Over Indië

De laatste ooggetuigen van het koloniale verleden in Indonesië

Van de dertig mensen die zijn geïnterviewd in dit boek, waren er toen het boek naar de drukker ging nog maar negentien in leven. Het is pijnlijk, maar niet verwonderlijk, aangezien zij leefden in een kolonie die in 1942 ophield te bestaan. Eerst bezette Japan het land dat voorheen in Nederlandse handen was. In 1945 werd de Indonesische onafhankelijkheid uitgeroepen, gevolgd door nog vier bloedige oorlogsjaren tot Nederland zich neerlegde bij deze onafhankelijkheid. Dat steeds meer mensen die zich deze tijd kunnen herinneren overlijden, onderstreept de urgentie van deze bundel gesprekken met deze ‘laatste ooggetuigen’.

Journalist Frank Vermeulen, redacteur van NRC, sprak hen de afgelopen jaren. Zelf is hij eerder correspondent geweest in Jakarta. Zijn moeder was in de koloniale tijd als dochter van Nederlandse ouders geboren in diezelfde stad. Haar overlijden maakte hem extra bewust van het feit dat de mensen die Indonesië in deze tijd hebben meegemaakt, niet lang meer te leven hebben. Tegelijkertijd merkte hij dat er veel jonge mensen zijn die juist weinig over deze tijd gehoord hebben. Het motiveerde hem in 2020 met deze serie gesprekken te starten.

Vermeulen kiest ervoor om de geïnterviewden vrijwel exclusief aan het woord te laten. Op een korte inleiding en conclusie van het boek na, geeft hij zelf geen expliciete duiding of context. Dit laat hij aan de vertellers over. In elk hoofdstuk vertelt een ooggetuige over diens ervaringen, zowel voor als na de onafhankelijkheid, inclusief hun komst naar Nederland. Vermeulen heeft zijn interviewvragen weggelaten omdat hij vond dat de verhalen hierdoor een ‘directere impact’ krijgen.