Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. BEKU is een wekelijkse twee uur durende radioprogramma, in de lucht sinds 1985, eerst als Radiotopiko en sinds 2007 als BEKU. BEKU wordt uitgezonden bij het radiostation Voz di Boneiru 94.7FM. Het programma biedt een platform aan de hele gemeenschap om de stand van zaken van de lokale holistische cultuur en de dynamische samenleving naar voren te brengen, te bespreken en uit te wisselen. Alle programma’s worden live gestreamd, opgenomen en zijn te bekijken op facebook.
Meer informatie over de verschillende collecties die Bòi Antoin heeft vastgelegd is hier te vinden.
Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Oral history is vooral vastgelegd via het programma ‘Herensia’ (Erfgoed). Veel van deze opnames staan online.
De interviews zijn afgenomen in het Papiaments. Nederlandse interviews zijn afgenomen in de collectie Makambanan na Boneiru (Nederlanders op Bonaire). Meer informatie over de verschillende collecties die Bòi Antoin heeft vastgelegd is hier te vinden.
Journalist en auteur Bòi Antoin heeft op Bonaire de afgelopen jaren een uitgebreide collectie aan Bonairiaans cultureel erfgoed opgebouwd. Makambanan na Boneiru (Nederlanders op Bonaire) is een klein deel, 22 opnames, van de volledige oral history collectie die Bòi Antoin op Bonaire heeft aangelegd.
De video’s zijn online te bekijken.
De strijd voor een gelijkwaardige positie en vertegenwoordiging van vrouwen en mannen in Vlaanderen is al meer dan een eeuw oud. Er zijn grote stappen gezet, maar we zijn er nog niet. Aan de hand van getuigenissen en archiefbeelden schetst de vierdelige reeks ‘Wij, vrouwen’ de evolutie van de positie van vrouwen in onze samenleving, zowel privé als in het publieke leven.
Hoe hebben foute verwachtingen, opvoeding, glazen plafonds, discriminatie, druk, vooroordelen of andere obstakels het vrouwen de voorbije decennia moeilijk gemaakt om zich optimaal te ontplooien? Bijvoorbeeld op het gebied van opvoeding, onderwijs, huwelijk, gezin, seksualiteit, werk en politiek. Hoe zijn ze daarmee omgegaan? Wat hebben actiegroepen, politica’s en individuele vrouwen kunnen veranderen? En hoe ervaren vrouwen al die obstakels vandaag?
In ‘Wij, vrouwen’ brengen vrouwen van alle leeftijden en standen hun verhaal, samen met politica’s, boegbeelden van de vrouwenbeweging en voormalige ‘Dolle Mina’s’. Hun getuigenissen worden geïllustreerd met straffe archiefbeelden. Het zijn nu eens onthutsende en dan weer grappige verhalen over de opvoeding tot huishoudster, knokken om te mogen studeren, de verovering van de mannenberoepen, seksuele taboes en mannen die het nog altijd beter denken te weten. De vier afleveringen focussen achtereenvolgens op seksualiteit, huwelijk en gezin, beroepsleven en de politiek.
‘Wij, vrouwen’ hanteert daarbij de beproefde formule van Kinderen van…: het hele historische én actuele verhaal wordt verteld door betrokken getuigen die de kijker recht aankijken.
Een verrassende blik achter de schermen van de strijd voor vrouwenrechten. Vaak verbluffend archiefmateriaal dat niet in de laatste plaats het seksisme van onze eigen openbare omroep te kijk zet. En achttien vrouwen die je meeslepen in hun verhaal en je met diep respect achterlaten.
Video’s zijn te bekijken indien je bent aangemeld en je Belgische woonplaats of identiteit bevestigd hebt
S1 | Afl.1
Baas over eigen lijf
Strijd om seksuele vrijheid, van taboe op maandstonden tot Metoo
S1 | Afl.2
Vrouwen moeten hun plaats kennen
Decennialang zijn vrouwen opgevoed tot gehoorzaamheid aan de man.
S1 | Afl.3
Welkom in de mannenwereld
Het onderwijs bereidt meisjes lange tijd vooral voor op het huishouden.
S1 | Afl.4
Vrouwen aan de macht
Vrouwen organiseerden zich, verzetten zich en veroverden hun plek
Hieronder een overzicht van de 18 getuigen – of te wel deelnemers aan de documentaire Wij, vrouwen van Canvas – gerangschikt volgens leeftijd.
Indië in je Ziel zijn de persoonlijke verhalen van hen die het vanaf de Japanse bezetting meemaakten, en zij die hiervan de gevolgen kennen als echtgenoot, kind, kleinkind en ja, zelfs achterkleinkind. Welke invloed heeft de oorlog en Indië op hun leven? Van toen tot nu. Hoe voelt dit? En wat doe je ermee?
Aanleiding voor het documentaire project Indië in je Ziel was de te verwachten grote aandacht voor de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog in verband met de onderzoeksresultaten van het onderzoeksprogramma Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië, 1945 – 1950 van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV), het Nederlands Instituut voor Militaire Historie (NIMH) en het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies.
Stichting Oorlogsverhalen wilde een project starten waarin het geweld uit die tijd een plek krijgt in persoonlijke
getuigenissen. Hoofdvragen zijn: Welke invloed heeft de oorlog en Indië op uw leven? Hoe voelt dit? En wat doet u ermee?
Stichting Oorlogsverhalen verzameld nog steeds verhalen die onder dezelfde projectnaam worden opgenomen.
Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, Indonesische revolutie, herbezetting, interneringskampen, krijgsgevangenen, migratie, trauma.
Pia Media heeft in 2022 (in de eindfase van het project) vijf tv-uitzendingen geproduceerd voor Omroep MAX Indië in je Ziel waarin (een deel van) deze interviews gebruikt zijn.
Vijf korte documentaires van de Stichting Oorlogsverhalen waarin zowel Indische Nederlanders als Indiëveteranen geportretteerd worden. Tevens wordt zichtbaar en voelbaar hoe hun ervaringen doorwerken in de tweede, derde en soms zelfs vierde generatie: ook bij hen zit anno nu Indië in hun ziel.
Bij interesse kan contact opgenomen worden met Stichting Nusantara Amsterdam via: info@nusantara-amsterdam.nl.
Stichting Nusantara Amsterdam heeft in het kader van het project Zwart onder Oranje 17 interviews afgenomen met jongeren die hun familiegeschiedenis in voormalige Nederlandse koloniën hebben liggen. Nadat er 13 interviews zijn afgenomen is een bijeenkomst georganiseerd waarin hun verhalen gedeeld werden. Vervolgens zijn nog 4 jongeren geïnterviewd. Een aantal jongeren heeft dit initiatief vervolgens omarmt. Onder de naam Zwart x Oranje organiseren zij verschillende activiteiten waarin zij het koloniaal verleden koppelen aan hedendaagse maatschappelijke thema’s zoals herdenken, vrijheid en racisme.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1980 – 2017.
Er wordt voornamelijk over Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. koloniale geschiedenis en invloed
van de familiegeschiedenis op het eigen leven.
Website Nusantara Amsterdam: https://nusantara-amsterdam.nl/
Bij interesse kan contact opgenomen worden met Stichting Nusantara Amsterdam via: info@nusantara-amsterdam.nl
Bij de oprichting van Stichting Nusantara Amsterdam in 2006 is besloten om samen met Stichting Zieraad de levensverhalen vast te leggen van bezoekers van de soosmiddagen die Stichting Nusantara Amsterdam organiseerde. Binnen dit vertelproject zijn 11 interviews afgenomen. Van de interviews zijn video- en audio opnames gemaakt door Ben en Ineke Vink. 10 van de interviews vormden de basis voor het boek Antara Nusa, levensverhalen van ouderen uit Indië/Indonesië (2018) samengesteld door Yvette Kopijn (stichting Zieraad) met medewerking van Hanoch Nahumury, secretaris van Stichting Nusantara Amsterdam en Armando Ello, fotograaf. Gedurende het schrijfproces zijn verschillende vervolg interviewsessies gehouden waar geen opnamen van beschikbaar zijn.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2017. Er wordt voornamelijk over Indonesië, Java, Sumatra, Ambon en Nieuw-Guinea en Nederland gesproken.
Thema’s zijn o.a. kolonisatie, onafhankelijkheidsstrijd, Japanse bezetting, Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, migratie, RMS, opvoeding, jeugdjaren, identiteit, klassensamenleving, verlies, ontheemding, ontworteling, veerkracht, moed, racisme.
Relevante linkjes: Website Nusantara Amsterdam: https://nusantara-amsterdam.nl/
Facebookpagina Stichting Zieraad: https://www.facebook.com/StichtingZieraad/
Antara Nusa. Levensverhalen van ouderen uit Indië/Indonesië.
Kopijn, Y.
LM Publishers, 2018
Door de jaren heen is er heel wat geschreven over afwikkeling en verwerking van het einde van Indië. Opvallend dominant is daarbij de stem van de totoks (witte Nederlanders). Dit boek wil de lezer een alternatief, meerstemmig perspectief aanbieden. Aan het woord komen ouderen van Indische, Molukse, Timorese, Indonesisch-Chinese en Surinaamse afkomst.
Dvd overgezet naar digitale audiobestanden (MP4)
De collectie is beperkt openbaar. Bezoekers van het Kenniscentrum kunnen de interviews bekijken/beluisteren. De voorwaarden voor gebruik verschillen per interview.
Het aantal joden in de voormalige kolonie Nederlands-Indië is altijd beperkt gebleven. De joden kwamen uit verschillende landen. De Nederlandse joden, de grootste groep, woonden verspreid over de hele Indische archipel, met name op Java, Sumatra en Celebes (Sulawesi). Joden afkomstig uit Irak, ook wel ‘Bagdad-joden’ genoemd, woonden vooral in Soerabaja en vormden daar een hechte gemeenschap. Ook joden uit Midden- en Oost-Europa vestigden zich in Indië. Later kwamen daar enkele honderden vluchtelingen bij, uit o.a. Duitsland, Oostenrijk en Palestina. De reden om naar Indië te gaan was voor zowel joden als niet-joden vaak dezelfde: de carrièremogelijkheden die de kolonie bood in een tijd dat de banen in Europa schaars waren.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – 2014.
Er wordt voornamelijk over Indonesië, Bandung, Jakarta, Surabaya, Israël/Palestina en Jeruzalem, Italië, Genua, Oostenrijk, Wenen en Nederland, Rotterdam gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, bevrijding, Anschluss, alia, Joden in de Indonesische archipel, zionistenbond, kinderen, kamp Adek.
Lijst met namen en korte beschrijving via online-database JCK
Het Joods Historisch Museum presenteerde van 13 oktober 2014 t/m 8 maart 2015 de tentoonstelling Selamat Sjabbat. Deze tentoonstelling vertelt het onderbelichte verhaal van de joden in Nederlands-Indië. De expositie neemt de bezoeker mee naar het einde van de negentiende eeuw, de koloniale tijd, de oorlog in de Pacific en de naoorlogse situatie. Unieke historische objecten, foto’s en interviews onthullen ontroerende verhalen. Het hedendaagse joodse leven in Indonesië is begin 2014 gefotografeerd door Pauline Prior. Het is voor het eerst dat er in een tentoonstelling aandacht wordt besteed aan het joodse leven in Nederlands-Indië en Indonesië, een relatief onbekend deel van de Nederlandse en joodse geschiedenis.
Voor het gebruik van de interviews voor onderzoeks- en educatieve doeleinden is het noodzakelijk vooraf toestemming aan te vragen bij het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. De transcripten kunnen worden opgestuurd. De interviews zijn enkel op locatie te
beluisteren.
De hoofdvragen voor de interviews met voormalige Molukse bewoners zijn: Hoe was het dagelijks leven voor de Tweede Wereldoorlog? Hoe heeft u de migratie ervaren? Hoe heeft u uw tijd in woonoord Schattenberg ervaren. Hoe zag het dagelijks leven eruit? Hoe heeft u de verhuizing naar de wijken ervaren? Bij een deel van de interviews zijn egodocumenten en foto’s opgenomen.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – heden.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, migratie, ontvangst in Nederland, dagelijks leven in woonoord Schattenberg, opvoeding, Molukse wijken, onderwijs, eten, geloof, Nederlandse cultuur.
Abuys, G., Martín, J., & Mulder, D. (2011). Molukkers in kamp Westerbork:
het verhaal van woonoord Schattenberg 1951 – 1971. Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Molukkers in kamp Westerbork is een prachtig lees- en kijkboek met ruim 300 foto’s, documenten en tekeningen. Het geeft een fascinerend beeld van een Molukse wereld op de Drentse hei. Tal van oud-bewoners, zowel Molukkers als inwonend personeel, komen aan het woord en vertellen over het dagelijks leven in het kamp. Ook omstanders vertellen over hun contacten met een andere cultuur. Voor de meeste betrokkenen is woonoord Schattenberg een onvergetelijke ervaring geweest, waar ze met een warm gevoel en vaak heimwee aan terugdenken. Op 22 maart 1951 arriveerden de eerste Molukse gezinnen in het voormalige doorgangskamp Westerbork. Deze oud KNIL-militairen en hun families waren in opdracht van de Nederlandse overheid vanuit het voormalige Nederlands-Indië naar Nederland gekomen. De naam kamp Westerbork werd gewijzigd in woonoord Schattenberg. In de loop der jaren zouden er meer dan 3.000 Molukkers komen te wonen. Er kwam een school, een ziekenhuis, een schouwburg, een bioscoop en een badhuis. Gaandeweg ontstonden vele contacten met de Nederlandse bevolking. Zo boden handelaren hun koopwaar aan of openden na de invoering van de zelfzorg een winkel in Schattenberg. Het verblijf in het woonoord zou tijdelijk zijn. Maar de beloofde terugkeer naar hun vaderland bleek een illusie en zo werd de Molukse bewoningsgeschiedenis de langste van het kamp. De laatste Molukse gezinnen vertrokken pas in 1971.
Jarenlang lag de nadruk in Herinneringscentrum Kamp Westerbork op de periode 1939 – 1934 en de overgang naar het kamp als interneringskamp.
Eind jaren 1990 vindt er een kentering plaats. Het uitgangspunt wordt de gehele geschiedenis van de plek. Er komt onder andere meer aandacht voor de Indische periode, de jaren 1950 – 1951, waarin het kamp als opvangcentrum of repatriëringskamp voor Indische Nederlanders fungeerden die net waren aangekomen in Nederland. In maart 1951 werd De Schattenberg ontruimd. De bewoners verhuisden naar hotels en pensions.
De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1930 – heden. Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, dagelijks leven, interneringskamp, opvoeding, bevrijding, Indonesische revolutie, migratie, ontvangst in Nederland, relatie met Indonesië.
Abuys, G., Oomen, M., & Mulder, D. (Eds.). (2001). Welkom in Holland!
Indische Nederlanders in kamp Westerbork, 1950-1951: Vol. 8 van Westerbork cahiers. Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
Documentatie over het leven van en interviews met in 1950 naar Nederland gerepatrieerde Indische Nederlanders in het opvangkamp ‘De Schattenberg’, het voormalige doorgangskamp ‘Westerbork’.
Een vergeten periode in de geschiedenis van kamp Westerbork en een onderbelichte tijd uit het verleden van ons land is die van de gerepatrieerde Indische Nederlanders. Vanaf 1950 kwamen zij naar Nederland, eerst gehuisvest in contractpensions en opvangkampen. Een van deze kampen was het voormalig Judendurchgangslager Westerbork dat toen de naam ‘De Schattenberg’ kreeg.
In dit achtste Westerbork Cahier wordt een beeld gegeven van de Indische wereld, de overtocht en de opvang van gerepatrieerden in Nederland. Tal van oud-bewoners van De Schattenberg komen aan het woord en vertellen over het leven in het kamp maar ook van hun latere geschiedenis. Het is een verhaal ‘van sambal goreng tot frikandel, van zonnesteek tot kippevel’.”