Op redens oer, schaatsverhalen
Hylke Speerstra
Bornmeer, 1984
Speerstra heeft het over de helden van het ijs: hardrijders én -rijdsters en ook over enkelen, die deelnamen aan Elfstedentochten. Die tochten zijn boeiend beschreven; de wijze waarop de worsteling en het doorzetten op de zwaarste er van wordt weergegeven, is soms adembenemend.
De grote Friese ijskampioenen van de kortebaan waren wereldberoemd in eigen landschap. Namen die doorleven. Mannen en vrouwen die in het begin van de 20ste eeuw soms een hele boerderij met land en vee bij elkaar rijden. Ja, het ging niet alleen om de eer; in arme tijden gaat soms nog meer om het geld.
Zo vormen hun verhalen ook een afspiegeling van de scherpe sociale verschillen en de bikkelharde strijd om het bestaan in de eerste helft van de 20ste eeuw. Hier zijn vrouwen en mannen aan het woord die weten van buigen en barsten, van doorzetten en – soms – ook wel eens een rare misslag. Op verzoek van sommige vertellers zijn in de eerste en tweede druk de namen van de vertellers niet genoemd. Na overleg met de nabestaanden in latere drukken wel. Want zij zijn helden, ze zijn een voorbeeld voor alle Friezen, ook voor de ijsprofessionals van vandaag.
Sterke karakters, en hoe sterk waren ze ook van lijf en lichaam. De 15 geinterviewden van 1982 zouden ruim 88 jaar worden!
Inhoud
Iisleafde – Anne Visser-van Keimpema (1893-1985) Himpens/Earnewâld
De deserteur – Hilbrand Rudolphy (1897-1989) De Gordyk
It ferbûn fan Beets – Pyt Dykstra (1895-1986) Nij Beets
De erflike ferplichting – Albert Koning (1907-1998) Nijetrine/Wolvegea
De faam fan Spaltenbrêge – Easger van der Meer (1889-1987) Grou/Akkrum
It geile iis – Bouke de Vries (1907-1988) Sint Nyk
De Alvestêderider – Abe de Vries (1907-1995) Dronryp/Parys
Sipke Castelein (1911-1995), Wergea/Warten
It koarte draachflak – Gepke Fokkema (1895-1986) Feanwâldsterwâl/Hurdegaryp
De fiifentweintich-gûne-rider – Piter Brouwer (1904-1985) Langwar/De Wylgen
It bline momint – Thys Klompmaker (1903-1987) Aldehaske
It wûnder fan Snikswaach – Jolle de Jong (1907-1989) Sniksweach
Jaap Slof (1902-2002) De Jouwer
Trije oan de stok – Marie de Groot (1911-1999) Wergea
Klompen – Pietsje Feitsma (1918-1991) Hilaard/It Hearrenfean