Britta Hosman maakte een documentaireserie over misbruik en dwangarbeid in de kloosters van de Goede Herder, waaronder een klooster in Almelo. Ze sprak met voormalige meisjes, zusters en de huidige leiding van de orde. Tijdens haar onderzoek ontdekte ze een verborgen begraafplaats op het terrein van de Goede Herder in Almelo, vergelijkbaar met eerdere vondsten in Ierland en Canada.

Oud-pupillen Lies Vissers, Joke de Smit en R. Riet, die als kinderen opgesloten zaten en moesten werken, eisen nu excuses en compensatie. Hosman onderzoekt samen met hen hun verleden. Van 1860 tot 1978 werden in vijf Nederlandse tehuizen 20.000 meisjes opgevangen. Demografisch onderzoek toont aan dat er in deze tehuizen 2 tot 4 keer meer meisjes stierven dan normaal.

De serie belicht beide kanten van het verhaal, inclusief de reactie van de Goede Herder, die bij erkenning van schuld mogelijk met vele rechtszaken te maken krijgt.

Op dit moment wonen in Nederland circa twee miljoen mensen met een bijzondere band met het voormalige Nederlands-Indië. Zij of hun voorouders kwamen na het uitroepen van de Republik Indonesia naar Nederland. Het was de grootste migratiegolf ooit. Een deel van hen dacht dat hun verblijf hier tijdelijk zou zijn.

De stemmen van acht families vormen de kern van semipermanente voorstelling Ons Land. De interviews zijn verwerkt in de tentoonstelling. Deze persoonlijke en diverse maar voor velen herkenbare verhalen geven een beeld van de complexe postkoloniale geschiedenis, en hoe verschillend die beleefd werd en wordt. De familieverhalen in Ons Land starten in het heden. Van daaruit leiden ze ons terug het koloniale verleden in. De tentoonstelling eindigt weer in het nu.

Ons Land werd gemaakt door het Moluks Historisch Museum en het Indisch Herinneringscentrum i.s.m. Kossmanndejong en TiMe Amsterdam.

Zie eveneens de aankomende expertmeeting bij Sophiahof in Den Haag.

Het project Ooggetuigen van de Gaswinning legt de komende twee jaar (vanaf april 2024) de verhalen van ten minste 100 mensen op video vast. Zo wordt op een unieke manier de recente geschiedenis aan de hand van persoonlijke verhalen verteld. De afgelopen jaren zijn al veel verhalen verzameld. Maar niet eerder zijn de getuigenissen van de inwoners en betrokkenen bij de gaswinning op een systematische en wetenschappelijke wijze vastgelegd. Dit initiatief wordt geleid door onderzoeker Nienke Busscher en geestelijk verzorger Marjo van Bergen. Naar verwachting worden de eerste interviews vanaf april 2024 opgenomen. U kunt dus nog meedoen aan dit project! 

Hier kunt vindt u meer informatie over dit project.

En hier kunt u contact opnemen om mee te doen aan de interviews.

Hier is een (NPO-)interview met de leiders van het project.

Ooggetuigen van de Gaswinning is een initiatief van negen organisaties met wortels in Groningen naar een idee van Diepduik Media. Iedere partij brengt eigen expertise in, waardoor de (wetenschappelijke) kwaliteit wordt gegarandeerd. Speciaal voor dit project wordt een stichting opgericht. Zo wordt de onafhankelijkheid geborgd en kan de opbrengst van het project goed en zorgvuldig worden beheerd.

Het boek Verbroken Belofte is een initiatief van de Stichting 70 jaar Molukkers in Overijssel. De persoonlijke interviews met Molukkers van de eerste generatie, de tweede generatie en de derde generatie zijn afgenomen door journalist Ditta op den Dries. De oral history verhalen geven een beeld hoe Molukkers in Overijssel, 70 jaar na dato, naar hun geschiedenis kijken en hoe ze hun weg gevonden hebben in de Nederlandse samenleving.

Behalve de persoonlijke verhalen bevat het boek ook schetsen van de zeven plaatsen in Overijssel met Molukse woonwijken. De wijken zijn: Zwolle, Deventer, Staphorst, Almelo, Wierden, Rijssen en Nijverdal. Bij de officiële boekpresentatie in Nijverdal kwamen Molukkers van alle zeven gemeenten voor het eerst bijeen voor een herdenkingsdag.

De pijn van hun geschiedenis is nog steeds bij alle generaties Molukkers voelbaar aanwezig. Het feit dat jongere generaties in Nederland de Molukse geschiedenis niet kennen, wordt als zeer schrijnend ervaren. In onderwijsboeken staat weinig tot niets geschreven over ‘de Molukse kwestie’. Om van de geschiedenis te leren moet het Molukse verhaal blijvend verteld worden.

Het Volksbuurtmuseum vindt het belangrijk om ook van de periode na de Tweede Wereldoorlog tot de jaren 70 de verhalen van de volksbuurt bewoners uit Utrecht op te tekenen. Het interviewproject is breder dan alleen Wijk C, ook bewoners van de ‘nieuwe’ wijken als Kanaleneiland en Overvecht worden geïnterviewd.
De originele Utrechters, maar zeker ook de nieuwe Nederlanders komen aan het woord, de gastarbeiders, zoals men ze destijds noemde.
Hoe was het om hier te komen en hoe gaat het ze nu? Zij vertellen over het leven in de volksbuurt tussen 1945 en 1990. Honderd en één mensen zijn geïnterviewd over hun leven, hun werk en hun wijk. Hoe kijken ze daarnaar en welke ideeën willen ze meegeven aan (jonge) mensen voor de toekomst?

In het boek en de podcastserie staat de geschiedenis van de Utrechtse volkswijken en hun bewoners centraal. Meer dan honderd volksbuurtbewoners zijn geïnterviewd over hun leven en hoe het vroeger was.

Het boek

Het boek vertelt het verhaal van het leven van mensen uit Utrechtse volksbuurten van 1945 tot ongeveer 1990. Ze vertellen over hun kindertijd, hun ouders, school, uitgaan, seksualiteit, werk, de buurt, de stad, hun eigen gezin. Verhalen over armoede en hard werken om verder te komen. Over saamhorigheid in familie en de buurt, maar ook over dronkenschap en huiselijk geweld. Hoe werden migranten ontvangen en hoe vonden ze een plek in de samenleving?

Telkens is de vraag hoe mensen op hun leven terugkijken. Op de kansen die zij kregen op school en op hun werk. Welke hobbels kwamen ze tegen in het leven en hoe gingen ze daar overheen? Hoe denken ze over lotsbestemming en eigen verantwoordelijkheid? Wat willen ze jongeren van nu meegeven op basis van hun eigen levenservaring.

Het boek ‘Het leven in de volksbuurt’ is geschreven door Adrianne Dercksen en Ingeborg Hornsveld en is te koop in de museumwinkel of via uitgeverij Betelgeuze.

De podcastserie

In deze serie hoor je fragmenten uit de interviews. Volksbuurtbewoners delen hun herinneringen, leren ons lessen en vertellen verhalen over het leven in de volksbuurt. De podcastserie is gemaakt door Jaap Hoeve en Bart Verbeek.

De eerste gastarbeiders die in 1960 in Utrecht aankwamen, zijn nu op leeftijd of al overleden. Hun verhalen zijn kostbaar.

In 2010 is de projectgroep ’50 jaar gastarbeiders in de stad Utrecht’ ze vast gaan leggen in een tentoonstelling en op een website. In maart 2020 is de website omgezet naar een nieuw systeem met een nieuwe lay-out, zodat hij ook de komende jaren weer veel bekeken en aangevuld kan worden.

RTV Utrecht maakte vijf portretten van gastarbeiders …

De oral history van het landgoed Fraeylemaborg in Slochteren. De Fraeylemaborg is nog tot 1972 particulier bewoond, daarna werd het een museum. Daardoor waren er lange tijd nog mensen die uit eigen beleving konden vertellen over het leven op dit historische landgoed. Henny van Harten sprak met leden van de familie, kamermeisjes, pachters en omwonenden. De herinneringen van deze mensen zijn levendig en gedetailleerd en beslaan de periode van 1920 tot 1970.

De titel van het boek is ontleend aan een uitspraak van Louise Thomassen à Thuessink van der Hoop van Slochteren (1915-2008): ,,We vonden het altijd heel gewoon, maar achteraf besef je: nou, dat was toch wel bijzonder!”

Oudere Indonesiërs en Chinees-Indonesiërs in Yogyakarta
 
Het kunstproject Indonesische Portretten van Martin van den Oever, Petra Timmer en Jos Janssen is tot stand gekomen in het kader van het onderzoeksprogramma Van Indië tot Indonesië van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Het bestaat uit twee delen. Dit deel bestaat uit interviews met oudere Indonesiërs in Yogyakarta, die Nederlands hebben geleerd tijdens de koloniale tijd.

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1920 – 2006.
Er wordt voornamelijk over Nederland en Indonesië gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Japanse bezetting, angst, band met de Nederlandse taal en Nederland, jeugd, Indonesische revolutie, scholing, Japanse taal.

De collectie is beperkt openbaar. Bij interesse kan contact opgenomen worden met Jos Janssen.
De collectie staat op DV-tapes. Om de interviews duurzaam te bewaren voor de toekomst is digitalisering en overdracht aan een e-depot gewenst.

Promotieonderzoek naar identificatieprocessen in een postkoloniale context; een onderzoek naar intergenerationele overdracht bij drie generaties vrouwen met een Indische achtergrond.

Wendy Janssen was promovendus bij het Belle van Zuylen Instituut voor Multiculturele Genderstudies waar Selma Leydessdorff directeur was. Ze wilde onderzoeken hoe narratieven binnen families worden doorgegeven, en hoe verschillende generaties kijken naar de ontvangst van hun familie in Nederland en de plek van de families in de maatschappij door de jaren heen. Vragen waren o.a.: Hoe word je gezien? Hoe zie je jezelf? En hoe ga je daar mee om?

De interviews gaan in op gebeurtenissen en ervaringen in de jaren 1920 – 1996.
Er wordt voornamelijk over Indonesië en Nederland gesproken. Thema’s zijn o.a. Tweede Wereldoorlog, Indonesische revolutie, aankomst en ontvangst in Nederland, identiteit, Nederlandse maatschappij, positionering, aanpassing.

Beheer: De collectie wordt beheerd door Wendy Janssen.
Behoud: De collectie staat op cassettebandjes. Om de interviews duurzaam te bewaren voor de toekomst is digitalisering en overdracht aan een e-depot gewenst.

Dit boek verhaalt over de ontwikkeling van het onderwijs in Sint Maarten tussen 1954 en 2000, door de ervaringen van de hoofdpersonen aan te boren en hen een stem te geven in het vastleggen van hun eigen geschiedenis. Als zodanig geeft het een stem aan postkoloniale subjecten, die vaak worden overgeslagen of vergeten door de meeste traditionele historici, en daardoor stemloos worden gemaakt. Het werk is gebaseerd op zowel schriftelijke als mondelinge geschiedenis, waaronder interviews met belangrijke onderwijsmedewerkers, oud-leerlingen en ouders. Op deze manier wordt het algemene kader van het onderwijs op Sint Maarten beschreven binnen de juridische ruimte van het Koninkrijk der Nederlanden.

Het eerste deel van het boek behandelt de Nederlandse Antillen in het algemeen en Sint Maarten in het bijzonder, waarbij de effecten van de slavernij en de gevolgen ervan worden onderzocht. Zowel voor als na de herstructurering van het Koninkrijk der Nederlanden in 1954 werd het onderwijs voornamelijk vormgegeven door de verschillende religieuze denominaties op het eiland. Na verloop van tijd ontwikkelde het onderwijssysteem van Sint Maarten zich van een bijna onbestaande entiteit tot een goed gestructureerd systeem, dat sterk leek op het onderwijskader in Nederland, de voormalige koloniale overheerser.

Deel twee geeft de reacties weer van de respondenten op verschillende kwesties met betrekking tot het onderwijs in Sint Maarten. Het was pas nadat lokale Sint Maarten studenten leraren werden, dat onderwerpen over het eiland hun plaats vonden in het curriculum. Ook al kostte het wat tijd om Sint Maarten in het curriculum te integreren, de mensen hadden (en hebben nog steeds) niet het gevoel dat het onderwijs hen in de steek heeft gelaten. Pas nu beginnen ze zich af te vragen of en in hoeverre scholen in staat waren en zijn om jongeren positief te beïnvloeden. In het verleden geloofden ze dat onderwijs – hoe vreemd het curriculum ook was – hen daadwerkelijk hielp om een plek in de wereld te vinden.

Na bestudering van zowel geschreven als mondelinge bronnen concludeert het boek dat het wapen van Sint Maarten representatief is voor zijn bevindingen over onderwijs op dit eiland: Semper progrediens – “Altijd vooruitgaan”. Het onderwijs op Sint Maarten is vooruitgegaan zonder radicale breuken te vertonen.

Dr. Milton George is geboren in Suriname en heeft gewoond en gewerkt in Sint Maarten, Nederland, Londen, België en Oman. Zijn onderzoeksinteresses en publicaties omvatten onderwijs, religie, taalkunde en de sociologie van het Caribisch gebied. Daarnaast heeft hij ook verschillende vrijwilligersprojecten in India, Ethiopië en Egypte gecoördineerd en eraan deelgenomen.