. Boelaars was belast met pastorale zorg en wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van het missiewerk. Tussen 1950 en 1990 heeft hij voor verschillende langere perioden in Indonesië en West-Papua gewerkt.
De interviews hebben geleid tot de publicatie Met Papoea’s samen op weg: Deel 3 de begeleiders en zijn gebruikt voor de verhandeling Getuigen Spreken: kerkgeschiedenis van het aartsbisdom Merauke, Irian Jaya, Indonesia (ca 1999) door J. Boelaars in samenwerking met A. Vriens.
Thema’s zijn o.a. Nederlands bestuur, Indonesisch bestuur, het Vaticaans Concilie, discriminatie, schoolopleiding, geestelijk leven, dagelijkse werkzaamheden, adat, pastoraal beleid, ontwikkeling missionarissen.
Lijst beschikbaar met namen van geïnterviewden in Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven
Relevante linkjes: Website Erfgoedcentrum Nederlands Kloosterleven: erfgoedkloosterleven.nl
Verhandeling Getuigen Spreken: Verhandeling Getuigen spreken
Met Papoea’s samen op weg
Boelaars, J.
Uitgeversmaatschappij J.H. Kok – Kampen
Deel 1 De pioniers. Het begin van een missie, 1992
Deel 2 De baanbrekers. Het openleggen van het binnenland, 1995
Deel 3 De begeleiders, 1997
De collectie is beperkt openbaar. Bij interesse kan contact opgenomen worden met Bronbeek.
Fotograaf Martin Roemers heeft voor zijn project The Never-Ending War (2004 – 2005) 40 veteranen geportretteerd uit Duitsland, Rusland, Polen, België, Groot-Brittannië en Nederland. Zijn onderzoeksvraag was of veteranen, onafhankelijk van hun positie aan de ‘goede’ of ‘foute’ kant meer met elkaar gemeen hebben dan dat ze van elkaar verschillen. Vijf of zes van de geïnterviewden waren inwoners van Bronbeek. De hoofdvraag was: wat heeft u gedaan tijdens de oorlog? Naast de portretten zijn foto’s van herdenkingen van de Tweede Wereldoorlog ook onderdeel van het project.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1945 – 1949.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische revolutie, spijt, trauma, overleving.
Webpagina The Never-Ending War
De collectie is niet als zodanig in het archief terug te vinden.
De collectie is geregistreerd in een oud ontoegankelijk systeem. Er heeft nog geen volledige migratie plaatsgevonden. Verzoeken voor gebruik ten behoeve van onderzoek kunnen worden gestuurd naar Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid: zakelijk@beeldengeluid.nl
De interviews zijn gehouden t.b.v. de drie uur durende documentaire film Indonesia Merdeka!, die Kiers in 1976 voor de VPRO maakte. De geïnterviewden spreken over de ontwikkelingen van de onafhankelijkheidsstrijd in Indonesië vóór, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog tot aan de soevereiniteitsoverdracht door Nederland op 27 december 1949. De documentaire werd voor het eerst uitgezonden op 1 december 1976.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1910 – 1950.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, onafhankelijkheidsstrijd, soevereiniteitsoverdracht, kolonialisme, dekolonisatie.
Geïnterviewden:
VPRO Documentaire – Roelof Kiers (1976)
Indonesia Merdeka (1976) | Nederlands Indië/Indonesië Onafhankelijksheidsstrijd
Epos over de strijd die vooraf ging aan het uitroepen van de Republiek Indonesië in 1949. De onafhankelijkheidstrijd wordt gereconstrueerd met uniek historisch materiaal en aan de hand van herinneringen, lotgevallen en anekdotes van prominente ooggetuigen die de onafhankelijkheidstrijd meemaakten.
De collectie wordt vooralsnog beheerd door Mediabedrijf Noterik. De collectie zal waarschijnlijk overgedragen worden aan DANS.
Bij interesse kan contact opgenomen worden met mediabedrijf Noterik.
De stichting Levende Herinneringen/Menghayati Kenangan heeft in het kader van Het Gebaar (Ministerie van VWS, 2000) levensverhalen vastgelegd. Het doel dat daarmee het koloniale deel van de geschiedenis niet vergeten zou worden. De levensverhalen van de geïnterviewden zijn grotendeels op chronologische wijze vastgelegd.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2007.
Er wordt voornamelijk over Nederland en Indonesië gesproken. Thema’s zijn o.a. Japanse bezetting, ‘bersiap’, Indonesische revolutie, repatriëringsgolf 1962, ervaringen in Nederland, verzet.
Een deel van de collectie is ondergebracht bij DANS
Het project Herinneringen aan Indië is gestart in 2012. Guido Abuys (conservator Westerbork, tevens zoon van één van de geïnterviewden) startte het project als een vrijwilligersproject. Aanleiding voor het project was het werk van Esmeralda Böhm en Guido Abuys in Duitsland in opdracht van de NOS/NTS, waar ze op zoek waren naar mensen die de ‘bersiap’ periode hebben meegemaakt. Er waren weinig verhalen beschikbaar. Dit motiveerde Guido Abuys het interviewproject Herinneringen aan Indië op te zetten. In dit project werden levensverhalen verzameld. Doelstelling was om zo veel mogelijk verhalen te verzamelen van de eerste generatie ‘Indische Nederlanders’ voor hun overlijden.
Hoofdvraag: Hoe heeft u de aanloop naar de Tweede wereldoorlog, de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, de periode daarna en de reis naar Nederland en aankomst in Nederland ervaren? Via de IHC-nieuwsbrief is toentertijd een oproep gedaan, mensen konden zich opgeven om geïnterviewd te worden. De meeste geïnterviewden zijn witte Nederlandse mannen. Er zijn ook enkele Indonesiërs geïnterviewd. In sommige gevallen zijn er objecten gefotografeerd van mensen die geïnterviewd zijn.
Deze zijn in de IHC beeldbank opgenomen en zullen nog herleid worden naar de interviews.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 1990.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. het leven voor de Tweede Wereldoorlog, de koloniale samenleving, de Japanse inval, krijgsgevangenschap, de bevrijding, de Indonesische revolutie, repatriëring, aankomst en ontvangst in Nederland.
Beheer: De collectie wordt beheerd door het Indisch Herinneringscentrum (IHC) en is deels ondergebracht bij Data Archiving and Networked Services (DANS).
Toegang: De collectie is openbaar. Bij interesse kan materiaal opgevraagd en bekeken worden in het kenniscentrum van het IHC (CC 0.4).
De collectie is niet als zodanig in het archief terug te vinden.
De collectie is geregistreerd in een oud ontoegankelijk systeem en er heeft nog geen volledige migratie plaatsgevonden. Verzoeken voor gebruik ten behoeve van onderzoek kunnen worden gestuurd naar Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid: zakelijk@beeldengeluid.nl.
Interviews met Indische Nederlanders, Japanners die een rol speelden tijdens de bezetting, officieren en andere militairen (Britse Leger, Brits-Indische leger, Nederlandse leger, KNIL), Indonesische nationalisten en Nederlandse bestuursambtenaren.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1940 – 1950. Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische onafhankelijkheidsstrijd, Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, Coup van Westerling, soevereiniteitsoverdracht, internering, onafhankelijkheid, bestuursvacuüm, gezagsvacuüm, Hatta, Soekarno, Van Mook, Spoor, Westerling, federalisten, nationalisten, diplomatiek overleg.
De interviews zijn gehouden ten behoeve van Bosdriesz’ (16mm) film Ons Indië voor de Indonesiërs. Deze film is in 1984 door de NOS uitgezonden als televisieserie. Het doel van de makers was om de beslissende ontwikkelingen in de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd in beeld te krijgen door de posities en ervaringen van de geïnterviewden vast te leggen. De focus lag op de periode van de Tweede Wereldoorlog en het jaar daarna.
Ons Indië voor de Indonesiërs
de oorlog, de chaos, de vrijheid
Auteur: Jan Bosdriesz, Gerard Soeteman, C. van Heekeren, Nederlandse Omroep Stichting
ISBN: 9789061354017
Jaar: 1985
Vanuit diverse invalshoeken wordt het losmakingsproces van de kolonie Indië beschreven. Een mengeling van ervaringen en meningen, Japanse, Engelse, Javaanse, Nederlandse, deze scheppen een goed beeld van de historische gang van zaken.
