De laatste getuigen

De laatste getuigen is een vijfdelige documentaire die in 1991 door Luckas Vander Taelen werd gemaakt in opdracht van VTM. Het is een tijdloos document dat ook 20 jaar later nog niets aan kracht heeft ingeboet. In de reeks zien we hoe de cineast met veertien Belgische overlevenden terugkeert naar de concentratiekampen waar ze tijdens de Tweede Wereldoorlog werden vastgehouden. Zeven van hen zijn joden en de zeven anderen werden door de nazi’s en hun handlangers opgepakt en gedeporteerd omwille van hun politieke overtuigingen en verzetsdaden.

Luckas Vander Taelen sprak uitvoerig met die laatste getuigen van de nazigruwel, eerst hier in België en daarna tijdens een reis naar de kampen waar ze tijdens de oorlog maanden of jaren hadden gevangen gezeten. Zo keerden ze terug naar Dachau, Ravensbrück, Natzweiler, Mauthausen, Buchenwald, Gross-Rosen, Bergen-Belsen, Auschwitz-Birkenau en andere plaatsen.

Ze getuigen over hun ervaringen, vanaf het ogenblik dat ze werden opgepakt, hun deportatie, aankomst en leven in de kampen, en later hun bevrijding en thuiskomst in België. Het resultaat is een van de meest treffende en indringende documenten over deze vreselijke periode in de geschiedenis in ons land.

Tijdens de opnames kwam er nog een vijftiende getuige bij: de jood Samuel Hejblum werd op 5 augustus 1942 naar het kamp van Auschwitz-Birkenau afgevoerd. Daar werkte hij gedurende twee weken bij een speciaal commando dat dienst deed in de eerste gaskamers. Hij moest onder meer de lijken naar de crematoria dragen. Later moest hij ook de goederenwagons waarmee de Joden uit alle delen van Europa in Auschwitz werden aangevoerd, leegmaken en hun schamele bezittingen sorteren. Het is een unieke getuigenis van een van de weinige overlevenden van een Sondercommando.

In 2004 oogstte Jens Franssen succes met zijn radioreeks De laatste getuigen met 30 interviews van gewone Vlamingen over de bezetting, later gepubliceerd als : De laatste getuigen. Vlamingen over hun Tweede Wereldoorlog.

In De laatste getuigen vertellen Vlamingen over hun unieke ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog: Belgische soldaten die in mei 1940 werden overrompeld door de Achttiendaagse Veldtocht, mannen en vrouwen die uit overtuiging kozen voor de collaboratie, of voor het verzet, joden die werden gedeporteerd naar vernietigingskampen, politieke gevangenen die werden opgesloten in Duitse concentratiekampen, burgers die werden gebombardeerd, landgenoten die hielpen bij de landing in Normandië en de bevrijding van België in 1944, landverraders die tijdens de repressie de rekening kregen gepresenteerd…Voor de oorlog waren zij gewone mensen.