menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

De Oorlog Achter de Voordeur

 

Binnen het Zuiderwaterlinie-onderzoeksproject “De oorlog achter de voordeur: inkwartiering van militairen en opvang van oorlogsvluchtelingen door de eeuwen heen” onderzoekt historicus Stef Koenis de recente opvang van Oekraïense vluchtelingen bij gastgezinnen in het Zuiderwaterliniegebied.

 

Dit oral history-project heeft als doel deze bijzondere historische ervaringen vanuit beide perspectieven – zowel die van de vluchtelingen als van de gastgezinnen – vast te leggen. Wat vonden zij interessant of moeilijk? Wat hebben ze van elkaar geleerd? Waar waren ze door verrast? En welke banden zijn er ontstaan? Veel Oekraïense vluchtelingen die in gastgezinnen hebben verbleven, wonen nog steeds in Nederland. Dit biedt een unieke kans om hun ervaringen nu vast te leggen, zolang de herinneringen nog vers zijn.

 

De resultaten van dit interviewproject verschijnen onder andere in een hoofdstuk van de boekpublicatie over het bredere Zuiderwaterlinie-onderzoeksproject, gepland voor oktober 2025. Hierin wordt de recente geschiedenis verbonden met eerdere vormen van inkwartiering en vluchtelingenopvang, zoals tijdens de Tachtigjarige Oorlog, de Oostenrijkse Successieoorlog en de Tweede Wereldoorlog. Door deze bredere historische context wordt zichtbaar welke parallellen er te trekken zijn tussen verleden en heden.

De Stem van Leiden

Thuisnaaister in de huiskamer
 

De interviewers van De Stem van Leiden hebben met tientallen oudere Leidenaren gesproken over het leven van vroeger in de sleutelstad. Dit project zit al op 126 interviews!

Het oral history-project, dat startte in 2015, staat als een huis en loopt nog steeds door.

Er is voor interviewers een overzichtelijke handleiding gemaakt en twee informatiefolders om uit te delen, zowel voor mensen die willen vertellen over vroeger als voor mensen die belangstelling hebben om te interviewen.

 

Een overzicht van alle verhalen n.a.v. de interviews door de commissie De Stem van Leiden, die onderdeel is van de Historische Vereniging Oud Leiden en samenwerkt met Erfgoed Leiden en Omstreken en de Opleiding Geschiedenis van de Universiteit Leiden:

 

De geschiedenis verteld – De Stem van Leiden

 

In februari 2023 spraken wij twee vrijwilligers van De Stem van Leiden over hun aandeel aan het project. Benieuwd naar hun verhalen? lees het via de link hieronder. 

 

Zelf aan de slag: interview met vrijwilligers Stem van Leiden

 

Geschiedenis van ons allemaal

 

Het slavernijverleden is een zeer pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Tijdens het Herdenkingsjaar Slavernijverleden, dat van 1 juli 2023 tot 1 juli 2024 loopt, staat heel het koninkrijk extra stil bij dit verleden en de doorwerking daarvan in het heden. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap heeft een coördinerende rol in de organisatie van het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Met als doel om de kennis en bewustwording over dit thema te vergroten in de samenleving. BKB, AMARU en Canvas Black creëerden samen de communicatiestrategie en campagne voor het Herdenkingsjaar Slavernijverleden.

 

In het Herdenkingsjaar Slavernijverleden is het 150 jaar geleden dat de slavernij daadwerkelijk is afgeschaft. Door ons slavernijverleden te herdenken, zorgen we ervoor dat we deze geschiedenis niet vergeten. Herdenken herinnert ons eraan dat dit nooit meer mag gebeuren. We hebben aandacht voor de pijn, het leed en de verregaande gevolgen, maar ook voor het verzet van tot slaaf gemaakte mensen en de trots van hun nazaten en op de geschiedenis voor de slavernij. Door verhalen te delen, en het slavernijverleden een gelijkwaardig onderdeel van onze geschiedenis te maken, houden we deze geschiedenis in leven.

 

De campagne ‘Geschiedenis, van ons allemaal’ bestaat uit zes gesprekken, waarin de persoonlijke ervaringen van bekende verhalenvertellers centraal staan. De campagne vindt volledig online plaats. Alle gesprekken zijn online beschikbaar.

 

De volgende gesprekken staan al online:

1. Shirma Rouse (zangeres) en Safi Graauw (regisseur)
2. Lucelle Comvalius (docent) en George Adegite (illustrator)
3. Hesdy Lonwijk (regisseur) en Carmen Felix (schrijfster)
4. Lukas Eleuwarin (oprichter van modemerk Knowledge by Roots) en Jill Mathon (schrijfster)
5. Lex Bohlmeijer (presentator) en Prof. Soortkill (schrijver)

Het laatste gesprek zal op deze site terecht komen.

 

Sommige gespreken kregen eveneens een vervolg. Dit vindt u onderaan de pagina van de gesprekken.

Ooggetuigen van de Groningse gaswinning

Het project Ooggetuigen van de Gaswinning legt de komende twee jaar (vanaf april 2024) de verhalen van ten minste 100 mensen op video vast. Zo wordt op een unieke manier de recente geschiedenis aan de hand van persoonlijke verhalen verteld. De afgelopen jaren zijn al veel verhalen verzameld. Maar niet eerder zijn de getuigenissen van de inwoners en betrokkenen bij de gaswinning op een systematische en wetenschappelijke wijze vastgelegd. Dit initiatief wordt geleid door onderzoeker Nienke Busscher en geestelijk verzorger Marjo van Bergen. Naar verwachting worden de eerste interviews vanaf april 2024 opgenomen. U kunt dus nog meedoen aan dit project! 

 

Hier kunt vindt u meer informatie over dit project.

En hier kunt u contact opnemen om mee te doen aan de interviews.

Hier is een (NPO-)interview met de leiders van het project.

 

Ooggetuigen van de Gaswinning is een initiatief van negen organisaties met wortels in Groningen naar een idee van Diepduik Media. Iedere partij brengt eigen expertise in, waardoor de (wetenschappelijke) kwaliteit wordt gegarandeerd. Speciaal voor dit project wordt een stichting opgericht. Zo wordt de onafhankelijkheid geborgd en kan de opbrengst van het project goed en zorgvuldig worden beheerd.

 

Storianan Skondi di Karibe

Foto: Rose Mary Allen interviewt vrouw op Curaçao in de jaren 80.

Sinds de jaren 50 hebben visionaire pioniers zoals Paul Brenneker, Elis Juliana, Bòi Antoin en Rose Mary Allen zich gewijd aan het verzamelen van oral history interviews op de Nederlandse Caraïben. Deze interviews bevatten persoonlijke verhalen, tradities, liederen, spreekwoorden en taal van oudere generaties in dat gebied. Een deel van dit materiaal is gedigitaliseerd en toegankelijk voor een breed publiek, maar ook een groot deel bevindt zich nog op verouderde cassettebandjes en VHS-Tapes. Als dit materiaal niet snel gedigitaliseerd wordt, dreigen belangrijke verhalen binnen de geschiedenis verloren te gaan.

 

In nauwe samenwerking met Rose Mary Allen, Beeld en Geluid, DANS en het Nationaal Archief Curaçao, gaat het Knooppunt Sprekende geschiedenis in 2024 aan de slag met het digitaliseren, toegankelijk maken en presenteren van de oral history interviews die Rose Mary Allen afnam. Dit waardevolle materiaal, dat is opgenomen tussen 1980 en 1995, omvat interviews met mensen op de eilanden, migrerende gemeenschappen en (klein)kinderen van tot slaafgemaakten. Het vormt belangrijk bronmateriaal voor een diepgaande en gelaagde geschiedschrijving van de Caraïben en draagt bij aan de identiteitsvorming van huidige en toekomstige generaties.

 

Het project heeft als doel:

  1. Digitaliseren en bewaren: Het digitaliseren en duurzaam bewaren van het oral history materiaal, beginnend met het werk van Rose Mary Allen.
  2. Doorzoekbaarheid: Het doorzoekbaar maken van het interviewmateriaal, inclusief het vertalen van transcripties van Papiaments naar Nederlands en Engels.
  3. Presentatie aan het publiek: Het ontwikkelen van (digitale) presentatievormen van het materiaal voor een breed publiek op de Cariben en in Nederland, in samenwerking met jongeren, kunstenaars en het Nationaal Archief Curaçao.

Met het project Storianan Skondi di Karibe streven we ernaar de verhalen van het verleden te behouden voor de toekomst. Door samen te werken, hopen we een brug te slaan tussen generaties, culturen en gemeenschappen, waarbij het rijke erfgoed van de Caraïben tot leven komt voor een nieuwe generatie.

 

Blijf onze website en sociale mediakanalen volgen voor meer informatie over het project, de voortgang en de betrokken partners. 

 

Dit project wordt mede mogelijk gemaakt door het Stimuleringsfonds.

 

 

 

 

 

SOLIGION

Dit onderzoek naar katholiek geïnspireerde armoedezorg in Brussel tussen 1945 en 2000 wordt uitgevoerd door doctoraatsstudent Els Minne. Centraal in het onderzoek staat de vraag hoe katholieke armoedeorganisaties hun religieuze identiteit beheersten in een samenleving die stevig geworteld was in katholieke tradities, maar waar de druk van ‘secularisatie’ en ‘moderniteit’ begon toe te nemen. Het onderzoek vertrekt vanuit acht casestudies van zowel katholieke persoonlijkheden als katholiek geïnspireerde organisaties die de strijd aangingen tegen armoede.

 

Via een analyse van brieven, krantenartikelen, publicaties en mondelinge geschiedenis worden de praktijken en discoursen van deze actoren onderzocht. Welke hulp boden deze organisaties aan, en welke doelgroep hadden ze voor ogen? Welke rol speelde religie, van vrijwilligers of van cliënten, in de organisaties? Op welke manier probeerden ze het politieke beleid of academisch onderzoek rond armoede te beïnvloeden? Hoe speelden de organisaties in op de steeds diverser wordende groep van mensen die in armoede leven? Door een antwoord te zoeken op deze vragen wil het project de kennis over de rol van religie en verzorgingsstaten aanvullen met lokale ervaringen, gedachten en praktijken.

De wijkverpleegkundige aan het woord: verhalen uit de wijkpraktijk

Wijkverpleegkundige in Pieterburen. Foto © FNI

Mia Vrijens

Medeaanvrager: prof. dr. M.S. Parry (UvA)
Instelling:

Florence Nightingale Instituut

(FNI)

Vereniging Verplegenden & Verzorgenden Nederland

(V&VN)

Interviews:

vanaf 2024

Dit oral history project creëert een nieuw archief van ervaringen en herinneringen van wijkverpleegkundigen door reflecties op objecten uit de bestaande erfgoedcollectie van het Florence Nightingale Instituut. Het project realiseert een aanvulling op de geschiedenis en erfgoed van (wijk)verpleegkunde en biedt nieuwe inzichten in de wijze waarop momenteel wijkverpleegkundigen in de samenleving een plaats krijgen.

 

Lees het artikel op de website van de V&VN (venvn.nl)

link naar het artikel 

 

Het Dorp: Handicap en zelfbestuur

Foto Harry Pot / Anefo (CC0): Mies Bouwman tijdens de actie Open het Dorp

Projectleider

prof. dr. M.K. Baár

Onderzoekers
dr. P.W. van Trigt
prof. dr. M.K. Baár
E. Pollaert – Lees hier ‘vijf vragen aan’ Eline Pollaert

Instelling: Vrije Universiteit Amsterdam

Tijdsduur: 1 juni 2022 tot 1 juni 2027

Onderzoeksprogramma: SGW Open Competitie

Dossiernummer: 406.20.HW.004

Het Dorp: het idee van een toegankelijke wijk voor mensen met een beperking krijgt in meerdere landen navolging. Samen met twee promovendi gaan Baár en Van Trigt onderzoeken hoe deze verspreiding heeft plaatsgevonden. Daarnaast willen ze de lokale geschiedenis van de wijk bij Arnhem in kaart brengen, onder meer door met behulp van oral history de verhalen van bewoners op te tekenen. Ook moet het project eraan bijdragen het bedreigde archief en de aan verval onderhevige historische objecten van Het Dorp veilig te stellen.

 

Hoe kan het begrip handicap bijdragen aan een meer inclusieve geschiedenis? Het project gebruikt dit concept als de centrale analytische categorie voor de eerste uitgebreide historische studie van Het Dorp, een zelfbesturende, toegankelijke woongemeenschap voor mensen met ernstige lichamelijke beperkingen en chronische ziekten in de buurt van Arnhem, die in 1962 werd gestart door de grootste televisieactie in de Nederlandse geschiedenis.

Door gebruik te maken van de methodologieën van globale microgeschiedenis en participatieve herbestemming streeft het onderzoek vier belangrijke doelen na:

  1. Het reconstrueert de (micro)geschiedenis van het Dorp en gebruikt het als een platform voor het behandelen van vraagstukken op het gebied van maatschappelijke uitsluiting en insluiting, toegankelijk wonen, rechten en verantwoordelijkheden van burgers en de veranderende rol van de verzorgingsstaat in de zorg voor kwetsbare groepen in Nederland en wereldwijd.
  2. Het genereert nieuwe inzichten in de naoorlogse wereldgeschiedenis door de enorme en tot nu toe volledig miskende impact van het Dorp als model voor inclusieve instellingen in verschillende landen over de hele wereld te belichten en door de uitgebreide transnationale netwerken te reconstrueren die ideologische scheidslijnen overschreden.
  3. Met de actieve deelname van de leden van de gemeenschap integreert het de veelzijdige maatschappelijke, culturele en architecturale erfenis van het Dorp in het domein van erfgoed- en geheugenstudies.
  4. Het synthetiseert de verzamelde kennis op meta-niveau en initieert nieuwe theoretische en empirische wegen in de geschiedschrijving van handicaps die de Anglo-Amerikaanse perspectieven die momenteel het veld domineren, uitdagen en diversifiëren.

 

Artikel over Het Dorp

 

 

Op 19 april 2024 vond er een Huizinga bijeenkomst rondom de oral history methode in dit onderzoek plaats: ”Meeting RNW Oral History: Kracht of kwetsbaarheid? Oral history onderzoek naar Het Dorp als gehandicapte historicus”

 

 

Moeders van toen

© Karen Juliane / Nationaal Archief / Spaarnestadphoto

© Karen Juliane / Nationaal Archief / Spaarnestadphoto

Voor een nieuw project in opdracht van uitgeverij Ambo Anthos is schrijver en journalist Truska Bast op zoek naar vrouwen, boven de zeventig, die openhartig willen vertellen over het moederschap.

 

Aan de hand van hun persoonlijke verhalen hoop ze te ontdekken hoe moederschap is veranderd, of juist niet. Welke verwachtingen hadden deze vrouwen voor ze moeder werden? Hoe werd in hun tijd aangekeken tegen zwangerschap en bevallen en hoe hebben zij dat zelf beleefd? Welke gevolgen had het moederschap voor relaties, zoals die met hun partner, familie, vrienden? Hoe kijken ze naar opvoeden toen en nu? Wat deden ze anders dan hun eigen moeder, wat gaven ze door? Wat betekende het moederschap voor hun opleiding, baan, carrière? En, tot slot: wat als ze het over mochten doen?

 

Vertellers moeten rekenen op twee interviews van 2 à 2,5 uur, bij hen thuis (indien mogelijk). Daaraan voorafgaat een korte telefonische kennismaking die voor beide partijen vrijblijvend is. Deze is bedoeld om de verwachtingen over en weer duidelijk te maken, en om ervoor te zorgen dat er uiteenlopende vrouwen aan het woord komen qua leeftijd, gezinssituatie, opleiding, achtergrond. In overleg met uitgeverij Ambo Anthos wordt de uiteindelijke selectie gemaakt.

Smart Care: Artist Intent and Artist Interviews’ launched

Status: Lopend

Projectleider: dr. S. Stigter

Instelling: Universiteit van Amsterdam

Tijdsduur: 1 augustus 2023 tot 31 oktober 2024

Onderzoeksprogramma: XS

Dossiernummer: 406.XS.01.148

Per 1 augustus start het onderzoeksproject Smart Care: Artist Intent and Artist Interviews van Sanneke Stigter. Het project, dat gehonoreerd werd in de Open Competitie SGW – XS van NWO, richt zich op de vraag of kunstmatige intelligentie de stem van de kunstenaar kan overnemen in conserveringsonderzoek.

 

De Open Competitie SGW – XS geeft onderzoekers met een veelbelovend idee of een vernieuwend en risicovol initiatief de kans financiering aan te vragen voor hun onderzoek. De voorgestelde projecten moeten grensverleggend zijn en een bijdrage leveren aan bestaande en nieuwe wetenschappelijke inzichten.

 

Het gehonoreerde project:

 

Smart Care: Artist Intent and Artist Interviews
Het interviewen van kunstenaars, curatoren en andere belanghebbenden is essentieel in conserveringsonderzoek om onconventionele hedendaagse kunstwerken te begrijpen. Kunstenaarsintentie is echter niet eenduidig en kan in de loop der tijd evolueren en vorm krijgen of veranderen in de dialoog met kunstenaars. Wat als de kunstenaar er niet meer is, kan kunstmatige intelligentie deze stem dan overnemen? Dit project onderzoekt deze wilde vraag om de besluitvorming rond herinstallatie en restauratie van complexe kunstwerken te ondersteunen; een baanbrekende aanpak die voorziet in smart care voor een duurzame toekomst van complexe kunstwerken.

 

Projectpagina NWO

Artist Interview met Lydia Schouten. Foto: Sanneke Stigter