Terug van weggeweest

Publicist Johan van Gelder kwam in het bezit van de originele Duitse razzia lijsten die gebruikt werden om de Groninger joden op te pakken. De gemeente Groningen had een belangrijk aandeel in de samenstelling van de lijsten, evenals de landelijke overheid.
Groningen werd zoals vele gemeenten gezuiverd van haar joodse inwoners. Zonder slag of stoot werd het merendeel van de joodse inwoners tijdens de Tweede Wereldoorlog voorgoed verdreven. 

In ‘Terug van weggeweest’ getuigen overlevenden in Nederland, Israël en de Verenigde Staten – die door een merkwaardige samenloop van omstandigheden terugkeerden – en ook niet-joden over joods Groningen met de nadruk op de jaren dertig en veertig. Die jaren waren zo kenmerkend, omdat er enerzijds sprake was van een bloeiende joodse gemeenschap, die ook zo haar problemen kende – welke anderzijds door een schrikbewind in betrekkelijk korte tijd werd vernietigd.

In deze oral history Van Gelder de verhalen van de mensen zelf horen. Oud-Groningers die het hebben meegemaakt laten vertellen. Van Gelder ging met zijn bandrecorder naar de mensen toe en tikte hun verhalen allemaal uit en bewerkte ze.