Transmemo

TRANSMEMO is een tweejarig onderzoeksproject over intergenerationele overdracht van herinneringen, meer bepaald de manier waarop herinneringen aan het verzet en de collaboratie tijdens de Tweede Wereldoorlog worden doorgegeven van ouders op hun kinderen en kleinkinderen.

De gebruikte methode is de mondelinge geschiedenis. Via interviews met drie generaties (overlevenden-kinderen-kleinkinderen) wordt nagegaan hoe bepaalde beeldvormingen over de collaboratie en het verzet in familiale kring werden gevormd. Zo willen we beter begrijpen hoe collectieve herinneringen in een samenleving zo hardnekkig kunnen worden, wat in dit geval bijvoorbeeld relevant is m.b.t. de verschillende beeldvormingen rond WO II in Franstalig België en Vlaanderen.

Het project gebruikt ook de omvangrijke collectie mondelinge bronnen van het CegeSoma, en wil deze historische collectie voor het eerst ontsluiten voor de studie naar collectieve herinnering. De tijdens het project gemaakte interviews zullen gedeponeerd worden bij het CegeSoma.

Het project heeft ook een maatschappelijk luik: het wil kinderen en kleinkinderen van collaborateurs en verzetsleden met elkaar confronteren en in dialoog laten treden met elkaar over de manier waarop het verleden van hun (groot)ouders hun eigen leven en opvattingen heeft gevormd. Het moet leiden tot een beter begrip over de verwerking van WO II in België, maar meer globaal ook over de rol die onopgeloste collectieve trauma’s uit het verleden spelen in het creëren van blijvende maatschappelijke spanningen.

De reeks zal worden uitgebracht door de Belgische radiozenders en zal ook als podcast beschikbaar zijn op de website  Belgium WWII van het CegeSoma.

Dit boek is het resultaat van jarenlang onderzoek van Koen Aerts (Universiteit Gent/CegeSoma-Rijksarchief). Op basis van tientallen interviews met kinderen van Vlaamse collaborateurs onderzoekt hij hoe de collaboratie en naoorlogse repressie in Vlaanderen blijft nazinderen doorheen de verschillende generaties.

Aerts combineert dit met een bredere politieke en socio-culturele geschiedenis van de naoorlogse beeldvorming rond de collaboratie en repressie, zodat dit boek een ruimer standaardwerk wordt over het ‘onverwerkte verleden’ van WOII in Vlaanderen en België.

Een deel van het  vervolgonderzoek voerde Koen Aerts verder uit binnen het TRANSMEMO project (BRAIN-Belspo), waarvan CegeSoma (Rijksarchief) een partner was.