De collectie is openbaar en in de loop van 2023 toegankelijk. De collectie is dan alleen toegankelijk in de leeszaal of via een beschermde omgeving (wachtwoord nodig) online te beluisteren.
De bestanden zijn niet te downloaden.
De interviews zijn afgenomen in het kader van Dirk Vlasbloms publicatie Papoea: een geschiedenis. Dit boek behandelt vijf eeuwen geschiedenis van Papua, met de nadruk op de periode vanaf 1945 en met speciale aandacht voor de overdracht van Nederland aan Indonesië in 1962. In het boek staat het perspectief van Papua’s centraal.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1920 – 2004.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en West-Papua gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, overdracht aan Indonesië in 1962, bezetting.
De collectie is gedigitaliseerd en duurzaam opgeslagen bij een e-depot.
Papoea: Een geschiedenis
Vlasblom, D.
University Press, Amsterdam, 2004
ISBN 90-5330-399-5
9 789053-303993
Dirk Vlasblom (1952) studeerde culturele antropologie in Utrecht. Hij is met een korte onderbreking sinds 1990 correspondent voor NRC Handelsblad in Jakarta. Eerder publiceerde hij Jakarta, Jakarta – Reportages uit Indonesië (1993), In een warung aan de Zuidzee-Verhalen uit Indonesie (1998) en Ankers & Kettingen – Een Rotterdamse kroniek (2001).
Op meeslepende wijze vertelt de auteur de verhalen van Papoea. Hij putte hier- voor uit unieke bronnen. Hoofdrolspelers en ooggetuigen komen zelf aan het woord, niet zelden voor het eerst. De archieven van missie en zending zijn voor dit boek, eveneens voor het eerst, systematisch onderzocht.
Met dit magistrale werk schenkt de auteur de Papoea’s hun geschiedenis.
Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Oral history is vooral vastgelegd via het programma ‘Herensia’ (Erfgoed). Veel van deze opnames staan online.
De interviews zijn afgenomen in het Papiaments. Nederlandse interviews zijn afgenomen in de collectie Makambanan na Boneiru (Nederlanders op Bonaire). Meer informatie over de verschillende collecties die Bòi Antoin heeft vastgelegd is hier te vinden.
Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Makambanan na Boneiru (Nederlanders op Bonaire) is een klein deel, 22 opnames, van de volledige oral history collectie die Bòi Antoin op Bonaire heeft aangelegd.
De video’s zijn online te bekijken.
Moluks woonoord Villa Elzenpasch
Database/inventaris: Lijst met namen geïnterviewden beschikbaar
Geluidsdrager: DV-tapes omgezet naar digitale videobestanden (AVI)
De interviews zijn op afspraak te beluisteren in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl.
Molukkers in Nederland
Het interviewproject is afgenomen in het kader van de presentatie en ontsluiting van collecties. Het doel van de interviews was om verhalen vast te leggen voor de vernieuwde vaste tentoonstelling vanaf 2008.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2008.
Er wordt voornamelijk over Nederland, Indonesië en de Molukken gesproken. Thema’s zijn o.a. KNIL, militaire politie, woonoorden Zeeland, woonoord Elzenpasch, vrouwenemancipatie, Molukse kerk, beheer woonoorden.
Interviewers: Jeanny Vreeswijk-Manusiwa en Nanneke Wigard
Archiefnummers: AVD0207 t/m AVD0212
De interviews zijn nog niet ontsloten. De interviews zijn
op afspraak te beluisteren in Museum Maluku, gevestigd in Museum Sophiahof. De AVD nummers zijn digitaal te beluisteren. (Aan)vragen kunnen gestuurd worden naar: collectie@museum-maluku.nl
Museum Maluku heeft verschillende interviews in haar collectie die verzameld zijn om verschillende redenen.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2006.
Er wordt voornamelijk over Nederland, Groningen en Indonesië, de Molukken gesproken. Thema’s zijn o.a. kampoudste, Carel Coenraadpolder (CC-polder), Commissie Rechtspositie Ambonese Militairen en Schepelingen (CRAMS), Nederlandse Koninklijke Marine.
Xavier Taveirne praat met de eerste generaties mannen die zich in Vlaanderen durfden te outen als homo. Het is een aangrijpende en vaak ook onthutsende reeks met verhalen over liefde, strijd en pijn, en het taboe van het homo zijn in minder tolerante tijden.
In drie afleveringen vertellen oudere homo’s ongecensureerd hun verhaal. Belangrijke verhalen en vaak ook gesprekken waarin ze heikele actuele thema’s niet uit de weg gaan.
Driedelige documentaire “Voor de mannen”
Aflevering 1: 1940-1970
In de eerste aflevering komen de homo’s aan het woord die opgroeiden in het katholieke Vlaanderen van na de oorlog. Seks was voor iedereen taboe, en als er al over homoseksualiteit werd gesproken, dan had men het over ‘jeanetten’. Ook de kerk was heel repressief.
Xavier zoekt Paul Rademaekers op, 98 jaar intussen, die zich nog altijd kwaad maakt als hij aan die tijden terugdenkt: “Ik heb altijd gezegd: homoseksualiteit is geen seksueel probleem, maar een sociaal probleem. Ik ben met moeilijke kaarten aan de start gekomen. Maar zelfs met moeilijke kaarten moet je proberen zoveel mogelijk troeven te maken. Mijn troeven waren dat ik me altijd inzette voor anderen en dan vooral voor homo’s.”
De eerste kentering kwam er pas in 1970, toen Will Ferdy als eerste bekende Vlaming op televisie sprak over zijn “anders zijn”. Het was een shock voor Vlaanderen. Will kreeg veel negatieve reacties, maar zijn moedige getuigenis vormde wel het prille begin van de homo-emancipatie.
Aflevering 2: 1970-1980
De wilde jaren zeventig waren ook voor de homogemeenschap de jaren van seksuele bevrijding en maatschappelijke veranderingen.
Hoewel homo’s – zeker op het platteland – nog vaak een verborgen leven bleven leiden, ontstonden er in de steden bloeiende subculturen met homobars en discotheken waar alles mogelijk was. Een liederlijk leven waar iedereen vandaag met nostalgie aan terugdenkt.
Xavier praat ook met Chille De Man en Guido Totté. Guido kwam met de trotskistische Rooie Vlinder voor het eerst op straat om gelijke rechten voor homo’s en hetero’s af te dwingen. Een vroege voorloper van de Pride, die Chille later voor het eerst organiseerde in Brussel.
Aflevering 3: 1980-1995
Voor de homogemeenschap werden de jaren tachtig overschaduwd door de opkomst van een nieuwe, dodelijke ziekte: aids.
In deze aflevering vertellen homo’s over de ravage die het aidsvirus heeft aangericht. Het duurde jaren voor de eerste medicatie beschikbaar was, en in die tijd raakten veel homo’s besmet. Slechts enkelen van hen zijn nu nog in leven. Eén van hen is Patrick Reyntiens. Xavier praat met hem over die zwarte jaren, waarin alle homo’s opnieuw met de vinger werden gewezen. “Aids was de straf van God voor het bandeloze gedrag van de homo’s”, en aidspatienten waren de nieuwe pestlijders.
Xavier praat ook met Rob Scheers, die actief was bij de eerste preventiecampagnes, maar later toch zelf besmet raakte door risicovol gedrag.
De strijd voor een gelijkwaardige positie en vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in Vlaanderen is al meer dan een eeuw oud. Er zijn grote stappen gezet, maar we zijn er nog niet. Aan de hand van getuigenissen en archiefbeelden schetst de vierdelige reeks ‘Wij, vrouwen’ de evolutie van de positie van vrouwen in onze samenleving, zowel privé als in het publieke leven.
Hoe hebben foute verwachtingen, opvoeding, glazen plafonds, discriminatie, druk, vooroordelen of andere obstakels het vrouwen de voorbije decennia moeilijk gemaakt om zich optimaal te ontplooien? Bijvoorbeeld op het gebied van opvoeding, onderwijs, huwelijk, gezin, seksualiteit, werk en politiek. Hoe zijn ze daarmee omgegaan? Wat hebben actiegroepen, politica’s en individuele vrouwen kunnen veranderen? En hoe ervaren vrouwen al die obstakels vandaag?
In ‘Wij, vrouwen’ brengen vrouwen van alle leeftijden en standen hun verhaal, samen met politica’s, boegbeelden van de vrouwenbeweging en voormalige ‘Dolle Mina’s’. Hun getuigenissen worden geïllustreerd met straffe archiefbeelden. Het zijn nu eens onthutsende en dan weer grappige verhalen over de opvoeding tot huishoudster, knokken om te mogen studeren, de verovering van de mannenberoepen, seksuele taboes en mannen die het nog altijd beter denken te weten. De vier afleveringen focussen achtereenvolgens op seksualiteit, huwelijk en gezin, beroepsleven en de politiek.
‘Wij, vrouwen’ hanteert daarbij de beproefde formule van Kinderen van…: het hele historische én actuele verhaal wordt verteld door betrokken getuigen die de kijker recht aankijken.
Een verrassende blik achter de schermen van de strijd voor vrouwenrechten. Vaak verbluffend archiefmateriaal dat niet in de laatste plaats het seksisme van onze eigen openbare omroep te kijk zet. En achttien vrouwen die je meeslepen in hun verhaal en je met diep respect achterlaten.
Video’s zijn te bekijken indien je bent aangemeld en je Belgische woonplaats of identiteit bevestigd hebt
S1 | Afl.1
Baas over eigen lijf
Strijd om seksuele vrijheid, van taboe op maandstonden tot Metoo
S1 | Afl.2
Vrouwen moeten hun plaats kennen
Decennialang zijn vrouwen opgevoed tot gehoorzaamheid aan de man.
S1 | Afl.3
Welkom in de mannenwereld
Het onderwijs bereidt meisjes lange tijd vooral voor op het huishouden.
S1 | Afl.4
Vrouwen aan de macht
Vrouwen organiseerden zich, verzetten zich en veroverden hun plek
Hieronder een overzicht van de 18 getuigen – of te wel deelnemers aan de documentaire Wij, vrouwen van Canvas – gerangschikt volgens leeftijd.
In Koolputters graven een aantal zorgvuldig geselecteerde ex-mijnwerkers diep in hun geheugen, waar ze een schat aan kleurrijke verhalen over de mijn hebben opgeslagen. Op sappige en plastische manier vertellen ze ontroerende, grappige en spannende anekdotes over het gevaarlijke en ongezonde werk ‘in de put’, over het dagelijkse leven in de cités, over de strijd voor sociale rechten, de komst van de ‘gastarbeiders’ en over de opkomst en het verval van de zware industrie in Limburg.
De reeks laat vooral arbeiders aan het woord: mannen (en vrouwen) die in armoede opgroeiden, meestal niet gestudeerd hadden en hoopten op een betere toekomst door in de put te gaan werken.
Hun verhalen vormen de basis van de reeks en worden aangevuld met historisch filmmateriaal uit diverse archieven en sfeerbeelden van de nog bestaande industriële architectuur en de originele mijnwerkerscités uit die tijd.
De reeks komt op het juiste moment. Niet alleen omdat het 30 jaar geleden is dat de laatste Limburgse steenkoolmijn, die van Heusden-Zolder, gesloten werd. Maar ook omdat de generatie die het verhaal van de mijnen nog uit eigen ervaring kan vertellen, aan het verdwijnen is. Dat blijkt onder meer uit de jammere vaststelling dat vier van de 13 kroongetuigen sinds de opnames zijn overleden.
De meeste getuigen zijn zeventigers en tachtigers, sommigen zelfs een eind in de negentig. Dit zijn de namen:
Agostino Mele – 83 jaar
Franco Mirisola – 69 jaar
Ismail Erdogdu – 72 jaar
Jan Kocur (+) – 79 jaar
Jean De Schutter – 76 jaar
Jean Peeters – 69 jaar
Louis Snoeks (+) – 91 jaar
Mai Van Houdt – 82 jaar
Mil Coenen – 63 jaar
Rocco Berterame (+) – 95 jaar
Sandrettin Koçak – 80 jaar
Sophie Gruszowski – 76 jaar
Stephan Bratus (+) – 96 jaar
De afleveringen
Drie afleveringen gaan over de vele facetten van het ondergrondse leven, een vierde behandelt het leven boven de grond en de vijfde schetst het verhaal van de sluiting van de mijnen.
Aflevering 1 – Onder de grond
In de eerste aflevering nemen de koolputters ons mee in de mysterieuze wereld onder de grond. In geuren en kleuren vertellen ze over hun werk en gewoontes tussen de stenen en het stof.
Aflevering 2 – Op leven en dood
In de tweede aflevering belichten de koolputters de gevaren van het werk in de mijnen. Ze halen herinneringen op aan spannende momenten en heikele toestanden die voor hen gelukkig doorgaans goed afliepen. Al was dat niet voor iedereen het geval.
Aflevering 3 – Het beloofde land
In de mijnen kwam men handen tekort. Daarom werden werkkrachten aangetrokken uit andere landen. Deze derde aflevering vertelt over de ervaringen van de nieuwkomers in ons land en schetst de veelkleurige kameraadschap onder de grond.
Aflevering 4 – De cité
In de vierde aflevering nemen de koolputters ons mee naar de cité. De mijn was immers veel meer dan de donkere gangen onder de grond. Ook het familiale leven bovengronds werd helemaal beheerst en georganiseerd door de mijn, in wijken en buurten waar de mijnwerkers samen leefden.
Aflevering 5 – De sluiting
De laatste aflevering blikt terug op de sluiting van de mijnen in Limburg. De koolputters halen herinneringen op aan de acties en stakingen die ze ondernamen en schetsen het gevoel waarmee ze tot op de dag van vandaag nog worstelen.
Gesprekken met omroeppioniers over hun rol in de geschiedenis van de Nederlandse radio en tv. Omdat de programmamakers inmiddels fors op leeftijd zijn, is dit een laatste kans voor Het Omroepmuseum (de voorloper van Het Instituut voor Beeld en Geluid) om hun verhalen vast te leggen voor het nageslacht. Zo ontstaat tussen 1978 en 1993 een bijzondere vorm van “oral history” met betrekking tot de eerste jaren van de omroep.
In het archief van Beeld en Geluid zijn de interviews beschikbaar, Beeld en Geluid. Een overzicht met beschrijvingen van de inhoud van de interviews uit de catalogus is hier te lezen.
Interviews door Harrie Vossen, Jan van Herpen, Gerard van Beek, P.M. Bakker, Stef Lokin, Heinz Joosten, Cor van Driel, L. van der Linden, Arend Woudsma, Marnix Koolhaas.
Te beluisteren in de Bibliotheek van Zeeland
OOGgetuigen van de 20ste eeuw
Van een kleine tweeduizend (oudere) Zeeuwen zijn de herinneringen aan de 20ste eeuw op band vastgelegd. Een doorsnee van de bevolking, van hoog tot laag op de sociale ladder, werkte mee aan het interviewproject Ooggetuigen van de 20e eeuw.
De interviews die via het project zijn opgenomen staan op cd en zijn verzameld in de Zeeuwse Bibliotheek en daar te beluisteren. Op die manier is veel informatie beschikbaar over, deels verdwenen, beroepen, belangrijke gebeurtenissen uit de 20e eeuw, vrije tijdsbesteding en de ontwikkelingen in tien dorpen.
De meeste gesprekken zijn opgenomen op Walcheren en in Zeeuws Vlaanderen.
Een greep uit de collectie van 816 interviews in de geluidsbank:
Kees Slager schreef op basis van oral history verschillende boeken:
Landarbeiders (1981), hertiteld tot Armoede treedt binnen, levensverhalen van landarbeiders
auteur: Kees Slager
ISBN: 9789076815206
Dit boek vertelt het verhaal van een beroepsgroep die nu is uitgestorven, maar die eeuwenlang de grootste van Nederland vormde: de landarbeiders. Slecht betaald en behandeld door de boeren strompelden ze traditiegetrouw achter de achterste gelederen van het proletariaat aan. Tot – in de jaren vijftig van de 20ste eeuw – de machines hun werk begonnen over te nemen. Amper twintig jaar later waren ze overbodig geworden en was er vrijwel geen landarbeider meer over.
De ramp, een reconstructie, 1992
auteur: Kees Slager
ISBN: 9789072138255
(op basis van interviews met ruim 200 mensen)
Wat gebeurde er in de nacht van 31 januari op 1 februari 1953, toen grote delen van ons land als gevolg van een ongekende springvloed overstroomden.
In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 werd Nederland getroffen door een van de grootste natuurrampen uit zijn geschiedenis. Een springvloed in combinatie met een zware noordwesterstorm zette Zeeland en delen van Noord-Brabant en Zuid-Holland onder water. 1.836 mensen en tienduizenden dieren verdronken, 4.500 huizen en gebouwen werden verwoest en 200.000 hectare grond kwam onder water te staan. Kees Slager deed voor De ramp uitvoerig onderzoek in archieven en sprak met ruim 250 ooggetuigen. Zo is een aangrijpend en onthullend verslag ontstaan van wat er zich in die noodlottige dagen in de winter van 1953 van uur tot uur en van plaats tot plaats heeft afgespeeld.
Zeven Zeeuwse vrouwen, 1995
auteur: Kees Slager
ISBN: 9789072138491
Zeven Zeeuwse vrouwen, in leeftijd variërend van zeventig tot tachtig jaar, vertellen in dit boek op indringende wijze het verhaal van hun eigen leven.
Het zijn stuk voor stuk doodgewone vrouwen; de meesten groeiden op in gezinnen van arbeiders en middenstanders en geen van hen bezocht de middelbare school. Maar het zijn wel vrouwen aan wie het leven niet ongemerkt voorbij is gegaan. Ze zijn er door getekend en soms gekneusd, maar ze zijn er niet aan onderdoor gegaan. De meesten zijn er sterk en strijdbaar van geworden. Ze hebben het aangedurfd om de vele emotionele en schrijnende, maar soms ook vrolijke en vertederende momenten uit hun leven eerlijk en open te vertellen. Daardoor groeien deze ‘doodgewone’ vrouwen in hun zelfportretten uit tot bijzondere vrouwen.
Visser verhalen over hun leven in de delta, 1990
auteur: Kees Slager, Paul de Schipper
ISBN: 9789072138088
(op basis van interviews met 60 vissers)
Dit boek gaat over de vissers van het zuidwestelijk deltagebied in de eerste helft van de vorige eeuw. Over de mannen die met hun hoogaarzen en hengsten, hun blazers en lemmer-jachten een boterham probeerden te verdienen op de Ooster- en Westerschelde, de Grevelingen, het Hollands Diep en op de kustwateren van de Noordzee. Zeilend waren ze op jacht naar garnalen en platvis, oesterbroed en mosselzaad. Maar ook over hun vrouwen die werkten in mosselloodsen en oesterputten, met zware manden leurden vis en daarnaast vele eenzame uren thuis doorbrachten.
En m’n zuster die heet Kee
Auteur: Kees Slager
Uitgever: Boer, Den / De Ruiter
ISBN: 9789079875351
Dit boek bevat drieëndertig zelfportretten van de laatste Borselse boerinnetjes, vrouwen die hun leven lang de prachtige streekdracht droegen.Zij vertellen niet alleen over kanten mutsen en gouden oorijzers, maar geven met hun levensverhalen een inkijkje in de positie van vrouwen op het Zeeuwse platteland in de eerste helft van de 20e eeuw. Dit is een boek met barre verhalen over armoede en hard werken op het land of in de huishouding, over vroeg trouwen en snel kinderen krijgen. Verhalen over een tijd en een streek zonder waterleiding, elektriciteit en auto’s, een tijd van fietsen en lopen over modderige polderwegen en winderige dijken naar school en werk. Dit is ook een boek met vrolijke verhalen over ouderwetse dorpen vol winkeltjes en gezelligheid, over het feest van de jaarlijkse kermis en zomeravonden aan de dijk met breiende en babbelende buren. Drieëndertig levensverhalen. Niet spectaculair misschien, maar wel warm menselijk, boeiend en aangrijpend. ‘Een indrukwekkend portret van het boerenleven op Zuid-Beveland in de eerste helft van de vorige eeuw. Een voorbeeldig boekwerk’ (PZC)