Het fraai gelegen landgoed Oxerhof, onder de rook van Deventer, herbergt een duister en goed verborgen gebleven oorlogsverleden, waarvan door de tijd slechts fragmenten algemeen bekend geworden zijn. Het landgoed werd in 1943 door de bezetter gevorderd, officieel was het een ziekenhuis voor SS soldaten, maar in werkelijkheid was het school voor geheimagenten die informatie in geallieerd gebied moesten verzamelen. Een spionnenschool. Vanaf november 1944 werd de Oxerhof een SD-gevangenis waar verzetsdeelnemers en deserteurs werden opgesloten. In totaal zijn er rond de tweehonderd gevangenen geweest en meer dan honderd daarvan hebben de oorlog niet overleefd. De laatste 10 gevangenen in de Oxerhof werden, enkele uren voor de bevrijding door Canadezen, op gruwelijke wijze vermoord.

Rond 2009 nam Huub van Sabben veertien interviews af over dit onderwerp met verschillende mensen. Ze behandelen de periode 1943-1945. Van Sabben werkte veertig jaar aan wat gerust zijn levenswerk mag worden genoemd: een boek over de Oxerhof genaamd Spionage, arrestaties en moord aan de IJssel. Hiervoor benutte hij veel archiefmateriaal.

Hier spreekt Van Sabben over zijn boek en de Oxerhof.

De interviews zijn te vinden in de Collectie Overijssel

Gebouwd net na de Eerste Wereldoorlog als onderkomen voor de vele Deventer arbeiders. Gerenoveerd in de jaren ’70 van de vorige eeuw in een poging het verval te keren en in het begin van de 21ste eeuw afgebroken en helemaal opnieuw opgebouwd: de Driebergenbuurt en de Molenwijk in Deventer hebben een bewogen eeuw achter de rug. Bij de oplevering van de nieuwe wijk wil dit boek de geschiedenis vertellen van vooral de gewone mensen die er woonden en werkten. Die er een gelukkige jeugd doorbrachten, kinderen kregen, oud werden en stierven. Een verhaal dat nu nog net verteld kan worden, want ook in de arbeiderswijken is Deventer geschiedenis gemaakt.

De fraai vernieuwde Driebergenbuurt maakt zich op voor een nieuw hoofdstuk in die geschiedenis. Met gedurfde architectuur en een unieke samenwerking tussen Rentree, bouwers en ontwikkelaars is een wijk ontstaan waarin het goed leven en werken is.

Van die oude Driebergenbuurt en Molenwijk is bijna geen baksteen terug te vinden: een kleurrijke buurt is de afgelopen vijf, zes jaar door de herstructurering verrezen. De historie van dit markante stuk Deventer komt echter indrukwekkend tot leven via authentieke, menselijke verhalen van (oud-)buurtbewoners. Kroniekschrijvers Henk van Baalen en Geert Poorthuis namen daarvoor vorig jaar in totaal zestien interviews af. In het 112 pagina’s tellende boek dat zij op verzoek van woningbouwvereniging Rentree samenstelden zijn het pareltjes tussen fraaie archiefkiekjes die in een enkel geval nog nooit zijn gepubliceerd. Actuele foto’s en artist impressions completeren het geheel.

Van Baalen en Poorthuis kijken tevreden op die ‘vergaarperiode’ terug. “Iedereen was heel hulpvaardig. Het heeft prachtige oral-history opgeleverd.”