Het zwijgen van Maria Zachea

Alle twaalf de broers en zusters – de eerste is in 1934 geboren, de laatste in 1953 – komen aan het woord, waarin de herinneringen aan het grote gezin, de (zieke) moeder, de moeilijke vader en de dode broer centraal staan.

Judith Koelemeijer is al haar ooms en tantes (en haar vader) langsgegaan om hun verhalen te horen. Dat zal ongetwijfeld met een cassetterecorder zijn geweest. In het vooraf rept Koelemeijer zelf van ‘een persoonlijke oral history’ waarin ze begint met de oudste en eindigt met de jongste.

Judith Koelemeijer raakte geïntrigeerd door het beeld van de zwijgende moeder – haar oma – en ging op zoek naar de geschiedenis van haar familie. Ze vroeg zich af wat de twaalf kinderen dachten over hun moeder, nu ze avond aan avond tegenover haar zaten. Wat wisten ze van haar? Wat wisten ze eigenlijk van elkaar? Hoe keken ze terug op hun gezamenlijke jeugd in de jaren vijftig en zestig?
Hun verhalen zijn onthullend. Want hoe dicht ze vroeger ook op elkaar leefden, de broers en zussen blijken elkaar nauwelijks te kennen. Iedereen hield zijn zorgen voor zichzelf en zweeg. En alle twaalf bewaren, zonder het van elkaar te weten, volstrekt andere herinneringen aan hoe het destijds was. In Het zwijgen van Maria Zachea vertellen ze elk hun eigen verhaal: de keurige oudste dochters die zo laat trouwden, de ‘professoren’ die in de stad studeerden, de ‘werkers’ die het hoveniersbedrijf van hun vader overnamen, de ‘kleintjes’ die de vrijheid veroverden.

Het zwijgen van Maria Zachea is niet alleen de voor velen herkenbare geschiedenis van een groot, katholiek gezin in tijden die razendsnel veranderden. Het is ook het eigentijdse verhaal van twaalf broers en zussen die samen moeten beslissen over leven en dood van hun stille moeder – en daarbij angstvallig proberen de harmonie te bewaren.