5 vragen aan Erik Wijnholds

In onze rubriek ‘5 vragen aan’ spreken we met Erik Wijnholds, mede-eigenaar van het mediabedrijf Diepduik Media. Erik heeft al jarenlang ervaring in de journalistiek, zowel bij landelijke als regionale media. Nu werkt hij aan het project ‘Ooggetuigen van de Gaswinning’ in Groningen. Samen met een team legt hij de persoonlijke verhalen vast van minstens 100 Groningers die de gevolgen van de gaswinning hebben meegemaakt. Erik vertelt ons meer over dit bijzondere project en legt uit waarom het zo belangrijk is.

1/ Kun je jezelf (kort) introduceren?

“Ooit ben ik opgeleid als historicus, maar koos voor de journalistiek. De afgelopen decennia heb ik in allerlei functies gewerkt voor landelijke en regionale media. Sinds een paar jaar ben ik met een compagnon eigenaar van het mediabedrijf Diepduik Media. Wij maken vanuit Groningen onder meer podcasts, video’s en ontwikkelen ideeën. Een van die ideeën is het oral history-project Ooggetuigen van de Gaswinning.”

2/ Met het project ‘Ooggetuigen van de Gaswinning’ ga je samen met een team de verhalen vastleggen van minstens 100 Groningers in de komende twee jaar. Kun je hier iets meer over vertellen?

“We leggen de interviews vast op video. Na een opstartfase zijn wij in april daadwerkelijk begonnen met opnemen. In de voorbereiding hebben we best veel tijd gestoken, omdat we – ook gelet op de materie – heel zorgvuldig willen zijn. Bij ons initiatief zijn acht andere partijen in Groningen betrokken. Iedereen heeft vanuit zijn expertise kennis aangedragen en een bijdrage geleverd aan de opzet van het project. Om een paar te noemen: de vakgroep geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen, het Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen, de Groninger Archieven, maar bijvoorbeeld ook Geestelijke Verzorging Aardbevingsgebied Groningen.

Voor de uitvoering is een redactie gevormd met een projectcoördinator, een producer, vijf interviewers en cameramensen van videoproductiebedrijf Pro-Time en stagiairs van de Rijksuniversiteit Groningen en Noorderpoort. Door een subsidie van het ministerie van OCW hebben we de organisatie kunnen opzetten en hebben we budget voor de eerste 30 interviews. Wij zoeken nog fondsen om het project te kunnen voltooien. Om de onafhankelijkheid en erfenis van ons project goed te bewaken hebben we de stichting Ooggetuigen van de Geschiedenis opgericht.”

3/ Waarom heb je de oral history methode voor dit project gekozen?

“Het is bekend dat toekomstige generaties, zeker in gebieden waar sprake is van dramatische ontwikkelingen, op zoek gaan naar een verklaring voor wat de mensen voor hen is overkomen. Met de interviews die wij nu ophalen willen wij hen voorzien van bronnen, zodat zij later zelf een mening kunnen vormen over wat zich in Groningen heeft afgespeeld. Natuurlijk zijn de afgelopen jaren – toen duidelijk werd dat de aardgaswinning grote gevolgen had – veel verhalen verschenen, vaak met een journalistieke of activistische insteek. De interviews volgens de oral history methode bieden daarop een aanvulling en door de systematische aanpak een breder perspectief.”

4/ Wie gaan jullie interviewen en waarom is dit project belangrijk?

“Wij interviewen inwoners en betrokkenen bij de gaswinning. We letten daarbij onder andere op gender, leeftijd, woonplaats en rol. Wij proberen zo te zorgen voor een breed palet dat een goed beeld geeft van de geschiedenis van de gaswinning. Vanaf het moment dat het begon tot nu. Dus niet slechts van de laatste jaren. Bovendien blijkt het niet alleen belangrijk voor toekomstige generaties, maar ook voor nu. Wij merken dat de mensen die we gesproken hebben zich gehoord voelen. De gesprekken geven hen erkenning. Ook hoorden wij al dat de verhalen – de eerste video’s zijn te zien op filmbankgroningen.nl – leiden tot herkenning bij mensen met vergelijkbare ervaringen. Dat is een extra dimensie en echt een meerwaarde.”

5/ Waar worden de interviews opgeslagen en wat willen jullie met de resultaten doen?

“De video’s van de interviews worden overgedragen aan de Groninger Archieven. Het archief beheert de collectie. Daarnaast hebben wij een concept voor een interactief online platform bedacht waarop we de geschiedenis van de gaswinning willen vertellen. De interviews vormen daarin de rode draad.

Het project heeft verder inmiddels een behoorlijke spin off. Een onderzoeker van de Rijksuniversiteit Groningen bereidt een paper voor, studenten doen onderzoek en er zijn al plannen voor een postdoc. De video’s gaan ook een rol spelen in een speciaal moment dat de provincie Groningen in het voorjaar van 2025 organiseert om te markeren dat er een einde is gekomen aan de gaswinning. In samenwerking met Biblionet Groningen is het de bedoeling dat we op tournee gaan langs bibliotheken om te vertellen over oral history en mensen uit te nodigen hun eigen verhaal te doen. Ook is er nog EPIQ. Dit is een nieuw initiatief dat als doel heeft een museale vorm in Groningen te ontwikkelen waarin de geschiedenis van de gaswinning en de energietransitie wordt verteld. Zij willen eveneens de verhalen een plek gaan geven. En als Diepduik Media willen we zelf op termijn een documentaire maken.”