Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.
Binnen het Zuiderwaterlinie-onderzoeksproject “De oorlog achter de voordeur: inkwartiering van militairen en opvang van oorlogsvluchtelingen door de eeuwen heen” onderzoekt historicus Stef Koenis de recente opvang van Oekraïense vluchtelingen bij gastgezinnen in het Zuiderwaterliniegebied.
Dit oral history-project heeft als doel deze bijzondere historische ervaringen vanuit beide perspectieven – zowel die van de vluchtelingen als van de gastgezinnen – vast te leggen. Wat vonden zij interessant of moeilijk? Wat hebben ze van elkaar geleerd? Waar waren ze door verrast? En welke banden zijn er ontstaan? Veel Oekraïense vluchtelingen die in gastgezinnen hebben verbleven, wonen nog steeds in Nederland. Dit biedt een unieke kans om hun ervaringen nu vast te leggen, zolang de herinneringen nog vers zijn.
De resultaten van dit interviewproject verschijnen onder andere in een hoofdstuk van de boekpublicatie over het bredere Zuiderwaterlinie-onderzoeksproject, gepland voor oktober 2025. Hierin wordt de recente geschiedenis verbonden met eerdere vormen van inkwartiering en vluchtelingenopvang, zoals tijdens de Tachtigjarige Oorlog, de Oostenrijkse Successieoorlog en de Tweede Wereldoorlog. Door deze bredere historische context wordt zichtbaar welke parallellen er te trekken zijn tussen verleden en heden.
Het slavernijverleden is een zeer pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 loopt, staat heel het koninkrijk extra stil bij dit verleden en de doorwerking daarvan in het heden. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een coördinerende rol in de organisatie van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Met als doel om de kennis en bewustwording over dit thema te vergroten in de samenleving. BKB, AMARU en Canvas Black creëerden samen de communicatiestrategie en campagne voor het Herdenkingsjaar Slavernijverleden.
In het Herdenkingsjaar Slavernijverleden is het 150 jaar geleden dat de slavernij daadwerkelijk is afgeschaft. Door ons slavernijverleden te herdenken, zorgen we ervoor dat we deze geschiedenis niet vergeten. Herdenken herinnert ons eraan dat dit nooit meer mag gebeuren. We hebben aandacht voor de pijn, het leed en de verregaande gevolgen, maar ook voor het verzet van tot slaaf gemaakte mensen en de trots van hun nazaten en op de geschiedenis voor de slavernij. Door verhalen te delen, en het slavernijverleden een gelijkwaardig onderdeel van onze geschiedenis te maken, houden we deze geschiedenis in leven.
De campagne ‘Geschiedenis, van ons allemaal’ bestaat uit zes gesprekken, waarin de persoonlijke ervaringen van bekende verhalenvertellers centraal staan. De campagne vindt volledig online plaats. Alle gesprekken zijn online beschikbaar.
De volgende gesprekken staan al online:
1. Shirma Rouse (zangeres) en Safi Graauw (regisseur)
2. Lucelle Comvalius (docent) en George Adegite (illustrator)
3. Hesdy Lonwijk (regisseur) en Carmen Felix (schrijfster)
4. Lukas Eleuwarin (oprichter van modemerk Knowledge by Roots) en Jill Mathon (schrijfster)
5. Lex Bohlmeijer (presentator) en Prof. Soortkill (schrijver)
Het laatste gesprek zal op deze site terecht komen.
Sommige gespreken kregen eveneens een vervolg. Dit vindt u onderaan de pagina van de gesprekken.
Op dit moment wonen in Nederland circa twee miljoen mensen met een bijzondere band met het voormalige Nederlands-Indië. Zij of hun voorouders kwamen na het uitroepen van de Republik Indonesia naar Nederland. Het was de grootste migratiegolf ooit. Een deel van hen dacht dat hun verblijf hier tijdelijk zou zijn.
De stemmen van acht families vormen de kern van semipermanente voorstelling Ons Land. De interviews zijn verwerkt in de tentoonstelling. Deze persoonlijke en diverse maar voor velen herkenbare verhalen geven een beeld van de complexe postkoloniale geschiedenis, en hoe verschillend die beleefd werd en wordt. De familieverhalen in Ons Land starten in het heden. Van daaruit leiden ze ons terug het koloniale verleden in. De tentoonstelling eindigt weer in het nu.
Ons Land werd gemaakt door het Moluks Historisch Museum en het Indisch Herinneringscentrum i.s.m. Kossmanndejong en TiMe Amsterdam.
Zie eveneens de aankomende expertmeeting bij Sophiahof in Den Haag.
Het project Ooggetuigen van de Gaswinning legt de komende twee jaar (vanaf april 2024) de verhalen van ten minste 100 mensen op video vast. Zo wordt op een unieke manier de recente geschiedenis aan de hand van persoonlijke verhalen verteld. De afgelopen jaren zijn al veel verhalen verzameld. Maar niet eerder zijn de getuigenissen van de inwoners en betrokkenen bij de gaswinning op een systematische en wetenschappelijke wijze vastgelegd. Dit initiatief wordt geleid door onderzoeker Nienke Busscher en geestelijk verzorger Marjo van Bergen. Naar verwachting worden de eerste interviews vanaf april 2024 opgenomen. U kunt dus nog meedoen aan dit project!
Hier kunt vindt u meer informatie over dit project.
En hier kunt u contact opnemen om mee te doen aan de interviews.
Hier is een (NPO-)interview met de leiders van het project.
Ooggetuigen van de Gaswinning is een initiatief van negen organisaties met wortels in Groningen naar een idee van Diepduik Media. Iedere partij brengt eigen expertise in, waardoor de (wetenschappelijke) kwaliteit wordt gegarandeerd. Speciaal voor dit project wordt een stichting opgericht. Zo wordt de onafhankelijkheid geborgd en kan de opbrengst van het project goed en zorgvuldig worden beheerd.
Eind jaren ’70 werd in de voormalige Jannink textielfabriek aan de Haaksbergerstraat in Enschede een textielmuseum geopend. Om inzicht te krijgen in de wijze waarop mensen leefden en (samen)woonden in de arbeiderswoningen van Textielstad Enschede in de periode van circa 1900/1920 tot in de jaren 60 werden in 1982 en 1983 een aantal gesprekken met bejaarde textielarbeiders gehouden.
In de interviews is aandacht voor de woning, de woninginrichting en voorzieningen als water en licht, de grote gezinnen, de omgang met elkaar, de armoede, het alcoholgebruik en geweld. Hoofdthema’s waren de drie W’s: Wonen, Werken en Welzijn. Aan de hand van de beschrijvingen werden themakamers in het museum ingericht . De interviews zijn afgenomen door Carla Bruynel, destijds educatief museum medewerker, en Mieke Grobbink, zij liep stage bij het nieuwe museum. De interviews zijn terug te vinden op de website van Erfgoed Enschede.
Het Volksbuurtmuseum vindt het belangrijk om ook van de periode na de Tweede Wereldoorlog tot de jaren 70 de verhalen van de volksbuurt bewoners uit Utrecht op te tekenen. Het interviewproject is breder dan alleen Wijk C, ook bewoners van de ‘nieuwe’ wijken als Kanaleneiland en Overvecht worden geïnterviewd.
De originele Utrechters, maar zeker ook de nieuwe Nederlanders komen aan het woord, de gastarbeiders, zoals men ze destijds noemde.
Hoe was het om hier te komen en hoe gaat het ze nu? Zij vertellen over het leven in de volksbuurt tussen 1945 en 1990. Honderd en één mensen zijn geïnterviewd over hun leven, hun werk en hun wijk. Hoe kijken ze daarnaar en welke ideeën willen ze meegeven aan (jonge) mensen voor de toekomst?
Het leven in de volksbuurt, 1945-1990
Adrianne Dercksen, Ingeborg Hornsveld
Nederlands Volksbuurtmuseum
Uitgeverij Betelgeuze
ISBN: 9789087081010
Het leven in een volksbuurt
In het boek en de podcastserie staat de geschiedenis van de Utrechtse volkswijken en hun bewoners centraal. Meer dan honderd volksbuurtbewoners zijn geïnterviewd over hun leven en hoe het vroeger was.
Het boek vertelt het verhaal van het leven van mensen uit Utrechtse volksbuurten van 1945 tot ongeveer 1990. Ze vertellen over hun kindertijd, hun ouders, school, uitgaan, seksualiteit, werk, de buurt, de stad, hun eigen gezin. Verhalen over armoede en hard werken om verder te komen. Over saamhorigheid in familie en de buurt, maar ook over dronkenschap en huiselijk geweld. Hoe werden migranten ontvangen en hoe vonden ze een plek in de samenleving?
Telkens is de vraag hoe mensen op hun leven terugkijken. Op de kansen die zij kregen op school en op hun werk. Welke hobbels kwamen ze tegen in het leven en hoe gingen ze daar overheen? Hoe denken ze over lotsbestemming en eigen verantwoordelijkheid? Wat willen ze jongeren van nu meegeven op basis van hun eigen levenservaring.
Het boek ‘Het leven in de volksbuurt’ is geschreven door Adrianne Dercksen en Ingeborg Hornsveld en is te koop in de museumwinkel of via uitgeverij Betelgeuze.
In deze serie hoor je fragmenten uit de interviews. Volksbuurtbewoners delen hun herinneringen, leren ons lessen en vertellen verhalen over het leven in de volksbuurt. De podcastserie is gemaakt door Jaap Hoeve en Bart Verbeek.
De film “Hier ben ik thuis” is in 2011 door Metropolis film gemaakt in opdracht van de projectgroep 50 jaar gastarbeiders Utrecht om te vertonen bij de gelijknamige tentoonstelling. In deze film komen drie generaties Utrechtse migranten aan het woord.
De eerste gastarbeiders die in 1960 in Utrecht aankwamen, zijn nu op leeftijd of al overleden. Hun verhalen zijn kostbaar.
In 2010 is de projectgroep ’50 jaar gastarbeiders in de stad Utrecht’ ze vast gaan leggen in een tentoonstelling en op een website. In maart 2020 is de website omgezet naar een nieuw systeem met een nieuwe lay-out, zodat hij ook de komende jaren weer veel bekeken en aangevuld kan worden.
RTV Utrecht maakte vijf portretten van gastarbeiders …
Mijnen. Limburgse koolputters spreken
Diverse auteurs
EPO, 1981
Interviews met mijnwerkers voor de TV-documentaire “Limburgse koolputters spreken” van Erik Pertz (BRTN – 1983)
Het Provinciaal Museum voor Industrieel Erfgoed (Hasselt) geeft aandacht aan mijnwerkers o.m. met de rondreizende koffertentoonstellingen “Steenkool in Limburg” (1983 – geactualiseerd en vernieuwd in 1987), met de medewerking aan de radiodocumentaires van Dré Peremans rond “Het Zwarte Goud” (BRT 1 – 1986) en met de geschiedkundige inbreng voor de televisiedocumentaire “Limburgse koolputters spreken” van Erik Pertz (BRTN – 1983), uitzendingen waarbij ook de werkgroep Mijnwerkersgeschiedenis een fundamentele rol speelde.
Zie ook het boek Mijnen. Limburgse koolputters spreken (uitg. Projektgroep Mijnwerkersgeschiedenis). 1981.
Het project behandelt het globaliseringserfgoed van de Tweede Wereldoorlog in de Limburgse Kempen. Dit erfgoed is ontstaan tijdens en na de Tweede Wereldoorlog door buitenlandse invloeden op de lokale, behoudsgezinde en vrij gesloten maatschappij in Noord-Limburg.
Een van de doelen is het verzamelen en in kaart brengen van het immaterieel erfgoed -de verhalen van de laatste getuigen- en het roerend erfgoed; met bijzondere aandacht voor het globaliseringserfgoed.
De vijf thema’s waren:
In totaal werden er 45 interviews door zowel losse vrijwilligers als heemkringen afgenomen. Door het verzamelen van verhalen, en het inventariseren van foto’s, brieven, wil men inzicht krijgen welke gevolgen dit had op de lokale, vrij gesloten en landelijke gemeenschap. Niet de wapenfeiten staan centraal maar wel de ervaringen van de mensen.
Tien Noord-Limburgse gemeentebesturen verenigd in de projectvereniging Erfgoed Limburgse Kempen, namelijk Bocholt, Bree, Hamont-Achel, Hechtel-Eksel, Leopoldsburg, Lommel, Meeuwen-Gruitrode, Neerpelt, Overpelt en Peer.
De omstandigheden om te bevallen zijn de voorbije eeuw in snel tempo veranderd. Het Stadsarchief blikt terug op de evolutie van zwangerschappen, geboortes en de kraamtijd doorheen de tijd. De tentoonstelling neemt je mee naar het oude Ieperse moederhuis in de Lange Torhoutstraat waar duizenden baby’s uit Ieper en omstreken werden geboren.
Aan de hand van foto’s, voorwerpen en archiefdocumenten uit de eigen archiefcollectie en privécollecties waan je je even terug in afdeling Bieke, Bartje of Roosje. Verhalen van moeders en vroedvrouwen en een unieke verzameling aan medische instrumenten brengen de geschiedenis helemaal tot leven.
Zo heeft het Ieperse Stadsarchief haar collectie aangevuld met een pak nieuw materiaal in de vorm van levensverhalen en getuigenissen. Het archiefteam nam interviews af en met geluidsbestanden en video’s verzamelden ze een auditief en visueel verslag voor toekomstige generaties. Deze werkwijze was bovenal hartverwarmend. De samenwerking met zoveel enthousiaste mensen maakt deze tentoonstelling een project van velen. Bij deze expo hoort een uitgebreide catalogus. Daarin worden de afzonderlijke thema’s zoals ‘verloskunde in Ieper’, ‘de historiek van het moederhuis’ of ‘van verlostafel tot kraambed’ uitgediept en breed geïllustreerd met archiefstukken, tientallen foto’s en persoonlijke documenten.
In totaal gaat het om getuigenissen van een 25-tal mensen over bevallen in de Westhoek.
De interviews waren in gemonteerde vorm hoorbaar op de tentoonstelling ‘In de Wieg Gelegd- bevallen door de eeuwen heen’ die liep in CC Het Perron in november/december 2021.
