Oudere migranten, die in de jaren zestig naar Nederland kwamen en bijvoorbeeld werkten bij Melkunie en de Fokkerfabriek, gaan hun verhalen vertellen voor de klas. Dit om het migrantenleven in de spotlight te zetten en de geschiedenis onder de aandacht te brengen bij scholieren. ‘Zonder hen was de Nederlandse economie nooit sterk zoals het nu is’, aldus initiatiefnemer van het project Sahin Yildirim.

In de jaren vijftig en zestig van de vorige eeuw ontstond er in Nederland een groot gebrek aan arbeidskrachten. Nadat men eerst gastarbeiders uit landen als Italië, Spanje, Joegoslavië, Griekland en Turkije had aangetrokken, kwam er eind jaren zestig een stroom van arbeiders uit Marokko op gang.

‘Migrantenouderen hebben veel meegemaakt. Vanuit een ander land en een andere cultuur, gingen ze pionieren en bouwen aan een betere toekomst. Hoe was dat? Wat lieten ze achter en wat hebben ze in Nederland gevonden? Het project ‘De levensverhalen van migrantenouderen in de klas’ gaat met verhalen van migrantenouderen aan de slag en geeft ze een podium waar ze trots mogen zijn op hun levensverhaal. Middels gastlessen op scholen willen we leerlingen/ scholieren kennis maken met het begrip ‘migratie’ , ‘cultuur’, ‘erfgoed’ en de geschiedenis van migrantenouderen uit hun stad. Wij geloven dat het vertellen van deze verhalen bijdraagt aan het besef van eigen identiteit en dat wij leven in een samenleving van vrede, solidariteit en vrijheid’, aldus Sahin Yildirim.

Les over migratie

‘Middels gastlessen op scholen willen we leerlingen kennis laten maken met het begrip ‘migratie’ en de geschiedenis van migrantenouderen uit hun stad. Vervolgens worden deze opa’s en oma’s door de kinderen geïnterviewd en worden hun verhalen opgetekend. De verhalen worden zo teruggegeven aan de ouderen en zo breed mogelijk gedeeld met inwoners van de stad’, vertelt Yildirim. ‘Met het vastleggen van deze migratieverhalen brengen we onze gezamenlijke geschiedenis in beeld en genereren aandacht voor migratie in het algemeen en migrantenouderen in het bijzonder.’

Als een van de grootste en belangrijkste musea en herdenkingscentra over de Holocaust heeft het United States Holocaust Memorial Museum (USHMM) een uitgebreid aanbod aan lesmateriaal over de Holocaust, zowel om online les mee te geven als om in de klas te gebruiken. Naast gerichte lesplannen voor elk onderwijsniveau heeft de website van het museum een indrukwekkende Encyclopedie van de Holocaust en zijn honderden (primaire) bronnen en foto’s over de Holocaust vrij toegankelijk, en waar nodig vertaald in het Engels.

In de encyclopedie is allerlei informatie te vinden, over personen, plaatsen, gebeurtenissen en ontwikkelingen. Op een zeer toegankelijke wijze is deze informatie zowel via beeld, geluid als video te benutten voor zowel binnen als buiten de les.

De documentaire “Auschwitz, ons verhaal” is beschikbaar voor vertoning in onderwijsinstellingen!

Enkel docenten van onderwijsinstellingen (hoogste klas lager onderwijs en middelbaar, voortgezet, hoger onderwijs) kunnen toegang aanvragen tot een besloten gedeelte van de site, met daarop de documentaire van 40 minuten en het document met achtergrondinformatie en een educatieve les met vragen op twee niveaus.

Ben je docent? Aarzel niet en vraag de toegang op door het sturen van een email aan  onsverhaal@smolinski.nl vanaf het email account van de school. Dan kun je de inhoud bekijken en in de klas gebruiken. Heb je al een wachtwoord? Klik dan hier. 

Het bijbehorende lesmateriaal, inclusief een Handleiding voor de docent

De documentaire is ook te vinden via het menu “Op School”.

N.B. Leerlingen die meer interviews willen zien of een scriptie willen schrijven kun je ook doorverwijzen naar de “Interviews” pagina op deze website.

De documentaire ‘Sporen van Indië’ vertelt de landelijke geschiedenis aan de hand van lokale voorbeelden. Er is speciaal lesmateriaal ontwikkeld om landelijk te kunnen gebruiken door scholen in heel Nederland.

LESPAKKET PO

Karlijn Naaijkens heeft een speciale lessenserie ontwikkeld voor het PO: drie lessen van 30 tot 40 minuten voor groep 7 en 8.

LESSENPAKKET VO

Alex Heeringa ontwikkelde het lespakket voor het VO: drie lessen van 60 minuten voor elk niveau aan te passen door de docent, maar meestal geschikt vanaf 3 HAVO.

Alle lespakketten zijn vormgegeven door Evelien Kalberg.

OP TIJDPAD

Wat gaan we doen?

We gaan op tijdreis. Op zoek naar het verleden. Dat doe je door je opa of je oma of een andere oudere te ondervragen. Het interview ga je opnemen met een videocamera. Je gaat twee keer op stap samen met een medeleerling. De ene keer ben jij degene die de vragen stelt. Dan is je medeleerling cameraman/vrouw. De tweede keer gaat het andersom. De opnames die jullie maken kunnen bewaard worden in een archief. Ze worden later misschien gebruikt voor het maken van geschreven verhalen over vroeger, of een film of een toneelstuk. En als je later zo oud bent als je opa nu, kun je jezelf in de oude opname terug zien en horen als kind, dat met die al lang overleden opa over vroeger praat.

Waarom zou je eigenlijk oudere mensen interviewen?

Natuurlijk is het leuk om een keer te doen alsof je journalist bent. En je kunt over vroeger heel andere dingen horen dan je leert op school. Over gewone dingen als eten of verliefd worden. Over leven zonder telefoon of computer. Soms kom je bij een interview dingen tegen die in de geschiedenislessen wel verteld zijn, maar nu pas voor je gaan leven. Omdat iemand die het meemaakte er zelf over vertelt. Dan lijkt het wel eens of je er zelf ineens ook bij bent. Dat je meereist op het tijdpad. Je kunt vragen wat je wilt. Verderop in dit boekje vind je alvast wat voorbeeldvragen. Je zult merken dat oudere mensen het vaak heel leuk vinden als ze jou kunnen vertellen hoe het vroeger was. Zo worden verhalen in de familie doorgegeven.

In tijden waarin racisme, antisemitisme en polarisatie je om de oren slaan, is het van belang om deze moeilijke onderwerpen zo vroeg en goed mogelijk bespreekbaar te maken. Na de Oorlog vertelt daarom de familieverhalen uit de Tweede Wereldoorlog aan kinderen en jongeren om hen te confronteren met discriminatie en ontmenselijking op grote schaal.  Op zo’n manier dat het verhaal als het ware onder je huid kruipt.

Vanuit de kracht van het persoonlijke verhaal maken onze gastsprekers een link naar de hedendaagse maatschappelijke ontwikkelingen; in de wereld, Nederland, de klas en bij de leerling zelf. Uiteindelijk draait het om de vraag hoe de leerling zichzelf verhoudt tot zaken zoals racisme en polarisatie. Daar houden wij hen een spiegel voor.

Om onze gastsprekers beslagen ten ijs te laten komen, ontwikkelen zij hun verhalen in tekst, vorm en beeld onder professionele begeleiding. Tijdens dit traject dat ruim vier maanden duurt, worden hun presentatie- en didactische vaardigheden getraind.

Een gastles bij Na de Oorlog bestaat uit een beeldend verhaal, een reflectie in de vorm van een gesprek/discussie en een actieve component.

Erf Goed! is een perfect hulpmiddel voor de leerkracht in het lager onderwijs die de klas in contact wil brengen met de verhalen en de emoties die het erfgoed te bieden heeft. Erfgoededucatie kan zonder grote moeite in de bestaande omgeving van de klas worden geïntegreerd.

Het boek stelt de leerkracht een aantal prikkelende lessuggesties voor. Deze suggesties worden opgedeeld per leeftijdsgroep en per erfgoeddomein.

Aan de hand van de verwerkingspagina’s in het bijhorend boekje Knip Goed! komen de leerlingen met het erfgoed in contact.

In het hoofdstuk ‘het domein van het MONDELING ERFGOED’ wordt er stilgestaan bij hoe men met mondeling erfgoed in de klas moet omgaan.

Erf Goed! en Knip Goed! zijn initiatieven van CANON, Erfgoeddag en Open Monumentendag.

In de jaren 60 was er in Nederland heel veel werk, maar er waren niet genoeg mensen die dat werk wilden of konden doen.  Nederlandse bedrijven gingen op zoek naar mensen in andere landen zoals Griekenland, Turkije en Marokko. Ze kwamen hier zwaar werk doen in fabrieken of in de haven en werden gastarbeiders genoemd. Nizar ontmoet de 11 jarige Dunya, wiens opa als gastarbeider naar Nederland kwam. Meral zingt een lied over haar opa, één van de eerste gastarbeiders.

Hoe was de bezetting tijdens de jaren ’40 voor hen? En na de bevrijding? Een ooggetuige vertelt.

Voor wie?
Groep 7 en 8

Werkvorm
Een ooggetuige vertelt zijn of haar persoonlijke verhaal over de Slag om Arnhem in het Airborne Museum of in de klas. ‘Ooggetuigen vertellen’ is alleen te boeken in combinatie met het educatieve programma Koffers vol verhalen.

Duur
60 minuten

Voor wie?
Eerste klas VMBO, HAVO en VWO

Werkvorm
Een ooggetuige vertelt zijn of haar persoonlijke verhaal over de Slag om Arnhem in het Airborne Museum of in de klas. ‘Ooggetuigen vertellen’ is alleen te boeken in combinatie met een van onze educatieve programma’s.

Duur
60 minuten

De leerlingen krijgen eerst een interactieve introductie over de Slag om Arnhem en gaan vervolgens zelfstandig in het museum met hun koffer op onderzoek uit. Nadat de leerlingen het verhaal van hun koffer hebben leren kennen, delen ze hun bevindingen met elkaar. Afsluitend wordt er een bezoek gebracht aan de Airborne Experience in de kelder.

De les Koffers vol Verhalen sluit naadloos aan op het canonvenster De Tweede Wereldoorlog.

Voor wie?
Groep 5, 6, 7 en 8

Werkvorm
Zelfstandig werken, samen beginnen en samen eindigen

Duur
Twee uur inclusief bezoek Airborne Experience in de kelder

Voor wie
Eerste klas VMBO, HAVO, VWO (NL/EN/TTO). Speciaal Onderwijs? Neem contact met ons op.

Werkvorm
Zelfstandig werken na gezamelijke introductie, met gezamelijke afsluiting.

Duur
Twee uur, inclusief bezoek Airborne Experience.