menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

De andere kant van de Bersiap

Titel: De andere kant van de bersiap: Een reconstructie van de interneringen in en de evacuaties uit de republikeinse kampen op Java, oktober 1945-mei 1947

Auteur: Mary van Delden

Uitgever: Walburgpers, Zutphen, 2024

ISBN: 9789464561760

 

Titel: De republikeinse kampen in Nederlands-Indië oktober 1945 – mei 1947: orde in de chaos?

Auteur: Mary van Delden

Uitgever: Mary van Delden, Kockengen, 2007

ISBN: 9789081184519

Decennialang is in de media, in publicaties en op websites – zonder enige nuancering – gesproken over gewelddadige, ongedisciplineerde, gehersenspoelde en ongeorganiseerde Indonesische jongeren die na de Japanse capitulatie – onder de naam pemoeda – moordend en plunderend door Java trokken. Daarbij zouden tienduizenden doden zijn gevallen. Uit de reconstructie van de interneringen in en de evacuaties uit de zogenoemde republikeinse kampen blijkt dat lang niet alle pemoeda gewelddadig waren. ‘De andere kant van de bersiap’ is dat pemoeda in meerderheid reageerden op de oproep van Soekarno om alle bedreigde Nederlandse (en Ambonese en Menadonese) mannen en oudere jongens tussen 11 en 19 oktober 1945 in republikeinse kampen te interneren om bloedvergieten te voorkomen. Vrouwen en kinderen volgden vanaf eind oktober tot medio december.

 

Voor de totstandkoming van dit onderzoek heeft Mary van Delden meer dan honderd ooggetuigen en Indonesische veteranen geïnterviewd. In 2007 promoveerde Van Delden reeds op dit onderwerp. Haar proefschrift is online beschikbaar.

 

Zie eveneens dit gesprek tussen de interviewer Michal Citroen met Van Delden over haar proefschrift van OVT (VPRO).

Het Interbellum

Acht programma’s over de jaren tussen de wereldoorlogen. Over gebroken geweertjes en fascisten, over radio en revue, over stakingen en crisis, over Troelstra en Colijn.

 

afl. 1: De vergissing van Troelstra

 

In 1917 rommelt het in heel Europa. De Russische Tsaar moet het veld ruimen, in Oostenrijk wankelt de troon. De sociale revolutie lijkt in aantocht. Ook in Nederland wordt het rumoerig. In het hongerende Amsterdam breekt het aardappeloproer uit. Even leek het er in november 1918 op dat de revolutiegolf vanuit Rusland en Duitsland naar Nederland zou overslaan. Angstige SDAP-leiders denken dat de revolutie voor de deur staat en laten hun voorman vallen; de Oranje-hysterie doet de rest. De revolutie mislukt.

Historische fragmenten van en interviews met:

  • politiecommissaris Voordewind, betrokken bij de schietpartij in A’dam tijdens het hongeroproer
  • Jan de Ronde, van de soldatenraden
  • G. van het Reve senior
  • journalist Cor Schilp
  • voormalig Rotterdams SDAP-voorzitter Arie de Zeeuw
  • J. Moor, arbeider, destijds aanwezig op de demonstratieve SDAP-vergadering waar Troelstra zijn revolutionaire rede hield.
  • oud-Waarheid-hoofdredacteuren Koejemans en Barend Lutheraan
  • Martha Molendijk, oud-voorvrouw van de AJC

AFL. 2: NOOIT MEER OORLOG

 

Deze aflevering gaat over het dienstweigeren in de jaren rond de eerste Wereldoorlog en vlak daarna, de Internationale Anti-Militaristische Vereniging (IAMV), Kerk en Vrede, de anti-Vlootwetdemonstratie, en de verwarring rond de Spaanse burgeroorlog.

Historische fragmenten van en interviews met:

  • Wim Wessels, actief in de anarchistische jeugdbeweging en IAMV, dienstweigeraar
  • Ge Nabrink, lid Jongelingen Geheelonthoudersbond en IAMV, heeft ook brochure geschreven over de Scheveningse strafgevangenis,waar twee dienstweigeraars zijn overleden in 1929
  • Joke Roos, lid vanaf de oprichting van Kerk en Vrede, wijst op grond van het evangelie iedere vorm van geweld af.
  • Wim Jong, actief antimilitarist, over de Vlootwet en de acties daartegen
  • Mw. Sirks: rede in 1926 voor het Utrechts Dienstweigeringscongres (nagesproken door Kiki Amsberg)
  • Nico Busscher, lid AJC, over zijn gevangenschap in Scheveningen en de represailles tegen zijn familie
  • Bas Roschar, actief in IAMV, o.a. over colporteren.
  • Weduwe Motz over het dienstweigeren van haar man, Rotterdammer Wim Motz
  • Wim Jong en Wim Wessels over de kwestie van de Spaanse Burgeroorlog: wél of niet meevechten?

AFL. 3: DE OPKOMST VAN DE RADIO

 

De opkomst van de radio betekende een doorbraak van het massa-amusement. In 1919 experimenteerde Ir. A. a Steringa Idzerda als eerste met het nieuwe medium en verzorgde vanuit Utrecht (later Den Haag) een aantal proefuitzendingen. In 1923 nam de Hilversumsche Draadloze Omroep die taak over en zond uit op de zendtijd die de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek op haar zender in Hilversum verhuurde.
De NSF wilde op die manier een geregeld programma laten verzorgen om meer radiotoestellen te kunnen verkopen. Uit de HDO kwam in 1928 de AVRO voort. Toen had ze inmiddels gezelschap gekregen van de NCRV (1924), KRO en VARA (1925) en de V.P.R.O. (1926). in 1930 werd de zendtijd van overheidswege evenredig verdeeld tussen de vier grote omroepen (minus V.P.R.O.). Over deze begintijd van de radio en de onderlinge concurrentie vertellen Mr. Jaap den Daas (AVRO), Herman Felderhof (AVRO) en Ger Bakker (VARA).
Wat betreft de inhoud van de programma’s wordt vooral ingegaan op het amusement, wat gezien werd als de voornaamste taak van het nieuwe medium. Jaap den Daas was de uitvinder van het succesvolle AVRO-revueprogramma ‘De Bonte Dinsdagavondtrein’.

Aan het woord komen:

  • Ir. H. a Steringa Idzerda (HA 17216), omroeppionier in 1919
  • J. Loeber (HA 15004), verzorgde met zijn Larens Strijkkwartet de eerste uitzending van de HDO in 1923.
  • Mr. Jaap den Daas, vanaf 1928 in dienst bij de AVRO, vanaf 1930 programmaleider, uitvinder van de Bonte dinsdagavondtrein.
  • Herman Felderhof, vanaf 1929 bij de AVRO, eerst bij de Radiobode-redactie, later als reporter;
  • Ger Bakker, vanaf 1930 assistent-redacteur, later hoofdredacteur van de VARA Radiogids;

 

Muziek en Hoorspelfragmenten van: Bob Scholte, Louis Davids, Johan Buziau, Snip&Snap, Jack Hilton Orkest, Kees Puris, Ome Keesje (Willem van Cappellen), Huib Wouters (= Martin Beversluis, niet authentiek), Concertgebouworkest olv Willem Mengelberg.

AFL. 4: DE LANDARBEIDERSSTAKING VAN 1929

 

Lage lonen en arrogante bazen aan de ene kant. Een toenemende bewustwording onder de arbeiders aan de andere kant. Zij zorgen voor een lange rij hevige arbeidsconflicten in het hele land. Eén ervan was de landarbeidersstaking van 1929 in Oost-Groningen. Samen met Jaap Meulenkamp gaat Kees Slager terug naar Noordoost-Groningen.
Meulenkamp was de zoon van een van de stakingsleiders in Finsterwolde, en maakte zelf als klein jongetje de staking mee. Hij schreef het boekje: ‘Wie willen boas blieven’, over die staking, de langste landarbeidersstaking uit de vaderlandse geschiedenis.
Verder interviews met Mevr. P. Dorenkamp en de heer E. Kolk, die herinneringen ophalen aan het leven van de landarbeiders in die dagen en aan de staking.

AFL. 5: VERSTANDIG OUDERSCHAP

 

De Nieuw Malthusiaanse Bond verzette zich in woord en daad tegen de propaganda, vooral uit confessionele hoek, voor het grote gezin, dat vaak ook grote verpaupering tot gevolg had.

 

Interviews met:

  • mevrouw Kuyt, jeugdherinneringen aan het gebrek aan en het taboe op seksuele voorlichting.
  • Ge Nabrink, over lezingen voor de NMB, over de verkoop van voorbehoedmiddelen, en over de vraag of de NMB zich bezig moet blijven houden met gezinsplanning of zich ook moet gaan bezighouden met seksuele hervorming.
  • Kees Rijken over hoe hij zelf aan gezinsplanning probeerde te doen.
  • mevrouw Kuyt, depothoudster middelen, over de middelenverkoop en het aanmeten van pessaria.
  • Mevrouw Bierman, eveneens actief in de NMB
  • mevrouw Roschar, bestuurslid NMB

AFL. 6: DE ZUIDERZEEWERKEN

 

Ondanks crisis, stakingen, geldontwaarding en bezuinigingen, voltooide Nederland in 1932 iets waar de hele wereld vol bewondering naar keek: De Afsluitdijk
‘Een volk dat leeft, bouwt aan zijn toekomst’, werd in het monument gebeiteld. En wie maalt er dan nog om een paar protesterende vissers?
Over de voltooiing van de Afsluitdijk (in 1932) en wat daaraan voorafging.

Interviews met:

  • Jouke Volgers, visser te Enkhuizen, over het vissen op de Zuiderzee, over het verzet van de vissers tegen de Afsluitdijk, over hun angst voor de toekomst, over de ontdekking dat paling ook heel goed kan leven in zoet water en over de Zuiderzee-steunwet.
  • Peter Verbiest, dijkwerker, over de omstandigheden die hem en anderen ertoe brachten dijkwerker te worden, over het leven op een werkeiland, over het werken aan de dijk, over vechtpartijen, zuipen en vrouwen.
  • Jan Nauta, eveneens dijkwerker, over zijn werkloosheid na voltooiing van de dijk en over de oprichting van het Nationaal Crisis Comité.

AFL. 7: CRISIS EN OPROER

 

In 1929 breekt aan de New Yorkse effectenbeurs paniek uit, die zal leiden tot een wereldomvattende crisis. Ook in Nederland zijn de gevolgen merkbaar. In de jaren dertig telt Nederland gemiddeld zo’n half miljoen werklozen van wie een groot gedeelte geen steun krijgt van de overheid. De omstandigheden in vele gezinnen zijn schrijnend. Dit programma gaat over de ellende in arbeidersgezinnen, de controle van de overheid onder steuntrekkers, de pogingen om de uitgaven wat te beperken (stilzetten van gasmeters, proletarisch winkelen), het oplaaiende verzet tegen het straffe bewind van Colijn, en uiteindelijk het barsten van de bom in de Amsterdamse Jordaan en in de Rotterdamse Crooswijk, rellen die overslaan naar andere delen van het land. Het neerslaan van de opstanden en de effecten van het verzet.

Interviews met en historische opnamen van:

  • Jan Weggelaar, arbeiderszoon, over de omstandigheden in de Spaarndammerbuurt en over de rellen.
  • Jan van Leyden, woonde met pa, ma en 11 broertjes en zusjes in een krap huisje in Crooswijk: over hoe het thuis eraan toe ging en over de rellen in Crooswijk.
  • Radio-oproep prinses Juliana om steun aan het Nationaal Crisis Comité.
  • Kees Rijken, werkloos bloemenkoopman in Rotterdam, over de gulle gaven van het NCC, over stilzetten gasmeters en proletarisch winkelen en over de angst van velen zich te verzetten tegen het autoritair optreden van huisbezoekers.
  • Henk Gortzak, timmerman, over de gevolgen van de crisis, over het oproer dat volgens hem een reactie was op de provocaties van overheid, politie en leger, en over zijn rol (belangrijk actievoerder) tijdens het Jordaanoproer.

AFL. 8: MUSSERT OF MOSKOU

 

Over de politieke verwarring na de eerste Wereldoorlog, het opkomend communisme en het opkomend fascisme dat in een aantal landen orde op zaken stelt (Salazar in Portugal, Mussolini in Italië, Primo de Rivera en Franco in Spanje, Hitler in Duitsland). De enigszins moeizame totstandkoming van de NSB, met leider Anton Mussert. De antifascistische bewegingen Antifa (communistisch), Antifo (socialistisch) en Vrijheid, Arbeid, Brood (sociaaldemocraten). Over de knokpartijen tussen NSB-ers en antifascisten. Over het wat gematigder verzet tegen fascisme door ‘Eenheid door Democratie’. Over de slinkende aanhang van de NSB en de toenemende oorlogsdreiging. Over sabotage-acties in de Rotterdamse haven.

 

Interviews met en historisch materiaal van:

  • Mussert, van Geelkerken, een NSB-er
  • Kees Rijken, Rotterdammer, communistisch anti-fascist.
  • Pieter Brijnen van Houten, heeft de hele NSB in kaart gebracht
  • Bertus Schmidt, actief in de Antifa en de Marxistische Arbeidersschool.

Rode hulp

Rode Hulp, de opvang van Duitse vluchtelingen in Groningerland 1933-1940

Ruud Weijdeveld

Uitgeverij: Wolters-Noordhoff

EAN: 9789062430550

 

Het spoor terug – VPRO

De communistische vluchtelingenorganisatie De Rode Hulp hielp in de jaren dertig tussen de drie- en vijfduizend Duitse communisten illegaal de grens over. De communisten wilden hier de strijd voortzetten tegen Hitler. Vooral in het grensgebied Groningen-Duitsland trokken velen de grens over. De regering Colijn zat danig in haar maag met de vluchtelingen. Zij verscherpte daarom het asielrecht en weigerde verblijfsvergunningen aan actieve ‘revolutionairen’.

 

VPRO Radio 5 – Het spoor

’De Rode Hulp, opvang van Duitse vluchtelingen in het Groningerland 1933-1940”.
Met een tocht langs smokkelpaden, en interviews met betrokkenen, onder wie:
-Klaas Telkamp, zoon van een smokkelaar uit Bellingwolde,
-communist Willem Kuiper
-Hennie Stal uit Groningen;
-Friedl Baruch van de ‘Generale Raad’, die de politieke betrouwbaarheid van de vluchtelingen moest onderzoeken;
-medeauteur en historicus Ruud Weijdeveld

 

Huis van Derk Telkamp in Bellingwolde

Ten huize van …

Joos Florquin

 

Ten huize van … is een Vlaams praatprogramma dat in 1957 voor het eerst op TV1 (Eén) te zien was.

Presentator Joos Florquin bezocht elke aflevering een Bekende Vlaming of Bekende Nederlander en interviewde hem in zijn eigen woning. Hij installeerde zich drie dagen lang in het huis van de persoon in kwestie, terwijl zijn cameraploeg beeldopnames maakte. De meeste geïnterviewden waren afkomstig uit de politieke of culturele wereld. De eerste gast was Gerard Walschap. Daarna volgden er ruim 250.

In de loop der decennia interviewde Florquin een indrukwekkend aantal personen. De interviews werden achteraf neergeschreven, gebundeld en gepubliceerd in een reeks boeken. Toen Florquin in 1978 overleed werd het programma ook lange tijd stopgezet.

 

Pas in de jaren 90 verschenen er nieuwe afleveringen rond “Ten huize van”, ditmaal met Edward De Maesschalck als interviewer (34  afleveringen). Vanaf 2003 nam Frieda Van Wijck de presentatie over.

 

 

Naam Uitzending Boekdeel
Aafjes Bertus 1969 7
Alfrink Bernardus J. 1971 9
Aubroeck Karel 1958 2
Avermaete Roger 1962  
Baekelmans Lode † 1963 3
Baie Eugène † 1961 10
Baksteen Dirk † 1963 3
Baksteen Gerard † 1963 3
Baur Frank † 1960 16
Boon Constant 1977 17
Boon Louis-Paul (2) † 1971 8
Bosmans Phil 1978 15
Bovy Vina 1977 18
Brachin Pierre 1967 8
Broekx P. † 1965 16
Brugmans Henk 1962 18
Brulez Raymond † 1959 1
Burssens Amaat 1962  
Cardijn Jozef † 1962 3
Carmiggelt Simon (2) 1972 9
Caspeele Hendrik 1973  
Claes Ernest † 1958 1
Collaer Paul 1961  
Collin Fernand 1964 3
Contrijn Jef 1974  
Cool August 1968 7
Coppé Albert (2) 1973 10
Cornelis Hendrik 1971  
Cox Jan † 1976 17
Craeybeckx Lode † 1966 4
Daan Lea 1969  
Daisne Johan † 1972 10
Darciel Elsa 1975  
De Bock Eugène † 1962 16
De Boeck Felix 1958  
De Boeck Felix 1967 1
De Clerck Oscar † 1960  
Declerck Richard 1977 17
De Coen Jeanne † 1961  
De Cuyper Floris † 1959  
De Hartog Jan 1965 4
De Jong Marinus 1959 18
De Keyser Paul † 1961  
De Leebeeck Maria 1977  
Delwaide Leo † 1969 8
De Man Yvonne † 1965 4
De Mayer Aloïs † 1963  
Demedts André 1968 6
De Meester Johan 1965  
De Meester Louis 1969 16
De Meyer Willem 1964 14
De Muynck Gust 1965 4
Den Doolaard A. (2) 1971 9
Denys Willem (2) 1978 15
De Pillecyn Filip † 1959 1
De Raeymaeker Louis † 1966 17
De Ridder André † 1961 1
De Schryver August 1968 7
De Smedt Emiel J. 1977 15
De Smet Léon † 1961 2
De Spot Jan † 1977 16
De Sutter Ignace 1977 14
De Sutter Jules † 1967 15
De Troyer Prosper † 1958 1
De Vocht Lodewijk † 1958 13
De Vree Paul 1972 13
De Waele Fernand J.M. † 1966  
De Wit Gaspar † 1961  
Diels Herman 1968  
Diels Joris 1968 6
Dille Denijs (2) 1975 13
Dumon André † 1963  
Elaut Leon † 1965 4
Elsing Johan-Mark 1977 15
Elström Harry 1960  
Eyskens Gaston (2) 1974 11
Fayat Hendrik 1976 15
Gerlo Aloïs 1973 13
Gevers Marie † 1963 17
Geyl Pieter † 1961 2
Gheyselinck Roger † 1970  
Gijsen Marnix 1959 1
Gijsen Marnix 1974 12
Gilliams Maurice 1968 5
Goris René 1975 12
Grammens Flor 1972 9
Gronon Rose † 1969 6
Gunzburg Nico 1967 9
Haanstra Bert 1976 13
Haasse Hella (2) 1975 12
Haesaerts Paul † 1966 17
Hagedoorn Georgette (2) 1975 13
Helman Albert 1976 14
Herberigs Robert † 1960  
Herckenrath Antoon † 1974 12
Herreman Raymond † 1960 2
Heymans Corneel † 1963 3
Hoste Marcel A.J. † 1974 18
Hullebroeck Emiel † 1958 1
Indestege Luc † 1965 5
Jacquemyns Pol † 1967 16
Janssens Magda † 1971 10
Jespers Floris † 1959 5
Jespers Oscar † 1958 5
Jonckheere Karel 1968 5
Kimpe Reimond † 1964 3
Knuvelder Gerard 1974 14
Kuypers Julien † 1962 5
Lamberty Max † 1960 5
Lampo Hubert (2) 1973 10
Langui Emile † 1969 6
Lauwereys Modest † 1962  
Leemans Victor † 1967 7
Leys Fanny 1960 5
Liebaers Herman 1973  
Luns J.M.A.H. 1968 6
Maes Jef 1975 18
Magits Leo 1966 8
Malfait Hubert † 1968 16
Manteau Angèle 1967 5
Marceau Félicien 1976  
Major Louis 1967 7
Martens Adriaan † 1963 3
Martens Gaston † 1958 2
Masereel Frans † 1961 1
Minnaert Marcel † 1970 7
Minne Joris 1958  
Minne Joris 1967 1
Minne Richard † 1962 1
Moens Wies 1975 12
Mussche Achiel † 1961 2
Naessens Maurits 1961 6
Nees Staf † 1959 2
Opsomer Isidoor † 1957  
Paerels Willem † 1959  
Peeters Flor 1958 1
Peeters Karel C. † 1970 11
Pelemans Willem 1962 18
Philips Luc 1971 9
Picard Leo † 1963 17
Pieck Anton 1973 11
Poels Albert 1959 1
Pols André M. † 1964  
Poot Marcel 1972 17
Preud’homme Arm. 1970 8
Renard Raf 1977  
Rens Jef 1969 6
Roelants Maurice † 1959 2
Romein-Verschoor Annie † 1974 11
Ruyslinck Ward (2) 1975 12
Ryelandt Joseph † 1959 10
Sabbe Etienne † 1968  
Saverys Albert † 1958 1
Schillebeeckx Edward (2) 1976 13
Schmidt Annie M.G. (2) 1974 11
Schmook Ger 1963 18
Segers Paul W. 1966 17
Servaes Albert † 1966 3
Servranckx Victor † 1961 5
Seuphor Michel 1965 4
Slabbinck Rik 1971 10
Stynen Léon 1972 18
Stracke E.P. Desiderius † 1966 4
Struye Paul † 1971 8
Stuiveling Garmt (2) 1970 8
Suenens Leo 1970 8
Termote Albert † 1970  
Terruwe Anna A.A. 1972 10
Thiel Urbain † 1967  
Thuysbaert Prosper † 1962  
Tinbergen Jan 1976 13
Torfs Jos 1978  
Vaerten Jan † 1974 12
Van Acker Achiel † 1964 3
Van Aken Piet (2) 1978 15
Vanaudenhove Omer 1977 14
Vanbeselaere Walth. 1970 18
Van Cauwelaert Emiel 1976 17
Van Cauwelaert Frans † 1960 2
Vandekerckhove Michiel 1973 18
Van den Abeele Hugo † 1967  
Vandendriessche Ern. 1969  
Vandeputte Robert 1971 16
Van der Essen Leo † 1960  
(Van der Goes Hugo) 1968  
Vanderlick Armand 1969 7
Van der Meer Frits 1973 11
Van der Meer de Walcheren Pieter † 1966 4
Vandermeulen Lambertus † 1974 12
Van der Mueren Floris † 1960  
Van der Plaetse Antoon † 1968  
Vanderpoorten Herman 1978 15
Vandersteen Willy 1976 13
Van de Velde Anton 1964  
Van de Voorde Urbain † 1964 7
Van Duinkerken Anton † 1960 1
Van Eynde Jos 1975 14
Van Hemeldonck Em. † 1958 1
Van Hool Bernard † 1970  
Van Hulse Camil 1967  
Van Isacker Karel 1977 14
Van Istendael August 1975 16
Van Oorschot Geert (2) 1977  
Van Overstraeten Jozef 1966 5
Van Overstraeten War 1960 10
Van Oye Paul † 1965  
Van Reeth Flor † 1959 14
Vansina Dirk † 1965 4
Van Straaten Werenfried 1972 12
Van Vlaenderen Michel † 1964 3
Van Waeyenbergh Honoré † 1961 2
Van Werveke Hans † 1969 6
Van Wilderode Anton 1976 14
Vercammen Jan 1973 11
Veremans Renaat † 1959 2
(Verlooy Jan Baptist) 1973  
Victor René 1964 17
Vinck Joseph † 1970 18
Vranckx Alfons † 1973 16
Walschap Gerard 1957 1
Wasserman Ida † 1968 6
Westerlinck Albert 15
Wijnants Ernest † 1960  
Wildiers Max 1969 7
Yoors Eugène † 1959 1

Van verzetsstrijder tot staatsgevaarlijk burger

Van verzetsstrijder tot staatsgevaarlijk burger. Hoe progressieve illegale werkers na de oorlog de voet is dwarsgezet

Joost van Lingen en Niek Slooft

Anthos/uitgeverij In den Toren, 1987

ISBN: 90 6074 200 1

De levensverhalen die zeventien oud-verzetsstrijd(st)ers van zeer linkse signatuur aan de journalisten Van Lingen & Slooff vertelden, beschrijven hoop, verwachtingen en verbittering, gevoelens van eenheid en vooral van vijandigheid. De geïnterviewden zijn (ex)-communisten, trotskisten, anarchisten en nog zo wat, afkomstig uit clubs als CPN, EVC en De Vonk, en hun onderlinge gevoelens zijn bepaald minder lieftallig dan de gemeenschappelijke noemer ‘progressief zou doen vermoeden. Niettemin is er iets wat ze in het naoorlogse Nederland hebben gedeeld en dat is hun positie van absolute outsider, van vijand en ‘vijfde colonne’ in een situatie van tweedeling waarin ook felle niet-communisten, zoals de geïnterviewde oude Groninger, een anarchistische pacifist, het etiket communist kregen opgeplakt.

Intrigerend aan de verhalen die van Lingen en Slooff optekenden is de tweeslachtigheid die veel revolutionairen vertonen: een merkwaardige combinatie van wantrouwen, cynisme en illusieloosheid enerzijds, en verbaasde onschuld en naïviteit anderzijds. In de oorlog hadden velen de droom dat alles later anders zou worden, maar tegelijkertijd voelde men zich ook toen al alleen, afwijkend, altijd (ook in de toekomst) in strijd en steeds verraden.

Het geheim van Oss

Het SP-congres 1991 stelt het programma 'Handvest 2000' op

Het geheim van Oss – een geschiedenis van de SP

Kees Slager
Olympus Pockets

ISBN: 9789046702208

Het geheim van Oss schrijft de geschiedenis van een groepje bevlogen jongeren uit de Brabantse fabrieksstad Oss, dat zich in 1970 op initiatief van de achttienjarige Jan Marijnissen aansloot bij de voorloper van de Socialistische Partij (SP). Hoewel de revolutie waar het hen toen om ging nooit uitbrak, zijn ze bijna veertig jaar en vele honderden acties later wel de grootste politieke partij van deze stad.

Het geheim van Oss is het verhaal van een stad en een groep die de bakermat en de leerschool vormden van Jan Marijnissen, van 1994 tot 2008 politiek leider van de SP. In dit boek is voor het eerst gebruikgemaakt van de gesloten archieven van de Socialistische Partij. Daarnaast heeft de auteur zijn zoektocht naar het geheim van Oss gebaseerd op uitvoerige gesprekken, zowel met partijleden van het eerste uur, met mensen die zijn afgehaakt als met politieke tegenstanders. In een tijd waarin menige partij haar laatste ideologische veren heeft afgeschud, vertelt Het geheim van Oss hoe het nog steeds mogelijk is om, zelfs in een katholiek bolwerk zonder enige linkse traditie, het vertrouwen van de bevolking te verwerven en daarmee een grote aanhang voor het socialisme.

TNI-kopstukken

Inauguratie van TNI-leiders. Beeldbank NIMH - Objectnummer 2155_800272

Publicaties verbonden aan de collectie:

Heshusius, C. A., Zwitzer, H. L., & Staf Chef Generale Staf/Bevelhebber Landstrijdkrachten. Sectie Krijgsgeschiedenis K.L. (1976). Verslag omtrent militair-historisch onderzoek in Indonesië over de periode 1945 – 1949 door een team van de sectie krijgsgeschiedenis K.L. In Sectie Krijgsgeschiedenis K.L. Staf Chef Generale Staf/Bevelhebber Landstrijdkrachten.

 

Zie voor nadere analyse: masterscriptie E.M.F.F. Miedema

“Wat weet zo’n meid in Den Haag er nou van?”

 

Een uitgebreide publicatie over de oorlog met Indonesië bleef uit. In plaats daarvan publiceerden Heshusius en Zwitzer in 1977 het overzichtswerk Het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger 1830-1950: een terugblik. In dit boek, dat voornamelijk uit foto’s met korte beschrijvingen bestaat, staan de auteurs stil bij de Java-oorlog, de Atjeh-oorlog, generaal van Heutsz, de inname van Nederlands-Indië door Japan, en op het einde komen ook kort de ‘politionele acties’ aan bod.

 

Het Koninklijk Nederlands-Indische leger 1830-1950 – Een terugblik

H.L. Zwitzer en C.A. Heshusius
Sdu Uitgevers, 1977

ISBN: 9789012017633

 

 

 

 

Een oude collectie van één van de voorgangersorganisaties (Sectie Krijgsgeschiedenis KL) van het NIMH.

In 1976 hebben. C.A. Heshusius en H.L. Zwitzer interviews met TNI-kopstukken in Indonesië afgenomen in het kader van militair-historisch onderzoek over de periode 1945-1949. 

 

In de zomer van 1976 gingen Heshusius en Zwitzer naar Indonesië voor archiefwerk en om interviews af te nemen van TNI-kopstukken, Indonesische militair-historici en politici, ten behoeve van hun onderzoek. Van dit bezoek verscheen een kort verslag. Heshusius en Zwitzer verbleven ruim twee maanden in Indonesië, waar zij op Java een bezoek brachten aan verschillende steden. 

 

Er wordt voornamelijk over Indonesië gesproken. Thema’s zijn o.a. Indonesische revolutie, tactiek en organisatie van TNI en KL/KNIL.

Mestreech ’92

Boeren uit de streek en de grensregio lieten flink van zich horen tijdens de top van ‘91

Publieksproject oral history: Mestreech ’92
 
Studio Europa Maastricht verzamelt ook de verhalen van de ‘gewone’ Maastrichtenaren en Limburgers. De herinneringen aan de Eurotop van 1991 en ondertekening van het verdrag in 1992, zijn cultureel erfgoed. Ook die van het grote publiek. Door herinneringen leren historici hoe een lokale gemeenschap inspeelde op een gebeurtenis van wereldbelang.
 

Was u tijdens de Eurotop chauffeur van regeringsleiders? Deed u mee aan de boerenprotesten? Speelde u als ondernemer of met uw vereniging in op deze bijzondere gebeurtenis? Heeft u misschien als ambtenaar meegewerkt aan de voorbereidingen? Neem dan contact op met Studio Europa Maastricht. Dat kan via de website van Mestreech ’92. Bekijk de eerste anekdotes en deel ook uw verhaal!

 

https://geheugenlandschap.maastricht1992.nl/