Vrijheid quotes

Dat wij hebben vrijheid om zich te bewegen.
Bewegen, dan verplaatsen van één stad naar andere stad.
Reizen en dit soort dinges.
Vrijheid is zingen. Vrijheid is bidden. Vrijheid is zwemmen.
Alles, alles wat je kan bedenken in je leven is voor mij vrijheid.

_{Aïda, Bosnië, gevlucht op 28-jarige leeftijd}

En die man stond zwetend naast onze, naast ons voertuig. En ja, wij moesten hem dan maar helpen. En dat was een Serv. Ja, ik praat geen Servo-Kroatisch en hij geen Engels. Dus je staat daar te hannesen met elkaar en uiteindelijk bleek dus, kreeg ik er dus uit dat zijn vrouw aan het bevallen was. En die moest dus naar het Albanese ziekenhuis. En ik ben dus samen met nog een groepslid, ben ik met die man en die vrouw naar het ziekenhuis gereden. In eerste instantie wilden de Albanezen niet helpen, omdat de vrouw die aan het bevallen was, een Servische was.

En dan word je in één keer geconfronteerd met een situatie die je je gewoon niet kan voorstellen. Dat je dus op basis van, nou ja geloofsovertuiging, ras, weet ik veel wat, wordt je dus uitgesloten. En dat, ja dat kon ik niet zo goed bevatten.

_{Pascal, 24 jaar tijdens KFOR-uitzending Kosovo} 

Toen eisten de Duitsers van ons een verklaring, die we moesten ondertekenen, een soort loyaliteitsverklaring, dat we niets tegen de Duitsers zouden doen.

Er zijn ook etterlijke collega’s van mij, cadetten, die hebben dus deze verklaring niet ondertekend en zijn ter plaatse toen afgevoerd door de Duitsers, het kamp in tegelijk.

Daar heb ik dus drie dagen, we hadden een paar dagen de tijd om er over na te denken.

Het heeft me wel drie dagen gekost om dit besluit te nemen. Wel of niet tekenen.

Nou ik heb uiteindelijk besloten om toch iets tegen de Duitsers willen doen, pertinent, heb ik het ding toch getekend.

Dan had ik de vrijheid tenminste, om iets te doen.

_{Franciscus, WOII-veteraan, 20 jaar toen de oorlog uitbrak}

Maar je gedachten kan niemand je afpakken.

Dat is wel ergens een bepaalde vrijheid die niemand je kan afpakken.

Het is alleen gevaarlijk dat die gedachte op een gegeven moment gevangen worden door de werkelijkheid, zeg maar.

Dat je daar niet meer je toevlucht kan vinden.

_{Hana, Bosnië, gevlucht op 16-jarige leeftijd}

Het was hoofdzakelijk toezicht dat iedereen zijn zegje kon doen. Maar we gingen wel ook naar kerken en dan zeiden we vanaf de preekstoel van dat er verkiezingen waren. Dat die en die partijen meedoen en dat je de vrijheid had om te stemmen op die partij die je wilde.

_{Chris, UNTAG veteraan in Namibië}

Op een gegeven moment, dat liep allemaal af, die vrijheid.

Die voetbal mocht niet meer, want dat waren samenscholingen.

En dat dansen mocht ook niet meer, want we moesten ‘s avonds om 8 uur binnen wezen.

En dit was Spergebied, dit was echt afgesloten gebied.

_{Jo, WOII-veteraan, 19 jaar toen de oorlog uitbrak}

Je hebt je altijd in moeten houden. Al die tijd, al die jaren.

Je kon niet zomaar zeggen wat je wou. En tegen niemand.

Er was niemand te vertrouwen eigenlijk in de oorlog, hè?

Nee, je moest overal op letten.

_{Zuster Adrie, 19 jaar toen WO II uitbrak} 

Ik voel me een Koerd vooral door de onderdrukking.

Door als ik mijn broeders zie overal, in het noorden van Koerdistan, in Turkije bijvoorbeeld.

Die voor het kleinste recht, zoals je taal spreken in een ziekenhuis, is verboden.

Dus, dan voel je je nog meer getrokken tot je identiteit.

Omdat je ontkend wordt.

_{Kasha, Koerdistan, gevlucht op 10-jarige leeftijd}

Die mensen werden eigenlijk gedwongen door de omstandigheden om de zonen die ze hadden of bij Hamas in dienst te hebben, maar ook één bij Haddad, en eentje die, nou ja, die aan twee kanten, uit veiligheid, niet alleen uit inkomstenoverwegingen, maar ook vaak uit eigen veiligheid om te zorgen dat je niet gepakt werd.

_{John, UNTSO veteraan Zuid-Libanon}

Mijn visie op het begrip vrijheid? Die is niet veranderd.

Ja, ik heb me er misschien meer in verdiept dan vroeger.

Vroeger was vrijheid iets vanzelfsprekends. En nu, ja, nu moet je zeggen ik ben blij dat ik die heb.

Maar is dat een ingrijpende wijziging in mijn denkwijze? Ik geloof het niet.

Ik heb er een heel sterk gevoel bij, ja. Dat wij vrij zijn. Dat wel.

Maar ik vind dat ik daar recht op heb. Dus als ik dat niet heb is er sprake van onrecht.

Nee, wij moeten allemaal vrij zijn. Ja, dat vind ik ook.

_{Pim, 21 jaar toen WO II uitbrak}

[r] Wat ik ben geworden. Dat Bosnië daar een hele grote rol speelt. Zeker weten. Daar was ik ook een beetje vrij.

Altijd wilde ik vrij zijn, daar ook. Daar was het wat moeilijker om vrij te zijn. Soms waren daar situaties dat het niet leuk waren omdat ik zo vrij was.

Omdat ik lang haar heb, omdat ik oorbellen draag. Dat was bij ons wat moeilijker, maar …

[i] Is het in Nederland makkelijker om vrij te zijn dan in Bosnië?

[r] Ik denk dat het wat makkelijker is ja, denk dat het wat makkelijker is ja.

[i] Waarom?

[r] Jij denkt niet veel wat anderen nou van jou denken of over dingen denken en waar ik vandaan kom is het nog steeds belangrijk wat jouw buurman van vindt of wat jouw wat mensen eromheen, je vrienden, familie, wat wat ze vinden.

_{Zoran, Bosnië, gevlucht op 24-jarige leeftijd}

Ja, dat vonden we heel verschrikkelijk, dat ze een ster moesten dragen, maar dat deden ze bij ons niet hoor, die Joodse mensen, dat deden ze gewoon niet.

De politie keek misschien wel toe, maar die deed er niks aan, nee. Nee ze hadden nog een redelijk goed leven.

Nou het grootste is pas toen ze opgehaald werden. Dat was de grote ingreep.

Van te voren merkten we niet veel.

Je merkte er wel eens een keer, maar toch niet dat je dat erg, maar toen ze opgehaald werden, dat was iets verschrikkelijks.

_{Martha, 17 jaar toen WO II uitbrak}

[i] En wat is vrijheid voor u?

[r] Niet gedwongen worden iets te doen wat je niet wil. (…)
Ja ik vind, ja en die vrijheid, voor mij was vrijheid alles, boven alles, vrijheid. Dat je zelf mag bepalen wat je wilt. En niet helemaal, maar een redelijke, een redelijke manier dan.

_{Dolf, als 18-jarige dienstplichtig soldaat in Nederlands-Indië}

Iedereen moet bed, bad, brood, veiligheid, zich veilig voelen.

Het zijn allemaal prachtige dingen, maar mensen slapen nog steeds onder de bruggen.

En worden uitgesloten van voorzieningen, basis- menselijke voorzieningen.

_{Sabina, Bosnië, gevlucht op 26-jarige leeftijd}

Want er werd geschreeuwd. Er waren honden, de SS.

Er werd geduwd, er werd geslagen door de SS.

Want die hadden de mededeling gekregen, ze kregen een transport misdadigers.

Nou ja, we waren ook misdadigers, want we waren … Joden.

En Joden waren voor hun misdadigers die uitgeroeid moesten worden.

_{Ernst, 12 jaar toen WO II uitbrak}

Ik ben niet uitgehuwelijkt of zo.

Nee, tot bepaalde mate ben ik … of had ik een vrijdenkende vader, zeg maar.

En dat is ook niet echt, uithuwelijking, niet echt iets wat gebruikelijk in Irak is.

Alleen. Ja. Ik had geen moeder en een beetje moeilijke omstandigheden, maar ik was heel goed op school.

Dus als ik mijn vader was zou ik, ja, zo’n meisje niet laten trouwen.

_{Inaam, Irak, gevlucht op 20-jarige leeftijd}