Vrijheid is een groot begrip. Onderzoek naar de beleving van vrijheid, onvrijheid en herdenken door Bosniërs en Irakezen in Nederland.
Saskia Moerbeek en Frank von Meijenfeldt (red.)
Nationaal comité 4 en 5 mei / Stichting BMP
Onderzoek naar de beleving van vrijheid, onvrijheid en herdenken door Bosniërs en Irakezen in Nederland.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei zoekt continu naar een passende invulling van de activiteiten op 4 en 5 mei om het inclusieve karakter van de herdenking en viering op deze dagen te waarborgen. Ook is het belangrijk om de motivaties van mensen om al dan niet deel te nemen aan genoemde activiteiten te begrijpen. Het Comité heeft daarom de stichting Bevordering Maatschappelijke Participatie (BMP), in het kader van het lustrumjaar 2020 (75 jaar vrijheid), gevraagd om onderzoek te doen onder Bosniërs en Irakezen die in de jaren negentig naar Nederland zijn gekomen. De vraagstelling van dit onderzoek is hoe mensen uit deze groepen vrijheid, onvrijheid en herdenken in de landen van herkomst en in Nederland beleven.
Bij dit verkennend onderzoek is deels gebruik gemaakt van bestaande interviews met Bosniërs en Irakezen die in het kader van het oral history project Ongekend Bijzonder zijn geïnterviewd. Er zijn 12 Bosnische en 12 Iraakse interviews uitgekozen om te analyseren, waarvan 8 geïnterviewden een tweede keer zijn geïnterviewd over het thema vrijheid, onvrijheid en herdenken.
In aanvulling hierop zijn nog 8 interviews over de onderzoeksthema’s gehouden met Bosniërs en Irakezen die niet in het kader van Ongekend Bijzonder geïnterviewd zijn.
In totaal gaat het in dit oral history project dus om 16 nieuwe interviews.
In 2024 worden deze interviews ondergebracht bij DANS-KNAW
Zie ook:
In deze zesdelige podcast gaat Marije Schuurman Hess op zoek naar het geheim van goede hulp. Ze doet dat aan de hand van case study Bosnië, dat na de oorlog begin jaren negentig veel hulp kreeg. Maar de verhalen die ze vindt, zeggen ook iets over andere hulpsituaties. Waarom helpen we elkaar? Wat zijn de valkuilen? Wat helpt juist wel en wat niet?
Marije ontmoet accordeonist Merima die Bosnië ontvluchtte en hulpverlener Margriet die juist naar de oorlog toe ging om te helpen. Reizend met de bus door Bosnië bezoekt Marije ook een kunstenaar, een diplomaat, een gepensioneerde kok, een klimaatactivist en vele anderen.
Hun verhalen helpen Marije het geheim van goede hulp te ontrafelen, in elke aflevering een stukje.
Voor altijd verbonden – De inzet van de eerste Nederlandse blauwhelmen in voormalig Joegoslavië 1992-1994
Maranke Pater
Samen met Anton van Renssen interviewde Maranke Pater voor haar podcast ruim twintig ‘Bosnië-veteranen’, waaronder sergeant-majoor Arie van der Marel uit Harderwijk, over hun ervaringen in Kroatië en Bosnië. Het bataljon vertrok vanaf de kazerne in Garderen. Toen de verbindelaars aankwamen in de door de VN beveiligde gebieden, waren sommige internationale bataljons nog niet aanwezig, waardoor de verbindelaars moesten zien te overleven in een gebied waar door het conflict nog steeds diverse gespannen situaties waren.
September 2023 verscheen het boek ‘Voor altijd verbonden’ dat Maranke Pater schreef op basis van deze interviews en de ruim veertig extra interviews die zijn gehouden. Het boekstaat vol met verhalen van veteranen van het 1 (NL) UN Signal Battalion, het verbindingsbataljon dat in april 1992 onder leiding van haar vader, commandant luitenant-kolonel Hans Vermaas naar voormalig Joegoslavië reisde.
Niet alleen het verhaal van haar vader over het ontstaan van deze vredesmissie onder UNPROFOR en de beschieting van het Rainbow Hotel in Sarajevo waar hij verbleef met de hoofdmacht wordt hierin verteld, maar ook de verhalen van 60 andere veteranen die bij de missie betrokken waren. Op meer dan dertig locaties in Bosnië, Kroatië en Servië wisten de verbindelaren te ritselen en te pionieren om zo verbindingen te kunnen leggen die voor de VN van belang waren. Het zijn verhalen over overleven, machteloosheid, trauma’s, maar bovenal: kameraadschap. Voor altijd Verbonden staat voor de verbindingen die deze militairen moesten leggen, maar ook voor de band die ze met elkaar hadden en nog steeds hebben. Het was voor het eerst en voor het laatst geweest dat er een compleet verbindingsbataljon uitgestuurd werd. Het grootste avontuur voor de Nederlandse Verbindingsdienst.
Maranke Pater maakte met Anton van Renssen in samenwerking met het Nederlandse Veteraneninstituut de #podcast ‘Voor altijd verbonden’ over 1(NL) UN SIGNAL BATTALION in voormalig Joegoslavië.
Op termijn zullen de interviews met de #verbindelaars worden opgenomen in de Interviewcollectie Nederlandse #Veteranen van het #NLVi #ICNV #UNPROFOR
Podcast over het Verbindingsbataljon
Maranke Pater-Vermaas is de dochter van Hans Vermaas, de eerste commandant van het 1 (NL) UN Signal Battalion dat in april 1992 naar Kroatië, Bosnië en Servië gaat. Er is een hevige burgeroorlog gaande tussen Servië en Kroatië en de VN stuurt de vredesmacht UNPROFOR naar het gebied toe. Het is voor het eerst dat er een compleet bataljon verbindelaren uitgestuurd wordt. In deze podcast duikt Maranke in het verleden van haar vader en volgt ze in 8 afleveringen de sporen van het verbindingsbataljon.
Voor de podcast werden ruim twintig veteranen geïnterviewd over hun ervaringen in Kroatië en Bosnië. Makers van deze podcast zijn: Maranke Pater, Anton van Renssen, Misha van der Hoef en Piet Nelemans.