menu
Geef een of meerdere zoektermen op.
Gebruik dubbele aanhalingstekens om in de exacte woordvolgorde te zoeken.

5 vragen aan Bas Agterberg

In onze rubriek ‘5 vragen aan’ gaan we in gesprek met interessante mensen en duiken we dieper in het werkveld van oral history. Bas Agterberg, Conservator Mediahistorie bij het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid , vertelt meer over het collectiebeleid, de mediageschiedenis en de plannen voor de toekomst.

 

1/Kun je jezelf (kort) introduceren?

“Na mijn studie Theater-, Film- en Televisiewetenschap heb ik lesgegeven aan de Universiteit Utrecht en heb ik ook in de filmproductie gewerkt. Sinds 2007 ben ik werkzaam bij Beeld en Geluid en heb ik aan verschillende projecten gewerkt, variërend van het opzetten van de Beeld en Geluid Wiki tot het participeren in onderwijs en onderzoeksprojecten. Als conservator ben ik betrokken bij het formuleren van het collectiebeleid, evenals bij het vergroten en verspreiden van kennis over de collecties”.

 

2/Wat is je expertise?

“Eigenlijk is mijn expertise dat ik van heel veel een beetje weet, en dat komt goed van pas bij de grote en gevarieerde collecties van Beeld & Geluid. Ik leg verbanden tussen de collecties en de mediageschiedenis. Het mooiste vind ik de verbinding tussen de verschillende media en dat ik vaak verrast word door programma’s, uiteenlopende onderwerpen, de vorm of de betrokken makers. De geschiedenis van het archief zelf is voor mij een belangrijk onderwerp. Veel producties kun je begrijpen door ze in de context te plaatsen van het moment waarop ze gemaakt en gedistribueerd zijn. Het bewaren van media was lange tijd niet vanzelfsprekend, dus het analyseren van de oorsprong is cruciaal bij veel collecties. Hoe zijn verschillende collecties in het archief terechtgekomen”?

 

3/Binnen het archief van Beeld en Geluid zijn er meerdere en waardevolle Oral History collecties ondergebracht, kun je hier iets meer over vertellen?

“Beeld & Geluid is in 1997 ontstaan uit de fusies van drie archieven en het omroepmuseum. De Stichting Film en Wetenschap was één van de partners. Officieel opgericht in 1955, maar voor die tijd waren er al initiatieven voor met name klankbeeldarchieven. Uiteindelijk zijn de opnamen van verschillende universiteiten bij de Stichting Film- en Wetenschap terecht gekomen en hier zijn veel Oral History collecties te vinden. Voor mij zijn de gesprekken met filmmakers relevant. Een ander voorbeeld zijn de gesprekken die Philo Bregstein voerde over herinneringen aan Joods Amsterdam. Een groot aantal van deze collecties is nog niet gedigitaliseerd en soms beperkt beschreven. Wel goed beschreven en beschikbaar is een Oral History collectie van de omroep zelf. Het Omroepmuseum maakte vanaf de jaren tachtig een reeks gesprekken met oud-omroepmedewerkers en het geeft een unieke inkijk in de ontwikkelingen binnen de omroep in de periode van de jaren dertig tot negentig”.

 

4/Hoe toegankelijk zijn jullie collecties? Waar kunnen mensen terecht als ze op zoek zijn naar (oral history) collecties van de omroep?

“De gedigitaliseerde collecties zijn voor onderzoekers te raadplegen in de Clariah Mediasuite. In sommige gevallen is de toestemming voor gebruik niet helder en is niet alles online toegankelijk. Dan is een bezoek aan Hilversum noodzakelijk. Helaas is ook nog een groot deel van de collecties van Stichting Film en Wetenschap nog niet digitaal. We kunnen wel de onderwerpen van de Oral History delen, zodat onderzoekers als ze het echt nodig hebben zich bij onze afdeling Onderzoek & Erfgoed kunnen melden en we die collectie met voorrang of in samenwerking kunnen registreren, beschrijven en digitaliseren”.

 

5/Met welke ontwikkelingen zijn jullie bezig als het gaat om ontsluiten van collecties en/of hoe zie jij de toekomst/ontwikkeling van oral history in?

“Dankzij het grote digitaliseringsproject Beelden voor de Toekomst (2007-2014) is een groot deel van de collectie gedigitaliseerd en we hebben ook de mogelijkheid in huis om materiaal zelf te digitaliseren. Voor de toegankelijkheid is binnen de mogelijkheden van copyright en AVG continu gewerkt om zoveel mogelijk collecties toegankelijk te maken. De Clariah Mediasuite is een mijlpaal. Onderzoekers kunnen vanuit de universiteit of hun instituut vrijwel de volledige collectie van Beeld & Geluid bekijken en beluisteren. Voor het brede publiek komt er in 2025 veel materiaal online in een schatkamer van Beeld & Geluid.

In een digitale collectie neemt de behoefte aan achtergrondinformatie over beschikbare producties toe. Je ziet daarom allerlei initiatieven om geschiedenis vast te leggen in Oral History. Het is steeds gemakkelijker geworden om audio of video op te nemen. Het goed bewaren en beschikbaar stellen, dat blijkt een uitdaging voor onderzoeksinstituten of erfgoedinstellingen. Archieven zijn een onmisbare schakel. Maar ook veel lokale of regionale archieven hebben beperkte capaciteit of expertise over (digitale) audiovisuele collecties. Beeld & Geluid is daarom belangrijk, niet alleen als opslagplaats, maar ook om de expertise over te dragen aan erfgoedinstellingen”.

 

Lees hier meer over Oral History collecties bij het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid. 

 

Volg Bas Agterberg op LinkedIn